Η αντικατάσταση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας και η παραίτηση του υπουργού Οικονομικών και γαμπρού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, φαίνεται ότι αποτέλεσαν δύο παράγοντες, ικανοί -έστω και βραχυπρόθεσμα- να ανακόψουν την καθίζηση της τουρκικής λίρας.
Κι αυτό, χάρη στις προσδοκίες των αναλυτών ότι η νομισματική στρατηγική της γειτονικής χώρας θα αλλάξει άρδην, ακολουθώντας έναν πιο… ορθόδοξο δρόμο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η λίρα ενισχύεται σήμερα κατά τουλάχιστον 5% έναντι του δολαρίου και διαμορφώνεται στα επίπεδα των 8 λιρών ανά δολάριο. Εξίσου ισχυρή άνοδο καταγράφει και έναντι του ευρώ, καθώς αυξάνεται κατά 5,35% και αναρριχάται στις 9,57 λίρες ανά ευρώ.
Πριν λίγες ημέρες, ωστόσο, το τουρκικό νόμισμα είχε σπάσει ακόμη και το φράγμα των 10 λιρών ανά ευρώ, σε μία από τις χειρότερες νομισματικές αναταράξεις στην πρόσφατη ιστορία της Τουρκίας (-30% από τις αρχές του 2020), βουλιάζοντας σε αλλεπάλληλα ιστορικά χαμηλά.
Η αποτυχημένη πολιτική των αμετάβλητων επιτοκίων
Η στρατηγική της κεντρικής τράπεζας, κατά πολλούς, κρίθηκε εντελώς αποτυχημένη, καθώς δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τόσο την κατάρρευση του εγχώριου νομίσματος όσο και τον συνεπαγόμενο καλπάζοντα πληθωρισμό. Για αρκετούς μήνες, άλλωστε, απέφευγε συνειδητά να λάβει ορθόδοξες και συμβατικές λύσεις, όπως για παράδειγμα η γενναία αύξηση των επιτοκίων.
Το μάρμαρο της αποτυχημένης διαχείρισης του προβλήματος πλήρωσε αρχικά ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης, Μουράρ Ουισάλ, ο οποίος αποπέφθηκε κατ’ εντολή Ερντογάν. Ακολούθησε και ο υπουργός Οικονομικών και γαμπρός του Τούρκου προέδρου, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ο οποίος υπέβαλε το Σάββατο την παραίτησή του.
Τον Οκτώβριο είχε προηγηθεί η απόφαση της κεντρικής τράπεζας να μην αυξήσει τα επιτόκια, τα οποία διατηρήθηκαν στο 10,25%, πυροδοτώντας νέο κύμα πιέσεων προς το τουρκικό νόμισμα. Την ίδια ώρα, ο πρώην -πλέον- υπουργός Οικονομικών συνέχιζε να διαβεβαιώνει ότι η κατάσταση τελεί υπό πλήρη έλεγχο.
Αλλαγή προσώπων, αλλαγή πολιτικής (;)
Η αλλαγή προσώπων, όπως μαρτυρούν αρκετοί αναλυτές, γεννάει ελπίδες για αλλαγή πολιτικής, κάτι το οποίο αντικατοπτρίζεται και στη σημερινή εικόνα της τουρκικής λίρας.
«Η θετική αντίδραση της αγοράς αντανακλά την προσδοκία για δραματική αλλαγή στη στρατηγική της Τουρκίας, η οποία θα επανέλθει σε πιο ορθόδοξες νομισματικές επιλογές, με μια ισχυρή δέσμευση για σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής» δηλώνει ο Φίνιξ Κάλεν, αναλυτής της Societe Generale.
«Η αλλαγή προσώπων σηματοδοτεί και αλλαγή πολιτικής. Η κεντρική τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκια» σπεύδει να προσθέσει ο Περ Χάμαρλαντ, αναλυτής της Seb AB, ο οποίος θεωρεί ότι ο Ερντογάν έχει ήδη πειστεί για την ανάγκη σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής.
Οι επιφυλάξεις
Όμως, υπάρχουν και οι πιο επιφυλακτικοί. «Οι αγορές χρειάζονται σαφείς δεσμεύσεις για μακροπρόθεσμη μείωση του πληθωρισμού, και όχι για μια βραχύβια αποκλιμάκωση» επισημαίνει ο Χένρικ Γκούλμπεργκ, αναλυτής της Coex Partners.
«Οι νέοι ιθύνοντες μπορούν, φυσικά, να αλλάξουν την πολιτική, αλλά το ερώτημα είναι αν τους επιτρέψουν να το κάνουν. Ο Ερντογάν είναι εναντίον της αύξησης των επιτοκίων, ενώ ο νέος διοικητής της κεντρικής τράπεζας θα θεωρηθεί επιτυχημένος, μόνο εφόσον αυξήσει τα επιτόκια σε επίπεδα, τα οποία θα σταθεροποίησουν τη λίρα» σημειώνει επικουρικά ο Λουτζ Ροϊχμέγερ, αναλυτής της Capitulum Asset Management.
Ο Ερντογάν, παγίως, τάσσεται εναντίον των σφιχτών νομισματικών πολιτικών, καθώς θεωρεί ότι αποστερούν μέρος της αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας, κάτι το οποίο αιτιολογήθηκε και από την τρέχουσα κατάσταση της τουρκικής οικονομίας. Άλλωστε, ο κορωνοϊός έχει ήδη αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στο κορμί του ΑΕΠ της γειτονικής χώρας.
Το αν πλέον, έχει αλλάξει άποψη, μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Με πληροφορίες από Bloomberg