Ύφεση της ελληνικής οικονομίας κατά 9,5% το 2020, καθώς και ανάκαμψη κατά 5,7% το 2021 προβλέπει η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της β’ μεταμνημονιακής αξιολόγησης της χώρας.
Πιο συγκεκριμένα, μεταξύ των βασικών πορισμάτων της έκθεσης, συγκαταλέγονται τα εξής:
- Η πανδημία διέκοψε την πορεία ήπιας ανάκαμψης της οικονομίας. Τα έκτακτα μέτρα για τον κορωνοϊό είχαν ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 7,9% του ΑΕΠ το α’ εξάμηνο του 2020.
- Συνολικά, η οικονομία αναμένεται να καταγράψει μια οξεία ύφεση, προτού υπάρξει σταδιακή ανάκαμψη σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, χάρη στην ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης, τις επενδύσεις που συνδέονται με τις ιδιωτικοποιήσεις, την αύξηση των εξαγωγών και τις πρώτες εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης,
Όσον αφορά το δημόσιο χρέος, το οποίο το 2020 αναμένεται να φθάσει στο 208,1% του ΑΕΠ, προτού υποχωρήσει στο 199,1% του ΑΕΠ το επόμενο έτος, το Ταμείο επιβεβαιώνει τη βιωσιμότητά του σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, καθώς η αύξηση που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας «μετριάζεται» από το επαρκές ταμειακό «μαξιλάρι», καθώς και από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η πανδημία της Covid-19 προκαλεί, σύμφωνα με το ΔΝΤ, μια άνευ προηγουμένου αβεβαιότητα, με τους καθοδικούς κινδύνους να αποτυπώνονται σ’ ολους τους τομείς της οικονομίας.
«Οι κύριοι προκλήσεις εγείρονται από τον κίνδυνο μιας παρατεταμένης πανδημίας, η οποία θα εκτροχιάσει κάθε προσδοκία ανάκαμψης του τουρισμού, καθώς και από τη σημαντική επιδείνωση των τραπεζικών ισολογισμών» τονίζεται στην έκθεση του Ταμείου.
Στο πλαίσιο αυτό, ξεκαθαρίζει ότι εντός του α’ εξαμήνου του 2021 θα υπάρξει επαναξιολόγηση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Να μην αρθούν τα μέτρα στήριξης
Την ίδια ώρα, το ΔΝΤ χαιρετίζει την αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, μέσω των «άμεσων, επαρκών και στοχευμένων μέτρων στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων». Με δεδομένη, μάλιστα, τη διατήρηση της αβεβαιότητας και των καθοδικών κινδύνων, καλεί την Αθήνα να μην αποσύρει πρώιμα τη υπάρχουσα δέσμη οικονομικών μέτρων .
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει τη διατήρηση της στοχευμένης δημοσιονομικής τόνωσης και την ορθή χρήση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, με ταυτόχρονη διασφάλιση της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητάς του.
Υπογραμμίζει δε τη σημασία της εμπροσθοβαρούς στήριξης του κλάδου της υγείας, της καλύτερης στόχευσης των κοινωνικών δαπανών και της ενίσχυσης των δημόσιων επενδύσεων.
Διασφαλισμένο προς ώρας το χρέος
Όσον αφορά το προφίλ του δημόσιου χρέους, διαβεβαιώνει ότι η Ελλάδα έχει την ικανότητα ομαλής αποπληρωμής των ομολόγων σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, αν και αυτό μπορεί να αλλάξει ως απόρροια των καθοδικών κινδύνων.
Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, ωστόσο, η βιωσιμότητα του χρέους θα εξαρτηθεί από τη δημοσιονομική πειθαρχία, τις φιλοαναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις και τη συνεχιζόμενη περιφερειακή στήριξη.
Οι επιπτώσεις στις τράπεζες
Ειδική μνεία κάνει και στις επιπτώσεις της πανδημίας στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ζητώντας την σταδιακή αντικατάσταση των έκτακτων μέτρων (σ.σ. πάγωμα της αποπληρωμής των δανείων) από πιο στοχευμένες λύσεις για τους δανειολήπτες, οι οποίοι βρίσκονται σε πραγματικά δεινή θέση.
Αξιώνει, επιπλέον, την υιοθέτηση μιας κοινής προσέγγισης για την αντιμετώπιση της μακράς αδυναμίας των τραπεζών, καθώς και μιας αναλυτικής έκθεσης κόστους-κέρδους για την προωθούμενη bad bank, η οποία εξετάζεται ως πιθανή λύση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs).
Στο ίδιο μήκος κύματος, επισημαίνει την ανάγκη αποτελεσματικής εφαρμογής του νέου πτωχευτικού κώδικα, ως βασικού παράγοντα για τη διευκόλυνση της αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού χρέους και την ελαχιστοποίηση του ηθικού κινδύνου.
Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας
Τέλος, το ΔΝΤ χαιρετίζει την πρόοδο στους τομείς της εργασιακής ευελιξίας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, της ψηφιοποίησης και της πράσινης ανάπτυξης, ενώ ενθαρρύνει την κυβέρνηση να επισπεύσει τις προσπάθειες:
- επανακατάρτισης των εργαζομένων
- αύξησης της συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό
- συνεχούς απελευθέρωσης των επιμέρους κλάδων της οικονομίας