Δέκα δίσκοι για το 2023

Δεν θα θυμάται κανείς το 2023 ως τη χρονιά του «μεγάλου δίσκου». Δεν είναι βέβαια αυτό το ζητούμενο, αλλά είναι γεγονός πως κοιτώντας τις μεγάλες, αξιολογικές λίστες του εξωτερικού δεν υπάρχει η σχετική ομοφωνία άλλων ετών: υπάρχουν δίσκοι που λίγο πολύ παίζουν σε όλες τις λίστες, σε διάσπαρτες θέσεις. Σίγουρα, πάντως, δεν προμήνυαν ακριβώς όταν κυκλοφορούσαν ότι θα φιγουράρουν ψηλά στο τέλος της χρονιάς (σε άλλες πάλι χαρακτηρίστηκε δίσκος της χρονιάς ένα άλμπουμ που κυκλοφόρησε στα τέλη του 2022, το «SOS» της SZA). 

Ισως τελικά, βέβαια, αυτό να είναι πιο ειλικρινές για όλους εκείνους τους «μικρούς μεγάλους» δίσκους που μας κρατάνε συντροφιά κάθε χρονιά και ανατρέχουμε σε αυτούς ξανά και ξανά με μια κάπως πιο οικεία και ζεστή αίσθηση. 

Οι παρακάτω δίσκοι ανήκουν κυρίως στην παραπάνω κατηγορία. Και το countdown είναι περισσότερο ένα αφηγηματικό εργαλείο που εντείνει το σασπένς. Πώς αλλιώς θα είχε πλάκα; 

10
CHAI – «CHAI» (Sub Pop/Otemayon)

Οταν συστήθηκαν το 2019 με το «Pink», ένιωθες πως η ιαπωνική τετράδα είχε ρίξει περισσότερο βάρος στο να χτίσει μια χαριτωμένη εικόνα και να αναπτύξει μια ταιριαστή ενέργεια, σαν οι τέσσερίς τους να είναι ηρωίδες anime (τις λένε Μάνα, Κάνα, Γιούκι και Γιούνα), παρά στις ίδιες τις συνθέσεις της. Τέσσερις δίσκους μετά, οι CHAI, χωρίς να χάσουν ίχνος από τη χαριτωμενιά τους, ωριμάζουν συνθετικά, κοιτώντας προς city pop κατευθύνσεις που κρύβουν ενίοτε τα διαμαντάκια τους: στον προηγούμενο δίσκο ήταν το «Donuts Mind If I Do», εδώ είναι το «Like, I Need». Οι ηρωίδες anime ζωντάνεψαν και βγήκαν από την οθόνη και περιμένουμε να δούμε αν υπάρχει κάτι που να τις σταματάει από νέες, ηχητικές περιπέτειες. 

Ακούστε και αυτό: 100 gecs – «10.000 gecs» (Dog Show/Atlantic)

9
Speedy Ortiz – «Rabbit Rabbit» (Wax Nine)

Γιατί από όλη την ατέλειωτη και κουραστικά ομοιογενή παραγωγή που μας δίνει κάθε χρόνο το ίντι (το ορθόδοξο) να ξεχωρίσουν οι Speedy Ortiz; Γιατί με τον καλύτερό τους δίσκο έως σήμερα έμπλεξαν ένα πανκ μελωδικό νεύρο με λίγες πιο σκούρες emo στρώσεις, για να παίξουν κομμάτια που, αν και αναφέρουν την «Kim Cattrall» στους στίχους τους, είναι η Κιμ Ντιλ των Breeders αυτή στην οποία υποκλίνονται. Τι και αν η λέξη «rabbit» πρέπει να επαναληφθεί τρεις φορές, σύμφωνα με τη λαϊκή σοφία, για να φέρει καλή τύχη. Οι δύο των Speedy Ortiz είναι αρκετές, γιατί δεν χρειάζονται σχεδόν καμία τύχη, όταν έχουν ταλέντο.

