Ενταση με φαντασία και μνήμη

Ενταση με φαντασία και μνήμη

3' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΕΛΕΝΗ ΛΑΔΙΑ

Τα άλση της Περσεφόνης

εκδ. Αρμός

Αν η απογείωση του πνεύματος σε σφαίρες μυστικιστικής ενότητας έγινε αντικείμενο ποιητικής έμπνευσης κι αν, σύμφωνα με τη Νόρα Αναγνωστάκη, η ποίησή μας απέκτησε τον Ορφέα της στο πρόσωπο του Δημήτρη Παπαδίτσα, δεν θα φαινόταν παράδοξος ο ισχυρισμός ότι και η πεζογραφία μας ανέδειξε στο πρόσωπο της συγγραφέως Ελένης Λαδιά τη μυθιστοριογράφο του φιλοσοφικού προσανατολισμού, της οποίας το έργο διακρίνει ο στοχασμός για τα προαιώνια προβλήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, με πρώτο και κύριο τη συμπαντική προοπτική, το μέγα μυστήριο του σύμπαντος. Υπάρχουν άλλωστε κοινά στοιχεία που συνδέουν το έργο του ποιητή με εκείνο της πεζογράφου, με κυρίαρχο τη σχέση των δύο με την αρχαία Ελλάδα και τη δυναμική αντίληψη για το σύμπαν, όπως ορίζεται από τους προσωκρατικούς.

Το μυθιστόρημα «Τα άλση της Περσεφόνης», γραμμένο προ οκταετίας και τώρα σε επανέκδοση από τις εκδόσεις Αρμός, είναι ριζωμένο σε μια ελληνική λέξη, την προστακτική «Εστω», που ανακαλεί μια μαθηματική ενδεχομένως υπόθεση. Εστω λοιπόν ότι το κεντρικό γυναικείο πρόσωπο αξιώνεται την κάθοδο στον Άδη, από όπου και πάλι θα αναδυθεί.

Εστω ότι οι τέσσερις πανομοιότυποι άνδρες που εμφανίζονται στο ταραγμένο γυναικείο όνειρο μέσα από το έρεβος του Αδη και με τα πρόσωπά τους καλυμμένα με γύψο, ικετεύοντας την επάνοδό τους στο εκτυφλωτικό φως της ζωής, μεταμορφώνονται σε τέσσερις ιστορίες παρατιθέμενες διαδοχικά και αναπτυσσόμενες σπονδυλωτά στο μυθιστόρημα, παρούσες και συνάμα παρελθούσες. Εστω ότι το γυναικείο πρόσωπο, η κεντρική αφηγήτρια είναι παράλληλα και Δήμητρα, το βαφτιστικό της όνομα, αλλά και Περσεφόνη, το προσωπείο που θέλησε να επιβάλει, καθώς μέσα από την ενδοσκόπηση και την αυτοανάλυση έρχεται να επινοήσει φανταστικές αποδράσεις από τον κόσμο της πραγματικότητας.

Η ηρωίδα του μυθιστορήματος, θρεμμένη από το ελληνικό τοπίο, δεμένη με το δέντρο της αυλής, έχοντας βιώσει τη φιλία στο πρόσωπο της γειτονοπούλας της, της Μαρίτσας, τον έρωτα και τη φθορά του στο πρόσωπο εκείνου που επέλεξε παρά τη θέληση των γονιών της και έχοντας στηρίξει την εσωτερική της δύναμη στη γραφίδα που δεν της εναντιώθηκε ποτέ, αντίθετα τη βοήθησε να εκφράζει τους στοχασμούς της, καταφέρνει να ορίζει την αλήθεια της σαν να ήταν κάποιος άλλος, ο ξένος που παρακολουθεί με τρόπο αμερόληπτο τα δικά του βιώματα, σχολιάζοντάς τα ως ένας ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής. Ετσι η συγγραφή καταλήγει να είναι για την ηρωίδα ο μόνος γνήσιος τρόπος ύπαρξης, καθώς μέσω αυτής αντιμάχεται τον αφανισμό, ισχυρότερη κι από τον ίδιο τον θάνατο.

Το πέρασμα ωστόσο στη συγγραφή οφείλεται στην ικεσία των ονειρικών ανδρικών μορφών να επιστρέψουν στον κόσμο των ζωντανών, υποδεικνύοντας οι ίδιοι τον τρόπο: «Θα μας ζωντανέψεις με χοές». Και τη λύση για την ποιότητα των χοών προσφέρει «αιφνιδίως» η ανατροπή του μελανοδοχείου. «Χοές με μελάνι! Αρα συγγραφή. Αλλωστε μόνο αυτό μπορούσε να κάνει στη ζωή της». Η Περσεφόνη, χρεώστης πλέον της νοσταλγίας, επιχειρεί «με φαντασία και μνήμη» τη διερεύνηση στιγμών καταλυτικής έντασης, αναδεικνύοντας τις πλέον ανεπαίσθητες ανταποκρίσεις ανάμεσα σε αισθήματα και περιστατικά και αποκαλύπτοντας το πρόσκαιρο ενός κόσμου, όπου η τραυματισμένη γυναικεία ευαισθησία και η θρυμματισμένη προσωπική επικοινωνία θα εκφραστεί και θα επιβιώσει μέσω της γραφής.

Η γραφή της, συνδυασμένη με απαράμιλλη μυθοπλαστική ικανότητα, θα θρυμματίσει τη σιωπή που κυβερνά τον χρόνο, αναδεικνύοντας το νόημα των λέξεων με φόντο την απέραντη και πολύτροπη θάλασσα της ελληνικής παράδοσης. Γιατί το μυθιστόρημα αυτό της Ελένης Λαδιά, από τους λίγους συγγραφείς που μένουν προσηλωμένοι στο όραμα της ελληνικότητας, είναι σαν να σπάζει κομμάτι κομμάτι τον εφησυχασμό, σαν να φωνάζει επίμονα στους ανθρώπους που βασανίζονται να επιβιώσουν στην πραγματική ζωή, δίχως ελπίδα σωτηρίας ή εξιλέωσης, ότι μπορούν να ζουν μέσα στο όνειρο ή και να επιστρέφουν σε αυτό, εστιάζοντας στη δύναμη της αντίστασης που αρδεύει την παράδοσή της στις ανεξάντλητες πηγές της αρχαιοελληνικής σκέψης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή