Αδύναμες είναι οι επιδόσεις των ελληνικών επιχειρήσεων στο ζήτημα της εταιρικής διακυβέρνησης, καθώς η συμμόρφωσή τους με τους σχετικούς πυλώνες κρίνεται από χαμηλή έως μέτρια. Σ’ αυτό το συμπέρασμα καταλήγει έρευνα του Grant Thornton, η οποία αναλύει τον ρόλο της εταιρικής διακυβέρνησης στην επιχειρηματική στρατηγική και τη δημιουργία εταιρικής αξίας.
Πιο συγκεκριμένα, οκτώ στις 10 επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι ένα ισχυρό σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης έχει θετική επίδραση τόσο στη λειτουργία της επιχείρησης όσο και στα κέρδη και τις ταμειακές ροές, εκτιμώντας ότι τελικά αυξάνει την αξία της εταιρείας και των μετοχών τους.
Οι αναποτελεσματικές πολιτικές ή αυτές που δεν εφαρμόζονται θεωρούνται ως οι πιο περιοριστικοί παράγοντες στην εταιρική διακυβέρνηση, ενώ ακολουθεί ο παράγοντας της έλλειψης ανεξαρτήτων μη εκτελεστικών μελών από τα διοικητικά συμβούλια και η έλλειψη διαδικασιών αξιολόγησης των δ.σ..
Συνακόλουθα, μόνο πέντε στις 10 διοικήσεις εκτιμούν ότι έχουν ένα υψηλό βαθμό ωριμότητας σχετικά με τις πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης, γεγονός το οποίο αποδεικνύει την επιτακτική ανάγκη αναδιαμόρφωσης.
Η πολυμορφία εντός δι.σ. αποτελεί, με τη σειρά της, καθοριστικό παράγοντα στο σύστημα διακυβέρνησης που ακολουθεί μία εταιρεία, ενώ ταυτόχρονα η έλλειψη της μπορεί να εκληφθεί και ως βασική τροχοπέδη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ότι τέσσερις στις 10 εταιρείες έχουν δ.σ. , τα οποία απαρτίζονται στο σύνολο τους μόνο από άντρες με τις διοικήσεις να εκτιμούν ότι τα μέλη του δ.σ. οφείλουν να παρέχουν εμπιστοσύνη στον μέτοχο και να έχουν βαθιά γνώση του κλάδου.
Αντιθέτως, θέματα όπως η γνώση χρηματαγορών, αρχών εταιρικής διακυβέρνησης, επαγγελματικού Management και γνώσεις τεχνολογίας δεν αναγνωρίζονται ούτε και αποτελούν βασικές προτεραιότητες.
Διαφάνεια
Ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία σχετικά με την διαχείριση κινδύνου και τη διαφάνεια. Συγκεκριμένα, μόνο έξι στις 10 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι έχουν μια κάποια λειτουργία εσωτερικού ελέγχου, ενώ η πλειονότητα των επιχειρήσεων, οκτώ στις 10, εκτιμά ότι δημοσιοποιεί επαρκή οικονομικά στοιχεία. Στην αντίπερα όχθη, όμως, αναγνωρίζουν αδιαφάνεια σε ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα, τα οποία βοηθούν τους ενδιαφερομένους να κατανοήσουν την απόδοση, τη βιωσιμότητα και την στρατηγική της επιχείρησης.
Επιπλέον, ιδιαίτερη περίπτωση σε σχέση με την εταιρική διακυβέρνηση αποτελούν οι εισηγμένες εταιρίες λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών τους. Αναλυτικότερα, τέσσερις στις 10 εισηγμένες εταιρείες διαφαίνεται ότι εφαρμόζουν Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης που ανέπτυξαν οι ίδιες, καθώς από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει, ότι ως βασικός λόγος της δημιουργίας «Ιδίου Κώδικα» από σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων, παραμένει η αποφυγή της εξήγησης των αποκλίσεων που θα έπρεπε να δηλώσουν.
Αξιοσημείωτο είναι ακόμη ότι σχεδόν δύο στις 10 εισηγμένες εταιρείες εξακολουθούν να δηλώνουν ότι εφαρμόζουν τον κώδικα του ΣΕΒ, ο οποίος έχει αντικατασταθεί τον Οκτώβριο του 2013 από τον Ελληνικό Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΚΕΔ).
Ανεξάρτητα μέλη των δ.σ.
Όσον αφορά δε, την ανεξαρτησία των δ.σ. και τις συνακόλουθες πολιτικές που εφαρμόζονται, στις τέσσερις από τις 10 εισηγμένες τα ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη του δ.σ. είναι λιγότερα του 1/3 του συνόλου των μελών, σύμφωνα με τα όσα απαιτεί η Νομοθεσία, 5 στις 10 δεν γνωστοποιούν τον αριθμό των συνεδριάσεων του ΔΣ, καθώς και τις παρουσίες των μελών σε αυτές τις συνεδριάσεις, ενώ ίδιο είναι το ποσοστό που δεν έχουν διαδικασίες αξιολόγησης των μελών του ΔΣ. Ως προς την εξειδίκευση δε των μελών ΔΣ , τα χαμηλότερα ποσοστά εμπειρίας παρατηρούνται σε θέματα τεχνολογίας και ανθρώπινου δυναμικού.
Ταυτόχρονα, από την πληροφόρηση που παρέχουν οι εισηγμένες επιχειρήσεις αναφορικά με την πολυμορφία του δ.σ. παρατηρείται ότι 5 στις 10 εταιρείες γνωστοποιούν πληροφορίες για πολιτικές πολυμορφίας ως προς το φύλο, ενώ ελάχιστες εταιρείες γνωστοποιούν πληροφορίες πολιτικών πολυμορφίας ως προς το κοινωνικό υπόβαθρο. Παράλληλα, μόνο δύο στις 10 αναφέρουν πολιτικές που σχετίζονται με την εθνικότητα και τρεις στις 10 με τις δεξιότητες. Συνολικά διαπιστώνεται ότι μόνο η μία στις 10 περιγράφει λεπτομερώς και με πλήρη σαφήνεια την εφαρμοζόμενη πολιτική τους.
Διαχείριση κινδύνου
Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα συμπεράσματα σε σχέση με τη διαχείριση κινδύνου, το σύστημα εσωτερικού ελέγχου και τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Χαρακτηριστικά μόνο πέντε στις 10 παρέχουν αναλυτική πληροφόρηση για τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων που εφαρμόζουν, ενώ οι αναφορές των επιχειρήσεων σε μη χρηματοοικονομικής φύσης θέματα (περιβαλλοντικά, κοινωνικά, εργασιακά) είναι είτε ανεπαρκείς είτε πολύ γενικές.
Συγκεκριμένα, οι πέντε στις 10 επιχειρήσεις δεν παρέχουν αναλυτικές πληροφορίες για θέματα περιβαλλοντικής φύσεως, ενώ επτά στις 10 δεν παρέχουν αναλυτική πληροφόρηση για κοινωνικά θέματα και θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, πέντε στις 10 επιχειρήσεις που δημοσιοποιούν Πολιτική Αποδοχών, το περιεχόμενη της Πολιτικής δεν συμμορφώνεται γενικώς με τις κανονιστικές απαιτήσεις.