Ακούστε και αυτό: Teen Jesus and the Jean Teaser – «I Love You» (Domestic La La)

8
Τyler Childers – «Rustin’ In The Rain» (Hickman Holler/RCA)

Είναι τόσο αρχετυπική η κάντρι του Τάιλερ Τσάιλντερς, που ακόμα και το γεγονός ότι περιμένει απάντηση «στο τηλέφωνο και στα μέιλ που στέλνει» (όπως τραγουδάει στο «Phone Calls and Emails»), ενώ οπουδήποτε αλλού θα ακουγόταν «μπούμερ» επιλογή, εδώ ακούγεται σχεδόν αναχρονιστικό. Στον δρόμο που χάραξε ο Γουίλι Νέλσον, ο 32χρονος μουσικός περιδιαβαίνει –με το άλογό του– τους δρόμους της outlaw country, με ένα γρέζι και μια ενέργεια που τα δικά του κομμάτια μπορούν να στέκονται καμαρωτά δίπλα στη διασκευή του «Help Me Make It Through The Night». Ποιος να περίμενε ότι εν έτει 2023 ένας τόσο παραδοσιακός δίσκος θα ακουγόταν μονορούφι, χωρίς να καταφεύγει σε καμία αλλαγή της συνταγής; Ή μήπως το καταφέρνει ακριβώς γι’ αυτό; 

Ακούστε και αυτό: Zach Bryan – «Zach Bryan» (Warner)

7
Α. Savage – «Several Songs About Fire» (Rough Trade)

Ο Αντριου Σάβατζ λέει πως νιώθει σαν τον Τζέιμς Τζόις που πήγε από το Δουβλίνο στην Τεργέστη, τώρα που εγκατέλειψε τη Νέα Υόρκη (και άρα τους Parquet Courts;) για το Παρίσι, και γράφει ένα γράμμα αγάπης προς το άγνωστο που προμηνύει αυτή η μετάβαση. Μακριά από το ποστ πανκ νεύρο της μπάντας του, ο Σάβατζ, όπως και στον σόλο προκάτοχό του δίσκο «Thawing Dawn», κατεβάζει τις στροφές για να γράψει τραγούδια που, όσο και αν αποπνέουν ραθυμία, είναι προσεκτικά κεντημένα πάνω στη στιβαρή, μελωδική ραχοκοκαλιά τους. Ακόμα και αν τα κομμάτια μοιάζουν περισσότερο με τα κεφάλαια των «Δουβλινέζων» και ο ίδιος ο Α. Σάβατζ γίνεται ο Λεοπόλδος Μπλουμ της μουσικής του ιστορίας στους δρόμους της Πόλης του Φωτός. 

Ακούστε και αυτό: Boygenius – «The Record» (Interscope)

6
CMAT – «Crazymad, For Me» (CMATBaby/AWAL)

Αντί να κατευθυνθεί προς το «Nashville» όπως έκανε στο ντεμπούτο της, η εκρηκτική Δουβλινέζα παίρνει τον δρόμο για την «California» στη δεύτερη δουλειά της, στην οποία τρόπον τινά διανύει τη Λάνα Ντελ Ρέι περίοδό της. Βέβαια, σε αντίθεση με τη «βασίλισσα της Δυτικής Ακτής», η CMAT δηλώνει πως «I Hate Who I Am When I’m Horny» και τσαλακώνεται ασταμάτητα, πότε παρομοιάζοντας τον εαυτό της με τη Μιράντα από το «Sex and the City», πότε με τον «Vincent Kompany». Είναι για άλλη μια φορά το σπαρταριστό της χιούμορ και το χαρακτηριστικό τσαγανό της φωνής της που καταφέρνει να δίνει μια διακριτή ταυτότητα στα τραγούδια της και να τα κάνει να βγάζουν νόημα μέσα στο κοκτέιλ αναφορών τους. Είναι η CMAT που συχνά προηγείται των τραγουδιών, ακόμα και όταν εδώ ενίοτε «νερώνουν» μέσα στη νωχελικότητά τους, και αυτό καμιά φορά μπορεί να φέρει περισσότερη λάμψη από έναν άψογο δίσκο.  

