Θυρανοίξια στο Στανισλάφσκι με «Βάκχες»

Θυρανοίξια στο Στανισλάφσκι με «Βάκχες»

4' 42" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μόσχα, Δευτέρα 26 Ιανουαρίου, ώρα 7.45 μ.μ. Με τη θερμοκρασία από -7 έως -9 βαθμούς Κελσίου, το χιόνι παραμένει λευκό στα πεζοδρόμια και τις στέγες των κτιρίων. Η πολύβουη λεωφόρος Τβέρσκαγια, μια από τις κεντρικές οδικές αρτηρίες της ρωσικής πρωτεύουσας, ορίζεται από οκτώ λωρίδες κυκλοφορίας και άπειρα ακινητοποιημένα αυτοκίνητα, τα περισσότερα πολυτελή. Είναι ώρα αιχμής. Εχει αρχίσει να χιονίζει πάλι.

Οι νιφάδες, εξαιρετικά λεπτές, στραφταλίζουν σαν ασημόσκονη μπροστά στα φώτα του αστικού τοπίου. Οι καλεσμένοι της πρεμιέρας των ευριπίδειων «Βακχών», που εγκαινιάζουν το ανακαινισμένο Θέατρο Στανισλάφσκι, στο νούμερο 23 της Τβέρσκαγια, σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Τερζόπουλου, αρχίζουν να κατακλύζουν τον δεύτερο όροφο του ξενοδοχείου «Intercontinental», ακριβώς απέναντι από το θέατρο. Ανάμεσα στους εκπροσώπους του ρωσικού και διεθνούς Τύπου βρίσκονται οι χορηγοί-ευεργέτες του ανακαινισμένου Θεάτρου Στανισλάφσκι.

«Παρότι πρόκειται για κρατικό θέατρο, ο Δήμος της Μόσχας έδωσε 74 εκατομμύρια ρούβλια για την ανακαίνισή του, ενώ οι εύποροι χορηγοί του θεάτρου, και προσωπικοί μου φίλοι,1 δισεκατομμύριο ρούβλια» διευκρίνισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής, Μπορίς Γιουχανάνοφ.

Το κτίριο αλλάζει μορφή

Ομως, η ώρα είναι ήδη 8 μ.μ. και ξεκινά το προγραμματισμένο Σόου Φωτισμών, που σηματοδοτεί τα θυρανοίξια του θεάτρου, το οποίο παρακολουθούμε μέσα από τις μεγάλες τζαμαρίες του ξενοδοχείου «Intercontinental», καθώς οι εξωτερικές θερμοκρασίες είναι απαγορευτικές για να παρακολουθήσει κανείς ακίνητος μες στο ψύχος το εντυπωσιακό δρώμενο.

Επί δέκα λεπτά, η πρόσοψη του θεάτρου μεταμορφώνεται μέσα από περίτεχνα φωτιστικά σχήματα, το κτίριο μοιάζει να αλλάζει μορφή και μέγεθος ανάλογα με τις ευφάνταστες προβολές, μέχρι που στο τέλος το logo του θεάτρου, ένας αναμμένος λαμπτήρας με το κεφάλι του μεγάλου Ρώσου Δασκάλου Στανισλάφσκι στο κέντρο του, αγκαλιάζει όλο το κτίριο. Είναι η ώρα να διασχίσουμε την παγωμένη μοσχοβίτικη νύχτα και να περάσουμε απέναντι για την έναρξη της παράστασης.

Ο Διόνυσος είναι γυναίκα

Το ανακαινισμένο θέατρο αστράφτει. Μίνιμαλ αισθητική, με ζεστές γωνιές ξύλου. Η γκαρνταρόμπα γεμίζει με τις γούνες των κυριών. Το μοσχοβίτικο κρύο, βλέπετε. Εντάξει, και ο σαρωτικός πλούτος των Ρώσων ολιγαρχών. Μέσα, στην πλατεία του θεάτρου, με τις περίπου 200 θέσεις, σειρήνες υποδέχονται το κοινό. Σε λίγο, όλοι τακτοποιούνται στις θέσεις τους. Τα φώτα χαμηλώνουν. Στον δεξί πλαϊνό διάδρομο της πλατείας, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος σπάει ένα πιάτο «για το καλό», «για γούρι του νέου θεάτρου». Κανείς δεν αντιδρά. Το ελληνικό έθιμο δεν ξενίζει τους Ρώσους θεατές.

Ακούγονται καταιγιστικοί βομβαρδισμοί. Εμφανίζεται ο θεός Διόνυσος. Είναι γυναίκα. Καθόλου παράξενο. Ο Διόνυσος έχει διττή φύση, είναι δίφυλος. Είναι ένα πλατωνικό ον. «Διόνυσος. Είμαι ο Διόνυσος» συρίζει σε άψογα ελληνικά η συγκλονιστική Ελένα Μορόζοβα. Με τη σαγήνη του ερπετού, τη λαγνεία να ξεχειλίζει από κάθε της κύτταρο, θα γητεύσει και γοητεύσει το κοινό της καθόλη τη διάρκεια της παράστασης. Εντυπωσιακή η στιγμή που στέκεται ανάποδα, πάνω στο κεφάλι της, σαν μυθική σαλαμάνδρα που έρπει στον αιμόφυρτο τάπητα του χωροχρόνου.

