FABIO STASSI
Σκοτώνω όποιον θέλω
μτφρ.: Δήμητρα Δότση,
εκδ. Ικαρος, σελ. 288
Η σοφίτα του παραβιασμένη, τα βινύλια σπασμένα, τα βιβλία ριγμένα στο πάτωμα, ο σκύλος του δηλητηριασμένος μ’ ένα χαραγμένο σημάδι πίσω από το αυτί του, ένα αστέρι. Ο Βίντσε Κόρσο βλέπει μπροστά στα μάτια του ρημαγμένη την καθημερινότητά του από ξένους, από εισβολείς, που δεν κλέβουν τίποτα, δεν χρειάζονται τίποτα δικό του, μόνο καταστρέφουν και προειδοποιούν.
Μετά την παραβίαση του σπιτιού του, ο Βίντσε Κόρσο αντιλαμβάνεται πως έχει στοχοποιηθεί από μια σέχτα τυφλών, ενώ έχει μπει και στο στόχαστρο της αστυνομίας.
Ο ίδιος δεν έχει ακριβώς μια ζωή όπως θα την ήθελε. Φιλόλογος, που δεν συντηρεί την κλασική σχέση με την επιστήμη του, μα έχει βρει έναν πρωτότυπο και παράδοξο τρόπο επαφής με τη γλώσσα και βιοπορισμού απ’ αυτήν. Προτείνει βιβλία. Αναπτύσσει πελατεία την οποία αντιμετωπίζει ως ασθενείς, που τους προτείνει βιβλία θεραπευτικά της κατάστασής τους. Oμως ο ίδιος, παρότι διαβάζει εντατικά, δεν μοιάζει να θεραπεύει τις δικές του δυσκολίες, δεν πληρώνει τα κενά της ζωής του που χάσκουν. Η Φενγκ που του λείπει, έφυγε ή μάλλον την άφησε να φύγει χωρίς να μείνει τίποτα δικό της πίσω, παρά μόνο αυτή η τρομερή απουσία που γίνεται πόνος στο μυαλό και στο σώμα, ένας πόθος ασίγαστος και ανεκπλήρωτος.
Η δουλειά του που τον κουράζει και τον ταλανίζει, η ένδεια που τον περιβάλλει, η αστάθεια μιας ζωής χωρίς στόχο, ειρμό, ουσία. Και το μέγιστο. Η έλλειψη του πατέρα. Δεν είναι που ο γονιός του δεν υπάρχει πια, είναι που δεν υπήρξε ποτέ. Που τον άφησε όταν ήταν έμβρυο ακόμη, που δεν τον ξέρει, δεν τον έμαθε ποτέ, η ολοκληρωτική άρνηση του πατέρα ν’ αναγνωρίσει ότι αυτός ο γιος γεννήθηκε, μεγάλωσε, ζει, τον καταρρακώνει. Δεν φτάνει η μάνα που τον μεγάλωσε μόνη με αγάπη για δύο. Δεν αρκεί.
Επιλέγει λοιπόν ένα υποκατάστατο επαφής. Γράφει κάθε μέρα μια καρτ ποστάλ στον πατέρα του, που δεν τη στέλνει ποτέ –πού να τη στείλει άλλωστε;–, προσπαθώντας να δημιουργήσει μια σχέση που δεν μπορεί να υπάρξει, κάνοντας έναν αγώνα άνισο, οπωσδήποτε χαμένο. Μετά την παραβίαση του σπιτιού του, θα βρεθεί μέσα σ’ έναν κυκεώνα συμπτώσεων, παραδοξοτήτων, εγκλημάτων που γίνονται πάντα μπροστά στα μάτια του. Θα καταλάβει πως έχει στοχοποιηθεί από μια σέχτα τυφλών, αλλά θα μπει και στο στόχαστρο της αστυνομίας, μα παραδόξως μέσα στον τρόμο του θα φανεί ατρόμητος: θα ξεδιαλύνει τα πάντα με βοηθό τα βιβλία, που αντιγράφονται από τους εγκληματίες, οι σελίδες δένουν και λύνουν τους γόρδιους δεσμούς. Αν τα εξωτερικά στοιχεία της πλοκής κινούνται στα όρια του θρίλερ, είναι η εσωτερική ζωή του ήρωα που αναγκάζεται ξαφνικά να κινηθεί εντατικά, να οριοθετήσει το παρελθόν, να βιώσει το παρόν, να αντικρίσει με επιφύλαξη το μέλλον.
Ξετυλίγοντας τον μίτο
Η πρώτη του κινητοποίηση είναι το ακοίμητο ενδιαφέρον για τον σκύλο του. Το ζώο υποφέρει, μπαίνει σε κώμα, κείτεται σχεδόν άψυχο κι όμως ζωντανό. Σαν να περιμένει τη λύση του μυστηρίου, δεν ξυπνάει και τον υποχρεώνει, σε μια έκρηξη αγάπης, να παραμένει υπομονετικά και ασάλευτα επί ώρες στην αίθουσα αναμονής της κτηνιατρικής κλινικής, παρατηρώντας τους γύρω του, βάζοντας σε τάξη τις σκέψεις και τη ζωή του. Eνας φυλακισμένος με το ψευδώνυμο Κουίκουεγκ, σαν άλλος χειριστής καμακιού στο φαλαινοθηρικό Πικουόντ στο «Μόμπι Ντικ», θα τον καμακώσει μ’ ένα μικρό σημείωμα και θα του ζητάει να τον επισκεφθεί στη φυλακή, να τον βοηθήσει ως βιβλιοθεραπευτής. Θα αποδειχθεί ο μίτος της Αριάδνης.
Eνα ασύλληπτο κουβάρι δολοπλοκίας, εγκληματικότητας, παράνοιας ξετυλίγεται μεθοδικά και γρήγορα. Ο Κόρσο θα αναλάβει μια νύχτα να μάθει την αλήθεια, να δει τους μηχανισμούς που οδηγούν στο έγκλημα, να κινδυνέψει μα και να σωθεί. Πόση στρέβλωση ψυχής, πόση σκληρότητα αισθημάτων, πόση έλλειψη έρματος ζωής μπορεί να κρύβει ένας τυφλός; Και τα μάτια που δεν βλέπουν μπορούν πράγματι να μη βλέπουν απολύτως τίποτα; Τυφλώνουν και τα μάτια της συνείδησης και δημιουργούν άλλοθι για μια ζωή χωρίς όρια, που αφήνει μονάχα ένα σημάδι, ένα αστέρι πίσω από το αυτί του κάθε θύματος;
Μια κινηματογραφική γραφή, που δημιουργεί συνεχώς εικόνες καθώς ο ήρωας περιδιαβαίνει εντός και εκτός Ρώμης συστήνοντάς μας ενδιαφέροντες περιπάτους, μνημεία, πλατείες, ναούς, το σωφρονιστικό κατάστημα, το κοιμητήριο των μη καθολικών. Και μια σειρά βιβλίων προορισμένων να θεραπεύσουν, όχι απλώς να βοηθήσουν. Ο «Οιδίπους τύραννος», το «Εγκλημα και τιμωρία», ο «Ξένος», το «Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» να διαβαστούν και να ξαναδιαβαστούν. Η δύναμη της λέξης. Που κάποτε μοιάζει τόσο παρήγορη για να της αφεθείς και άλλοτε τόσο αιχμηρή για να καρφώσει αστοχίες, ελλείψεις, την όποια εσωτερική στέγνια.