«Πάει των βαρβάρων όλος ο στρατός». Με αυτά τα λόγια (μετάφραση Παναγιώτη Μουλά) ανακοινώνει ο Αγγελιαφόρος στην Αττοσα την καταστροφή των περσικών δυνάμεων στην τραγωδία του Αισχύλου. Ο θρήνος που ακολουθεί θέτει σε κίνηση τους μηχανισμούς για την «επίκληση» του Δαρείου από τον κόσμο των νεκρών, προκειμένου να συμβουλεύσει τους Πέρσες πώς να διαχειριστούν την ήττα τους από τους Ελληνες και την επόμενη μέρα. Το πνεύμα του Δαρείου εμφανίζεται με τη συνοδεία ενός παραδοσιακού τραγουδιού από τη Γεωργία στην πιο «ήσυχη» σκηνή της παράστασης, όπως μας λέει ο ηθοποιός Νίκος Ψαρράς, που ενσαρκώνει τον Πέρση βασιλιά, στην παραγωγή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου σε σκηνοθεσία Αρη Μπινιάρη. «Κατ’ αρχάς, δεν ήξερα με ποιον τρόπο παίζεται ένας μη ζωντανός άνθρωπος, όπως ειλικρινά δεν ξέρω πώς παίζονται οι ρόλοι των θεών και πάντα υπάρχει αυτό το ερώτημα στις αρχαίες τραγωδίες. Ο σκηνοθέτης πήρε την απόφαση και με χαροποίησε πολύ ότι αυτό το πνεύμα μοιάζει με την παρουσία του “πατέρα”. Μέσα από μια ησυχία και ηρεμία προσπαθεί να κατευνάσει τα πνεύματα και να τους δώσει μια κατεύθυνση για το πώς θα πρέπει να είναι τα πράγματα από εδώ και πέρα», σημειώνει ο κ. Ψαρράς.
Οι «Πέρσες» είναι μία από τις αρχαιότερες σωζόμενες τραγωδίες και έχουν την ιδιομορφία ότι η πλοκή τους βασίζεται στο ιστορικό γεγονός της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας το 480 π.Χ. κατά τη δεύτερη περσική εισβολή. Σε ένα πρώτο επίπεδο, η τραγωδία θεωρείται ένα από τα πλέον αντιπολεμικά έργα, καθώς παρουσιάζει την ήττα μέσα από τα μάτια των ηττημένων, ενώ σε μια δεύτερη ανάγνωση αναδεικνύονται οι προβληματισμοί της έπαρσης και της αλαζονείας της εξουσίας. Ο Δαρείος, όπως τονίζει ο κ. Ψαρράς, εκφράζει το μέτρο και τη σύνεση. Είναι δύο στοιχεία που μας λείπουν σήμερα; «Νομίζω πως ναι, γιατί πληρώνουμε λάθη δεκαετιών και προσωπικά λάθη μιας σπατάλης και ενός χάσιμου του μέτρου», επισημαίνει ο ηθοποιός και προσθέτει: «Ο Ξέρξης προσπάθησε να ξεπεράσει τη φύση του και το πλήρωσε. Οπως εμφανίζεται στους Πέρσες, είναι σε ημιπαράφρονη κατάσταση, αλλοπρόσαλλος. Ο χορός δεν ξέρει πώς να τον αντιμετωπίσει. Τρέμεις κυρίως για το αύριο παρά για το τώρα όταν έχεις κάποιον στην πρώτη γραμμή που είναι επικίνδυνος».
Η μουσικότητα, όπως μας λέει, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της παράστασης, ενώ στην ορχήστρα της Επιδαύρου θα ακούσουμε τύμπανα και τζουρά. «Υπάρχει ένας μόνιμος παλμός σε όλη την παράσταση. Ο Αρης ψάχνει να πλησιάσει αυτά τα κείμενα μέσα στη μουσικότητα. Οταν πήγα στην ανάγνωση του έργου, υπήρχε έτοιμο ένα μουσικό σύμπαν και αυτό είναι προς τιμήν του γιατί έκανε μια προεργασία. Εψαξε τους περσικούς ήχους, έχει έναν παλμό και μια φλόγα», σημειώνει.
Οι Πέρσες έχουν ήδη συμπληρώσει έναν κύκλο εννέα παραστάσεων στην Κύπρο, κάτι που κάνει την εμφάνισή τους στην Επίδαυρο κατά τι ευκολότερη σε σχέση με τις παραστάσεις που κάνουν πρεμιέρα εκεί. Με την παραγωγή του ΘΟΚ ο σκηνοθέτης Αρης Μπινιάρης κάνει το ντεμπούτο του στο αρχαίο θέατρο και κλείνει τις φετινές παραστάσεις της Επιδαύρου. «Η συνεργασία με έναν νέο σκηνοθέτη είναι ευλογία. Εμείς, ως ηθοποιοί, ψάχνουμε με αγωνία να δούμε πώς ένα νέο παιδί σκέφτεται αυτά τα κείμενα. Και ας υπάρχει ρίσκο, η δουλειά μας θέλει το ρίσκο. Μου αρέσει να μπαίνω σε έναν κόσμο νέο, μη αναγνωρίσιμο», καταλήγει ο κ. Ψαρράς.
Στην παράσταση παίζουν επίσης οι Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Ατοσσα), Χάρης Χαραλάμπους (Αγγελιαφόρος), Αντώνης Μυριαγκός (Ξέρξης).
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 11-12/8, 9 μ.μ.