Με την Αμερική διχασμένη ενόψει των προεδρικών εκλογών και την Ευρώπη να ανησυχεί για την οικονομική κρίση, τη μετανάστευση και τον πόλεμο στη Συρία, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής έχει από καιρό περάσει σε δεύτερη μοίρα στις πιο εύπορες χώρες του πλανήτη, που «τυχαίνει» να έχουν και τη μεγαλύτερη συμβολή στην παγκόσμια παραγωγή ρύπων. Στο μεταξύ, η θερμοκρασία εξακολουθεί να ανεβαίνει, τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν υπερδιπλασιαστεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες, ενώ μόλις την εβδομάδα που πέρασε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε ότι το 2050 επιπλέον 42 εκατ. άνθρωποι θα κινδυνεύουν να λιμοκτονήσουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Το αν (άλλη) μια ευαισθητοποιημένη χολιγουντιανή παραγωγή μπορεί να σώσει την ανθρωπότητα είναι ένα ερώτημα, με το οποίο αναπόφευκτα έρχεται συχνά αντιμέτωπος ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Φίσερ Στίβενς, δημιουργός μεταξύ άλλων του βραβευμένου ντοκιμαντέρ «The Cove», με θέμα το κυνήγι των δελφινιών στην Ιαπωνία. Τόσο ο ίδιος, όμως, όσο και ο Λεονάρντο ντι Κάπριο, ο οποίος είχε την αρχική ιδέα για την ταινία «Before the Flood» («Πριν από την πλημμύρα», o τίτλος είναι εμπνευσμένος από έναν πίνακα του Ιερώνυμου Μπος) και συνυπογράφει την παραγωγή, δηλώνουν απτόητοι και βέβαιοι ότι κάνουν κάτι ουσιαστικό.
Σε όλο τον κόσμο
Οι δυο τους θεωρούν πως και μόνο η απήχηση του Ντι Κάπριο αρκεί για να επηρεάσει τους Αμερικανούς, ώστε ακόμα κι αν δεν αλλάξουν άμεσα τον τρόπο ζωής τους, τουλάχιστον να ψηφίσουν με σύνεση στις επερχόμενες εκλογές.
Για τις ανάγκες της παραγωγής, η ομάδα τους ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, από τον Κεντρικό Ειρηνικό έως την Αρκτική, και ήρθε σε επαφή με επιστήμονες, ακτιβιστές, πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, μεταξύ των οποίων τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Πάπα Φραγκίσκο. «Οι άνθρωποι που γνώρισα στη διάρκεια των γυρισμάτων πραγματικά με ενέπνευσαν με το παράδειγμά τους», λέει ο Φίσερ Στίβενς σε συνέντευξή του στην «Κ». «Είναι η γυναίκα στην Ινδονησία που ρισκάρει τη ζωή της για να σώσει το δάσος. Ο επιστήμονας της NASA που πεθαίνει από καρκίνο και η τελευταία του επιθυμία είναι η ανθρωπότητα να κατανοήσει ότι η κλιματική αλλαγή είναι η σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Είναι ο δισεκατομμυριούχος Ελον Μασκ, ο οποίος προσπαθεί, μέσω της τεχνολογίας, να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ενεργοδοτείται ο κόσμος. Ο Ινδός επιστήμονας, ο οποίος κατά βάση λέει “Αμερική, εσύ είσαι υπεύθυνη, εσύ πρέπει να αλλάξεις αντί να μας λες τι να κάνουμε”. Ο Κινέζος ακτιβιστής που δημιούργησε μία εφαρμογή για να αναδείξει τα πιο ρυπογόνα εργοστάσια. Ολοι αυτοί οι άνθρωποι με κάνουν να αισθάνομαι τυχερός και ευγνώμων για τη δουλειά που κάνω», εξομολογείται. «Στον αντίποδα βρίσκονται οι πολιτικοί στις ΗΠΑ, οι οποίοι σκέφτονται μόνο τους εαυτούς τους και το σήμερα, και οι βιομηχανίες που κάνουν τα πάντα για το κέρδος, εις βάρος των ζωών μας».
Το 2014, ο Λεονάρντο ντι Κάπριο προσέγγισε τον Στίβενς, με τον οποίο γνωρίζονταν εδώ και αρκετά χρόνια, προτείνοντάς του να γυρίσουν μια ταινία για το περιβάλλον με τον ίδιο ως πρωταγωνιστή (και όχι απλώς ως αφηγητή όπως στο προηγούμενο ντοκιμαντέρ του, «Η 11η ώρα»). «Ενθουσιάστηκα με την ιδέα, γιατί πιστεύω πως η παρουσία του μπορεί πραγματικά να συμβάλει στην ευαισθητοποίηση και να τραβήξει την προσοχή του κοινού», παραδέχεται ο Στίβενς. «Η σκέψη που κάναμε ήταν πως η ταινία πρέπει να βγει πριν από τις εκλογές, γιατί αν εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ θα αποσύρει το νομοσχέδιο για την κλιματική αλλαγή», συνεχίζει. «Οταν άρχισα να δουλεύω πάνω σε αυτή την ταινία, δεν είχα ιδέα για τα ποσά που επενδύει η πετρελαιοβιομηχανία στους πολιτικούς και στις προεκλογικές καμπάνιες τους. Οταν το ανακαλύψαμε, αποφασίσαμε να το εντάξουμε στην αφήγηση».
Επικοινωνία
Ενας από τους λόγους που, κατά τη γνώμη του σκηνοθέτη, η κλιματική αλλαγή δεν είναι σημαντική για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι ότι οι επιστήμονες δυσκολεύονται να μεταδώσουν τα δεδομένα και να κάνουν το κοινό να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος. «Γι’ αυτό ο Λεονάρντο αναλαμβάνει την αποστολή να επικοινωνήσει με τους επιστήμονες», εξηγεί. «Η αφοσίωσή του στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι πολύ βαθύτερη από ό,τι φανταζόμουν. Ενώ γυρίζαμε μεγάλο μέρος της ταινίας, εκείνος πηγαινοερχόταν στα γυρίσματα της “Επιστροφής”. Ανακάλυψα ότι δεν χρειάζεται και πολύ ύπνο».
Μολονότι αναγνωρίζει πως μία ταινία δεν μπορεί, από μόνη της, να αλλάξει τον κόσμο, ο Στίβενς θεωρεί ότι κάποια ντοκιμαντέρ έχουν τη δύναμη να «αγγίξουν» έστω ένα ποσοστό του πληθυσμού. «Το “Cove” δεν σταμάτησε το κυνήγι των δελφινιών, αλλά έσωσε κάποια από τη σφαγή και την αιχμαλωσία. Συγχρόνως ενέπνευσε μια γυναίκα να δημιουργήσει ένα άλλο ντοκιμαντέρ, το “Blackfish”, και το “Βlackfish” όντως άλλαξε τον κόσμο, στ’ αλήθεια έσωσε μεγάλο αριθμό φαλαινών».
Προκειμένου να κάνουν την ταινία τους ψυχαγωγική και ελκυστική στο ευρύ κοινό, ο Φίσερ Στίβενς και ο Λεονάρντο ντι Κάπριο συνεργάστηκαν με γνωστά ονόματα από τον χώρο της μουσικής, όπως ο Gustavo Santaolalla και οι Μogwai, ενώ ως executive producer υπογράφει ο Μάρτιν Σκορσέζε.
To ντοκιμαντέρ «Βefore the Flood» θα κάνει πρεμιέρα την Κυριακή 30 Οκτωβρίου, στις 9 μ.μ., στο National Geographic Channel.