Σαρκοβόρα εξουσία

Πίσω από την Διόνυσο, το σκηνικό ανοίγει για να αποκαλύψει τον Κάδμο (Ολεγκ Μπαζχάνοφ) να κείται πάνω σε νοσοκομειακό κρεβάτι με εκατό φιάλες αίματος να τον τροφοδοτούν. Η αιώνια, σαρκοβόρα εξουσία που αναζωογονείται ρουφώντας το πρόσφορο αίμα των πολιτών. Κάποιος Ρώσος κριτικός έγραψε πως «ο Κάδμος θυμίζει τον Λένιν στο μαυσωλείο του». Ο Πενθέας (Αντόν Κοστότσκιν) εμφανίζεται φορώντας την τετράγωνη λογική του –στο κεφάλι του φέρει ένα τετράγωνο κουτί με φωτάκια led. Οι πέντε κυρίες, οι οποίες αρχικά κάθονται στην πρώτη σειρά της πλατείας, για να ανέβουν στη συνέχεια πάνω στη σκηνή και να σχολιάσουν τα νέα από τον Κιθαιρώνα, με τρόπο που αναιρεί η μία την άλλη, σαν μια νεομπρεχτική μαρτυρία όπου ο καθείς λέει την αλήθεια με τον δικό του τρόπο, είναι ντυμένες εξεζητημένα και εκφέρουν τον λόγο ανάλογα, με τρόπο πομπώδη, επιτηδευμένο, καρτουνίστικο. Αυτές οι ηλικιωμένες σοβιετικές ηθοποιοί, που προέρχονται από το στούντιο του Στανισλάφσκι, υποδύονται τις νεόπλουτες Ρωσίδες, που κάτι άκουσαν στην τηλεόραση και το αναπαράγουν υπό τη μορφή κουτσομπολιού. Μια φελινική σκηνή εν μέσω της αρχαίας τραγωδίας, ενώ οι μουσικές συνθέσεις του Παναγιώτη Βελιανίτη υπογραμμίζουν τον δημιουργικό δίαυλο modernité και παράδοσης που ακολουθεί η σκηνοθεσία του Τερζόπουλου.

Και μετά, εμφανίζεται η Αγαύη. Γυμνόστηθη, τυλιγμένη σε ένα περίτεχνο, μαύρο, πλισέ κοστούμι –πάνω στο οποίο ο Τσάλαγιαν συναντά τον Μιγιάκε, σχεδιασμένο, όπως και τα υπόλοιπα κοστούμια, από τον Τερζόπουλο, ο οποίος έχει επίσης επιμεληθεί τη σκηνική εγκατάσταση και τους φωτισμούς. Η πρωταγωνίστρια του Ανατόλι Βασίλιεφ, Αλα Καζακόβα, είναι συνταρακτική στον θρήνο-συνειδητοποίηση της Αγαύης. Το βλέμμα της Καζακόβα, σε αυτή τη σκηνή, εμπεριέχει τον παγκόσμιο θρήνο κάθε μάνας μπροστά στον άδικο χαμό του παιδιού της. Θαρρείς και βλέπεις τη μάνα από τη Συρία, το Ιράν, τη Νιγηρία, την Ελλάδα, τη Σερβία.

Η παράσταση ολοκληρώνεται με ένα ποντιακό μοιρολόι για τις χαμένες πατρίδες από τον ίδιο τον Τερζόπουλο. Οι θεατές ξεσπούν σε χειροκροτήματα και «μπράβο». Ηθοποιοί και σκηνοθέτης, μαζί με τον βοηθό του Σάββα Στρούμπο, γεμίζουν με τριαντάφυλλα. Μαθαίνω πως και τις επόμενες ημέρες οι ηθοποιοί έφευγαν με ολόκληρες ανθοδέσμες από το κοινό. Αυτό είναι ένα μοναδικό θεατρικό φαινόμενο, αμιγώς ρωσικό, το να συγχαίρεις με λουλούδια τους καλλιτέχνες και τις υπόλοιπες ημέρες, πλην της πρεμιέρας.

Δεξίωση μετά την παράσταση

Στη δεξίωση που ακολούθησε, απολάμβανε κανείς μια πασαρέλα των σύγχρονων τάσεων της μόδας, όπως αυτές αποτυπώνονται σε δημιουργίες υψηλής ραπτικής. Εκτός από τους εύπορους ευεργέτες του θεάτρου, εκεί βρισκόταν και ο μαέστρος Θόδωρος Κουρεντζής, συνεργάτης του Τερζόπουλου στην όπερα «Νοσφεράτου», που κάνει πρεμιέρα στο θέατρο Μασαβέτ της Μόσχας στις 25 Φεβρουαρίου, ο οποίος σχολίασε την παράσταση των «Βακχών» ως «χαστούκι για τους Ρώσους». Ο Ανατόλι Βασίλιεφ είπε πως «δεν το περίμενε ο Τερζόπουλος να αλλάξει τους Ρώσους ηθοποιούς και να τους βγάλει από τον ψυχολογικό ρεαλισμό», ενώ η Αλα Ντεμίτοβα προέτρεπε τον Ελληνα θεατράνθρωπο «να συνεργαστεί πιο στενά με την Αλα Καζακόβα (Αγαύη)».

Οι «Βάκχες» θα επαναληφθούν με τρεις παραστάσεις τον Ιούνιο (τα εισιτήρια έχουν ήδη προπωληθεί) και τον Ιούλιο ενώ από τον Σεπτέμβριο θα ενσωματωθούν στο ετήσιο ρεπερτόριο του θεάτρου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή