Τα φώτα που σβήνουν, η μυρωδιά του ποπ κορν, η οθόνη που συστήνει την ενεργοποίηση της λειτουργίας του αθόρυβου στο κινητό, η εξέλιξη της ιστορίας, οι τίτλοι τέλους και, ενίοτε, το χειροκρότημα που ακολουθεί λίγο πριν την πόρτα εξόδου. Σκηνές από τη παρακολούθηση μιας ταινίας στο φυσικό της περιβάλλον: τον κινηματογράφο.
Εικόνες που τείνουν να ξεχαστούν μετά την πανδημία του κορωνοϊού και την ανάπτυξη του streaming. Εικόνες που οι κινηματογραφιστές – ίσως σε πείσμα των καιρών – ανακυκλώνουν μέσα από σύγχρονα ή παλαιότερα έργα τους ώστε να δημιουργήσουν συναισθήματα νοσταλγίας και να αποτυπώσουν αυτή τη μαγευτική εμπειρία.
Όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Los Angeles Times, την ώρα που οι αναλυτές του κλάδου και οι φίλοι του κινηματογράφου ανησυχούν για τη μειωμένη προσέλευση στα σινεμά, τα εισιτήρια στο παγκόσμιο box office δεν έχουν φτάσει ακόμα τα προ-πανδημίας επίπεδα. Αλλά τα κινηματογραφικά πρότζεκτ που κυκλοφορούν το τελευταίο διάστημα, έχουν βαλθεί να μας υπενθυμίσουν τις εποχές που οι σκοτεινές αίθουσες ήταν για πολλούς κάτι σαν ιεροτελεστία.
Σινεμά: μια ασυναγώνιστη συλλογική εμπειρία
Σε κάποια από τις πρώτες σκηνές της νέας ταινίας του Στίβεν Σπίλμπεργκ «The Fabelmans», ένα παντρεμένο ζευγάρι πηγαίνει τον μικρό του γιο για πρώτη φορά στο σινεμά. Είναι αρχές της δεκαετίας του 1950, στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ και στη γεμάτη κινηματογραφική αίθουσα, οι θεατές πρόκειται να παρακολουθήσουν το φιλμ «The Greatest Show on Earth» («Το όγδοο θαύμα») της Σεσίλ Μπ. Ντεμίλ, με θέμα τη ζωή στο τσίρκο.
Ο μικρός Σαμ Φέιμπλμαν, χαρακτήρας που βασίζεται στον ίδιο τον Σπίλμπεργκ ως παιδί, κάθεται και παρατηρεί εντυπωσιασμένος, με τα μάτια ανοιχτά. Αυτό είναι ένα κομβικό σημείο στην πρωτότυπη ιστορία του σκηνοθέτη, μια στιγμή που διαμόρφωσε αργότερα την προσωπική και επαγγελματική του ζωή. Ο Σαμ μεγαλώνει, όπως και η αγάπη του για τον κινηματογράφο.
Ακόμα μια ταινία που αναμένεται να κυκλοφορήσει πολύ σύντομα και στους ελληνικούς κινηματογράφους με θέμα την έβδομη τέχνη, είναι η «Βαβυλώνα» σε σενάριο και σκηνοθεσία Ντάμιεν Σαζέλ. Στο επίκεντρο, βρίσκεται η μεταφορά από τον βωβό στον κινηματογράφο με ήχο. Σε αυτό βοηθούν αναφορές σε φιλμ όπως τα: «The Jazz Singer» (1927) και «Singin’ in the Rain» (1952).
Έπειτα, το «Empire of Light», η ιστορία του οποίου ακολουθεί τους υπαλλήλους ενός παραλιακού σινεμά στη Βρετανία εστιάζει στην ανθρώπινη διασύνδεση με το «θαύμα» της μεγάλης οθόνης.
Χωρίς να είναι μελό, αυτές οι ταινίες – με πιθανή παρουσία στα φετινά Όσκαρ – επικεντρώνονται στη συλλογική εμπειρία θέασης μαζί με αγνώστους.
Φυσικά, ο ρομαντισμός του κινηματογράφου έχει αποτυπωθεί και σε ταινίες του παρελθόντος. Όπως για παράδειγμα το οσκαρικό «Σινεμά ο Παράδεισος» από το 1988. Ένας σκηνοθέτης θυμάται το σινεμά και τον προβολέα που έβλεπε με θαυμασμό σε νεαρή ηλικία, όταν ζούσε σε ένα μικρό χωριό της Ιταλίας, και τον ενέπνευσαν να ασχοληθεί με τη δημιουργία φιλμ.
Στην «Τελευταία Παράσταση» («The Last Picture Show») από το 1971, η οποία κέρδισε Όσκαρ Β’ Ρόλων, ο μοναδικός κινηματογράφος σε μια πόλη που περνάει κρίση, ετοιμάζεται να κλείσει με το φιλμ «Red River». Στο «Ed Wood» (1994), ο Τιμ Μπάρτον σκηνοθέτησε τον Τζόνι Ντεπ ο οποίος υποδύθηκε τον ατάλαντο αλλά πεισματάρη σκηνοθέτη Εντ Γουντ που γυρίσε ταινίες στο Χόλιγουντ της δεκαετίας του 1950.
Το «Hugo» (2012) του Μάρτιν Σκορτσέζε περιλαμβάνει ιστορικά στοιχεία καθώς στην ουσία κλείνει το μάτι στον πρωτοπόρο κινηματογραφιστή και εφευρέτη Ζωρζ Μελιές ενσωματώνοντας λεπτομέρειες από τη ζωή του.
A celebration of youth, friendship and the everlasting magic of the movies, Cinema Paradiso screens today at 3.10pm. Restored in 4K.
Book: https://t.co/ZQFHHpOV9F pic.twitter.com/YpxClDLRFh
— Queen’s Film Theatre (@QFTBelfast) January 7, 2023
Σίγουρα, πλατφόρμες όπως το Netflix και το Disney+ προσφέρουν περιεχόμενο εύκολα και γρήγορα, αλλά αναμφισβήτητα αδικούν αυτό που προοριζόταν από την αρχή για την ασημένια οθόνη. Κι εκεί πάνω «πατούν» αυτές οι ταινίες: στη γοητεία μόλις ανάψουν τα φώτα ξανά.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr