Ελλάδα, Γερμανία, Ιαπωνία και τώρα Αμερική. Το ταξίδι του «Ράφτη», της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας που σκηνοθέτησε η Σόνια Λίζα Κέντερμαν και κυκλοφόρησε το 2021, συνεχίζεται σε αίθουσες, streaming πλατφόρμες και φεστιβάλ του κόσμου γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία σε ένα ευρύ κοινό.
Η ιστορία ακολουθεί τον Νίκο (Δημήτρης Ημελλος), έναν εκκεντρικό και λίγο αλαφροΐσκιωτο ράφτη που βιώνει μια αργοπορημένη ενηλικίωση, απομονωμένος στον μικρόκοσμο του οικογενειακού ραφτάδικου. Κάποια στιγμή, εκεί που βρίσκεται στα πρόθυρα να τα χάσει όλα και απελπίζεται, αρχίζει να δραστηριοποιείται. Τριγυρνά στους δρόμους της Αθήνας με ένα χειροποίητο ραφτάδικο σε ρόδες και βρίσκει τρόπους ώστε να επανεφεύρει την τέχνη του αλλά το κυριότερο, τη ζωή του. «Ντύνει» νύφες στα Καμίνια, δημιουργεί τα φορέματά τους και ερωτεύεται για πρώτη φορά στην ηλικία των 50 ετών. Στην ταινία συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, οι Ταμίλλα Κουλίεβα, Θανάσης Παπαγεωργίου, Στάθης Σταμουλακάτος, Δάφνη Μιχοπούλου.
Η πρώτη στάση στην Αμερική και συγκεκριμένα στο Μανχάταν (σε συνεργασία του Ιδρύματος “Σταύρος Νιάρχος” στην Αμερική με το Hellenic Film Society στη Νέα Υόρκη), είχε σημαντική απήχηση. «Στην παρουσίαση που ήταν ανοιχτή στο κοινό, εμφανίστηκαν 250 άτομα και μάλιστα, έπρεπε δυστυχώς να πούμε σε κόσμο ότι θα έπρεπε να αποχωρήσει λόγω περιορισμένης χωρητικότητας», λέει στην «Κ» η Κέντερμαν. Η ίδια αποδίδει τη συγκινητική αυτή προσέλευση στο γεγονός ότι πρόκειται για ένα σενάριο με το οποίο οι Αμερικανοί μπορούν να ταυτιστούν. Οπως και ο ήρωας του φιλμ, έτσι και οι εκείνοι «είναι ένας λαός που έχει μάθει να ξεκινάει από το μηδέν και να “χτίζει” κάτι σιγά σιγά, αυτό το σέβονται και το εκτιμούν πολύ».
Η Ελληνογερμανίδα σκηνοθέτις και σεναριογράφος τονίζει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι Αμερικανοί πολίτες, από όπου προέρχονται, βλέπουν μέσα από τα βιώματα του πρωταγωνιστή, τις δικές τους ζωές ή αυτές των γονιών τους. «Αυτό που παρατηρώ είναι ότι τους συγκινεί ο άνθρωπος που ποτέ δεν θα τα παρατήσει και φυσικά η πρόοδός του. Τη νοοτροπία αυτή τη συναντούμε σε μεγάλο βαθμό στην αμερικανική κοινωνία».
«Οπως και ο ήρωας του φιλμ, έτσι και οι Αμερικανοί είναι ένας λαός που έχει μάθει να ξεκινάει από το μηδέν και να “χτίζει” κάτι σιγά σιγά, αυτό το σέβονται και το εκτιμούν πολύ».
Ενα δεύτερο χαρακτηριστικό που συνέβαλε στην επιτυχία, ήταν το γεγονός ότι οι θεατές αγαπούν και το ελαφρύ ύφος της ταινίας. «Εχει και κωμικά στοιχεία. Επίσης το αμερικανικό κοινό δεν έχει συνηθίσει να βλέπει ταινία που να έχει τέτοιους ρυθμούς, τα πρώτα δέκα λεπτά είναι σχεδόν σαν βωβό σινεμά, κάτι διαφορετικό για εκείνους».
Η επόμενη προβολή θα πραγματοποιηθεί στις 6 Απριλίου στο σινεμά του Πανεπιστημίου του Σικάγου και στη συνέχεια θα ακολουθήσει masterclass. Ο κύκλος στην Αμερική ολοκληρώνεται με την παρουσίαση του «Ράφτη» στις 13 Απριλίου, στο Σαν Φρανσίσκο. Την ίδια στιγμή πληροφορούμαστε ότι πουλήθηκαν τα δικαιώματα streaming της ταινίας στις ΗΠΑ.
«Οπως ο ράφτης εκτίθεται για να συναντήσει την τέχνη του, έτσι κι εγώ έκανα το ίδιο για να καταφέρω να κάνω τη δική μου πρώτη ταινία».
Μιλώντας για την πορεία του φιλμ, μετά την πρεμιέρα στο φεστιβάλ του Ταλίν και τα πρώτα βραβεία που κέρδισε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η Κέντερμαν αναφέρει ότι ένιωσε πολλές φορές έκπληξη όσον αφορά την αγάπη των θεατών στο εγχείρημά της που ξεκίνησε από τη χώρα μας κατά τη διάρκεια του δεύτερου, δύσκολου καλοκαιριού της πανδημίας. Στη συνέχεια, «ταξίδεψε» στη Γερμανία. «Ηταν κάτι που δεν περίμενα, γιατί ναι μεν πρόκειται και για γερμανική συμπαραγωγή, αλλά ουσιαστικά το εφαλτήριο της ιστορίας και αυτό που κινεί τον ήρωα και το πρόβλημά του, αφορά την οικονομική κρίση», εξηγεί η σκηνοθέτις. «Δεν ήμουν σίγουρη για τον τρόπο με τον οποίοι οι Γερμανοί θα υποδέχονταν αυτό το φιλμ. Τελικά η υποδοχή ήταν θερμή και ο “Ράφτης” έφτασε τα 70.000 εισιτήρια».
Στη Γερμανία
Μαζί με κάποιους συντελεστές, η σκηνοθέτις έκανε περιοδεία στη Γερμανία διάρκειας δύο μηνών. «Ακουγα τα σχόλια και έβλεπα το ενδιαφέρον των ανθρώπων για το γεγονός ότι ο βασικός χαρακτήρας επανεφηύρε τον εαυτό του».
Επόμενος μεγάλος σταθμός, ήταν η Ιαπωνία. Το φιλμ «έκοψε» 75.000 εισιτήρια και ήταν υποψήφιο για τα ιαπωνικά Οσκαρ στην κατηγορία καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. «Λόγω της πανδημίας, συμμετείχαμε μαζί με τον Δημήτρη Ημελλο διαδικτυακά σε όλη την καμπάνια. Συνειδητοποιήσαμε ότι μάλλον η ταινία μας είναι περισσότερο ιαπωνική, παρά ελληνική (γέλια). Κι αυτό επειδή το πατροπαράδοτο στοιχείο είναι για τους Ιάπωνες ισχυρό. Είναι ένας λαός που μπορεί ταυτόχρονα να έχει το βλέμμα του στο μέλλον και να τηρεί τα έθιμα του παρελθόντος. Τεχνολογικά είναι μπροστά, αλλά η κοινωνία είναι προγονική, οπότε η σχέση του γιου με τον πατέρα στην ιστορία, είναι απόλυτα αντιληπτή», λέει η Κέντερμαν. Και συμπληρώνει: «Εντόπισαν τον λυρισμό και την ποιητικότητα της ταινίας. Με εντυπωσίασε πώς διαφορετικοί λαοί προσέγγισαν την αισιόδοξη ιστορία και τον κόσμο του Νίκου από άλλη ματιά».
Επόμενος μεγάλος σταθμός, ήταν η Ιαπωνία. Το φιλμ «έκοψε» 75.000 εισιτήρια και ήταν υποψήφιο για τα ιαπωνικά Οσκαρ στην κατηγορία καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.
Το κινηματογραφικό πρότζεκτ της Κέντερμαν προβλήθηκε σε 46 διεθνή φεστιβάλ, πήρε διανομή σε Ελλάδα, Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία, Τουρκία, Αυστρία, Ιαπωνία. Είναι διαθέσιμο στις ταινιοθήκες των Amazon Prime, Apple TV, HBO και Mubi, ενώ το επόμενο διάστημα θα παρουσιαστεί στη Σλοβενία, την Κίνα, την Ταϊβάν, τη Βραζιλία, τη Νότια Κορέα και την Ελβετία.
Η δημιουργός λέει ότι αυτό το ταξίδι αποτέλεσε ένα μεγάλο δώρο για την ίδια. «Είναι η πρώτη μου μεγάλη σκηνοθετική δουλειά, έγινε με τεράστια δυσκολία. Η διαδικασία χρηματοδότησης ξεκίνησε στο απόγειο της οικονομικής κρίσης, έπρεπε να περιμένουμε πολύ», λέει. «Το σενάριο περιλαμβάνει πολλά δικά μου μυστικά. Οπως ο ράφτης εκτίθεται για να συναντήσει την τέχνη του, έτσι κι εγώ έκανα το ίδιο για να καταφέρω να κάνω τη δική μου πρώτη ταινία».