Το αμφιθέατρο Cotsen Hall στο κτίριο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών ήταν κατάμεστο την Τρίτη το βράδυ. Αιτία, η διάλεξη του καθηγητή του Κέμπριτζ, Κρίστοφερ Κλαρκ, ειδικού στη Σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστορία. Η εκδήλωση που διοργανώθηκε από τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη είχε ως θέμα τις αιτίες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, από την έναρξη του οποίου συμπληρώνεται φέτος ένας αιώνας. Ο κ. Κλαρκ παρουσίασε την άποψή του για το ζήτημα, αποτέλεσμα της έρευνας που έχει διεξαγάγει και διατυπώσει στο βιβλίο του «The Sleepwalkers: How Europe went to war in 1914», του οποίου η ελληνική μετάφραση ετοιμάζεται.
Ανετος και επικοινωνιακός, ο καθηγητής Κλαρκ έκανε τον χαιρετισμό του στα ελληνικά ενώ διάνθισε την αφήγηση και τα επιχειρήματά του με αρκετό χιούμορ. Το κύριο μέρος της διάλεξης επικεντρώθηκε στον παράγοντα των Βαλκανίων και τη σημασία που είχαν οι εξελίξεις στον χώρο αυτό για την έκρηξη του πολέμου. Ακόμα πιο συγκεκριμένα, στον ρόλο της ανερχόμενης τότε Σερβίας, η οποία διπλασιάστηκε εδαφικά μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, προκαλώντας την αντίδραση της γειτονικής Αυστροουγγαρίας και το ενδιαφέρον άλλων μεγάλων δυνάμεων όπως η Γαλλία και η Ρωσία. Ο κ. Κλαρκ παρουσίασε τρεις βασικές αιτιάσεις σύμφωνα με τις οποίες οι δύο τελευταίες όχι μόνο δεν απέτρεψαν αλλά στην ουσία επιδίωξαν την οριστική σύγκρουση, χρησιμοποιώντας τον σερβικό παράγοντα για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Φυσικά ξεκαθάρισε ότι η ιμπεριαλιστική πολιτική Αυστρίας και Γερμανίας, που θεωρείται βα σική αιτία του πολέμου, σε καμιά περίπτωση δεν υποτιμάται. Αλλωστε η σφαιρική μελέτη του Μεγάλου Πολέμου επιβάλλεται, μιας και αυτός έβαλε σε κίνηση τις περισσότερες από τις υπόλοιπες μεγάλες εξελίξεις του αιώνα. Οπως επισήμανε και ο Κρ. Κλαρκ, «ζούμε σε έναν απρόβλεπτο κόσμο, ανησυχητικά παρόμοιο με εκείνον του 1914. Η άνοδος του εθνικισμού και οι ξένες επεμβάσεις δυστυχώς δεν φαντάζουν μακρινές αναμνήσεις». Ας ελπίσουμε η διαχείριση να είναι αυτή τη φορά σοφότερη.