Ακούστε και αυτό: Lana Del Rey – «Did You Know That There’s A Tunnel Under Ocean Blvd» (Interscope/Polydor)

5
Corook – «Serious Person Part 1» (Atlantic)

Θα έπαιρνε κανείς όρκο από το εξώφυλλο πως είναι παιδικό άλμπουμ. Μα είναι μόνο η ορμή παιδική που καταφέρνει μέσα σε 7 κομμάτια και 21 λεπτά να σε πάρει μαζί της σε ένα υπαρξιακό ρόλερ κόστερ. Η 28χρονη μουσικός από το Νάσβιλ δεν μετατρέπει όπως πολλοί άλλοι την άρνησή της να μεγαλώσει σε θυμό, αλλά σε ειλικρινή και άμεση αποτύπωση όσων της συμβαίνουν. Τα επτά αυτά τραγούδια θα μπορούσαν να είναι το ημερολόγιό της από τη στιγμή που ανακάλυψε τη σεξουαλικότητά της (στο φοβερά κολλητικό και πανέξυπνο «Natalie») μέχρι το σήμερα που καλείται να είναι ένα «Serious Person», μέσα από μία διαδρομή στην οποία προσπαθεί να συμφιλιωθεί με το σώμα της, τη βουλιμία, το ότι πολύ απλά κάποιες μέρες δεν νιώθει καλά. Το κάνει πότε σαν τη Φίμπι Μπρίτζερς, πότε σαν την Μπίλι Αϊλις, πάντα όμως με το δικό της «κάτι» όπως στο «If I Were A Fish» που τραγουδάει με τη σύντροφό της Ολίβια Μπάρτον, και όχι μόνο ακούγεται σαν τέτοιο, αλλά έχει γίνει και όντως παραμύθι. Ισως και να είναι τελικά ένα παιδικό άλμπουμ για την παιδικότητα χωρίς ημερομηνία λήξης. 

Ακούστε και αυτό: Joanna Sternberg – «I’ve Got Me» (Fat Possum)

4
Anohni and the Johnsons – «My Back Was A Bridge For You To Cross» (Secretly Canadian)

Το άλμπουμ μοιάζει με αίνιγμα: πόσες ιστορίες βρίσκονται πίσω από το πορτρέτο της Μάρσα Π. Τζόνσον (πρωτεργάτριας των τρανς δικαιωμάτων) που «ποζάρει» στο ασπρόμαυρο εξώφυλλο; Πόσες ιστορίες μπορούν να καταλήξουν στο αφαιρετικό και ποιητικό «My Back Was A Bridge For You To Cross»; Δεν υπάρχει όμως κανένα καλλιτεχνικό αίνιγμα για την Anohni: αφήνει το τρέμουλο στη φωνή της να τη μεταμορφώσει σε μια αισθαντική Νίνα Σιμόν, παίρνει ξανά μαζί της τους Johnsons να τη συνοδεύσουν με τα απολύτως απαραίτητα και παραδίδει έναν δίσκο εύθραυστο και δυνατό την ίδια στιγμή. Και η όποια καταγγελτικότητα για το περιβάλλον και τα τρανς δικαιώματα γίνεται μια επείγουσα μα απόλυτα τρυφερή προσευχή, σε έναν δίσκο που κανείς δεν περίμενε πως θα έχουμε τόσο ανάγκη.  

Ακούστε και αυτό: Sufjan Stevens – «Javelin» (Asthmatic Kitty)

3
Lankum – «False Lankum» (Rough Trade)

Αν ακούσει κάποιος προσεκτικά το εννιάλεπτο εναρκτήριο «Go Dig My Grave» και το αφήσει να απλώσει το σκοτάδι του σαν ηπειρώτικο μοιρολόι, τότε οι Lankum τον έχουν κερδίσει για πάντα. Με τον τέταρτο δίσκο του, το ιρλανδικό φολκ σχήμα επιδίδεται σε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα χωρίς καμία απολύτως αναστολή. Τη φολκ ελεγεία του «False Lankum» δεν την ακούς, αλλά τη βιώνεις: είναι εκείνες οι τρεις φούγκες τους που λειτουργούν σαν ηχοτοπία-προσκλήσεις στον κόσμο τους και σε παραδίδουν έπειτα σε μια αργόσυρτη μελαγχολία που φτάνει στα άχρονα βάθη του τόπου τους. Οι Lankum καταφέρνουν εδώ με τον ανόθευτο ήχο τους να συγκινούν, όσο τουαρέγκ σχήματα σαν τους Tinariwen, για τον τρόπο που επανασυστήνουν στο ευρύ κοινό τον ήχο της πατρίδας τους. Ποτέ ο ζόφος δεν ακούστηκε τόσο ελπιδοφόρος. 

Ακούστε και αυτό: Grian Chatten – «Chaos For The Fly» (Partisan)

2
Καρολάιν Πολάτσεκ – «Desire, I Want To Turn Into You» (Sony/Orchard/Perpetual Novice)

Στο ποπ νησί που μας καλωσορίζει («Welcome To My Island»), η Καρολάιν Πολάτσεκ φαντασιώνεται πως είναι ολόκληρη μια επιθυμία, μόνο που δεν χάνει ποτέ τον έλεγχο. Εχει το αυτί για να γράψει ποπ χιτ που δεν καταφεύγουν στην ευκολία του να γίνουν απλά σέξι. Αντιθέτως, με μία συνεχή αύρα αιθέριου, η Πολάτσεκ δένει τις φωνητικές της ακροβασίες με έξυπνα λογοπαίγνια («Pretty In Possible»), λίγες δόσεις εξωτισμού (όπως το φλαμένκο στο «Sunset»), λοξές ματιές στους Massive Attack («Billions»), ταιριαστές συνεργασίες (με την Grimes και την Dido στο «Fly To You») και γιατί όχι και λίγη αλά Dua Lipa πονηριά («Bunny Is A Rider»). Είναι όμως οι στιγμές, που αφήνει την εξωστρέφεια να γίνει ειλικρίνεια, αυτές που της δίνουν τους έξτρα πόντους για να κάνουν το «Desire I Want To Turn Into You» έναν από τους πιο καλογραμμένους ποπ δίσκους της χρονιάς. 

Ακούστε και αυτό: Jessie Ware – «That! Feels Good!» (EMI)

1
Olivia Rodrigo – «Guts» (Geffen)

Ξέραμε ήδη από το ντεμπούτο της «Sour» πως έχει ένα καλώς εννοούμενο θράσος που θα την κάνει την αγαπημένη τραγουδίστρια κάθε κόρης που ο μπαμπάς της μπορεί να καταλάβει το γιατί. Πλέον, η Ολίβια Ροντρίγκο έχει και επίσημα «Guts», τα βάφει όλα μοβ και ξεσκονίζει τις κασετίνες του «Twilight» δίπλα από την τηλεόρασή της. Οσο λοιπόν κάνει καραμέλα τη λέξη «hell», η εικοσάχρονη ποπ σταρ δεν παίζει παρά το παιχνίδι που πάντα αποδίδει: αυτό της νεαρής ποπ σταρ που σταδιακά απεκδύεται τον εφηβικό της εαυτό για να αγκαλιάσει τη γυναίκα που γίνεται. Ο τρόπος για να το πετύχει είναι να κάτσει πιο πολύ στο πιάνο και να γίνει σε στιγμές πιο λυρική, αλλά και να απλώσει την παλέτα των αναφορών της μέχρι και προς τις Wet Leg («Bad Idea, Right?»). Μη μπερδεύεστε βέβαια: κάτω από όλα αυτά τα στρώματα, η Ολίβια Ροντρίγκο δεν γράφει παρά οικουμενική ποπ, που «μεγαλώνει» μέσα σου σε κάθε ακρόαση. Σκεφτείτε τι έγινε την τελευταία φορά που αυτό συνέβη με μια τραγουδίστρια που λεγόταν Τέιλορ Σουίφτ. 

Ακούστε και αυτό: Baby Queen – «Quarter Life Crisis» (Polydor/Universal)