Η ακραία και επείγουσα κατάσταση της δημόσιας υγείας αντιμετωπίζεται με πρωτόγνωρες πολιτικές πρωτοβουλίες. Η πανδημία του κορωνοϊού κατέφερε καίριο πλήγμα τον Μάρτιο και τον Απρίλιο στην προσφορά και στη ζήτηση. Η υγειονομική κατάσταση ακόμη επηρεάζει την πορεία της οικονομίας πολύ περισσότερο από τα ίδια τα μεγέθη της. Οταν οι προηγμένες οικονομίες χαλάρωσαν τους περιορισμούς από τον Απρίλιο και μετά, αρχικά η οικονομική δραστηριότητα επανήλθε και μάλιστα γρήγορα, εφόσον τα καταστήματα και τα εργοστάσια άνοιξαν και πάλι, ενώ η ζήτηση για αγαθά ήταν δυναμική εκ μέρους του καταναλωτικού κοινού. Οπως αναμενόταν, ο ρυθμός της ανάκαμψης επιβραδυνόταν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και όλη αυτή η περίοδος έληξε. Το επόμενο στάδιο θα αφορά την παραγωγή και τη διασυνοριακή ανταλλαγή προϊόντων, οι οποίες έχουν αρχίσει να συμβαδίζουν με την καταναλωτική δαπάνη. Το 2021 εκτιμούμε πως οι αυξημένες κρατικές και ιδιωτικές επενδύσεις θα συνδράμουν την ανάκαμψη.
Παρά τους σοβαρούς βραχυπρόθεσμους κινδύνους, οι κεφαλαιαγορές μπορούν να προσβλέπουν σε ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια με πολύ χαμηλό πληθωρισμό και πρωτοφανή μέτρα στήριξης από τις κυβερνήσεις. Αναφορικά, τώρα, με το δεύτερο κύμα κρουσμάτων, ως επί το πλείστον στην Ευρώπη και λιγότερο στις ΗΠΑ, αυτό συνδέεται με το ότι η θερμοκρασία υποχωρεί, όπως και η ηλιοφάνεια. Τα νέα μέτρα για να ανασχεθεί η εξάπλωση του ιού προξενούν και πάλι περιστολή του ΑΕΠ στη Γηραιά Ηπειρο. Εντούτοις, η πρότερη εμπειρία από την αιφνίδια ανάκαμψη του τρίτου τριμήνου μετά τη βουτιά το δεύτερο τρίμηνο δείχνει πως οι οικονομίες μπορούν τάχιστα να ανακάμψουν, αφ’ ης στιγμής το κύμα των κρουσμάτων εξασθενήσει. Βέβαια, η θεραπεία της οικονομίας απαιτεί χρόνο. Αναμένουμε πως στις ΗΠΑ το ΑΕΠ θα αποκατασταθεί σε προ πανδημίας επίπεδα το τελευταίο τρίμηνο του 2021, ενώ κατά την πρώτη τριμηνία του 2022 θα επανέλθει η ανάπτυξη στη Γερμανία και στη Γαλλία. Αντιθέτως, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία θα χρειαστεί να περιμένουν έως τις αρχές του 2023. Μέχρι στιγμής σχεδόν σε όλο τον κόσμο οι πολιτικές και ρυθμιστικές αρχές, καθώς και οι κεντρικές τράπεζες, ακολουθούν την πολιτική του να κάνουν καθετί το ανθρωπίνως δυνατόν για να αντεπεξέλθουν στις συνέπειες της πανδημίας. Οι παρεμβάσεις τους αυτές μπορεί να αμβλύνουν τους δευτερογενείς κινδύνους, που προκύπτουν από πιέσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ιδίως στην περίπτωση της Ευρωζώνης προβλέπουμε εκ νέου συρρίκνωση του ΑΕΠ στα τέλη του τρέχοντος έτους, πριν από τη δυναμική ανάκαμψη το 2021. Η μεταποίηση ωφελείται χάρις στη δυναμική ζήτηση των ΗΠΑ και της Κίνας, αν και οι υπηρεσίες, που απευθύνονται στους καταναλωτές, συγκριτικά θα υστερούν, έως ότου λήξει διά παντός ο ιός. Τέλος, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα επανέλθει στα μέσα του 2022 στα επίπεδα των τελών του 2019.
* Οι κ. Holger Schmieding και κ. Florian Hense έιναι οικονομολόγοι στην επενδυτική τράπεζα Berenberg.