Αλλαγή στα κριτήρια χορήγησης του επιδόματος ανεργίας καθώς και στον τρόπο υπολογισμού του. «Συγχωνεύσεις» κοινωνικών επιδομάτων και αυστηρός έλεγχος ώστε η επιδοματική πολιτική να μη λειτουργεί ως αντικίνητρο για την προσπάθεια εξεύρεσης εργασίας. Τροποποίηση στον τρόπο υπολογισμού της κύριας σύνταξης ώστε να καταστεί πιο «ανταποδοτική» και νέα μέθοδος υπολογισμού των εισφορών υπέρ υγείας των μισθωτών ώστε να συσχετίζεται το ποσό που πληρώνει ο εργαζόμενος με τις υπηρεσίες που λαμβάνει. Μείωση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος αλλά όχι για τους χαμηλόμισθους, καθώς το πρόβλημα της υπερφορολόγησης εντοπίζεται στα μεσαία και στα υψηλά εισοδήματα. Κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου στα ακίνητα ώστε να ευνοηθούν οι ιδιοκτήτες που έχουν ατομική ακίνητη περιουσία άνω των 250.000 ευρώ. Τα παραπάνω θέματα «ταμπού» για την ελληνική κοινωνία αλλά και τον πολιτικό κόσμο ανοίγει η ομάδα Πισσαρίδη με το τελικό κείμενο του σχεδίου ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία. Για την προσέλκυση «ανθρώπινου κεφαλαίου» προτείνεται να μειωθούν οι συντελεστές υπολογισμού του φόρου εισοδήματος. Οχι όμως για όλους. Η επιτροπή εντοπίζει πρόβλημα υπερφορολόγησης σε όσους κατατάσσονται στα μεσαία και υψηλά κλιμάκια, δηλαδή σε όσους έχουν ατομικό εισόδημα άνω των 40.000-50.000 ευρώ τον χρόνο, οι οποίοι και επιβαρύνονται με οριακούς συντελεστές (σ.σ. άθροισμα φόρων και εισφορών) που ξεπερνά ακόμη και το 60%. Από την άλλη, οι δύο προτάσεις για την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών θα ανοίξουν «τρύπα» στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, η οποία θα πρέπει να τεκμηριωθεί αν είναι δυνατόν να καλυφθεί από την αύξηση της απασχόλησης ή αν θα πρέπει να υπάρξουν επιβαρύνσεις σε κάποιους ασφαλισμένους. Οι δύο προτάσεις που απαλλάσσουν τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα από την καταβολή υπερβολικών ασφαλιστικών εισφορών είναι:
– Η μείωση του ανώτατου ορίου εισοδήματος (πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών) επί του οποίου επιβάλλονται αναλογικές ασφαλιστικές εισφορές για τους μισθωτούς εργαζομένους, ώστε να προσεγγίσει τους μέσους όρους στην Ε.Ε.
– Η αντικατάσταση της ποσοστιαίας εισφοράς υγείας των μισθωτών με ένα σταθερό ποσό ή ένα σύστημα λίγων κλάσεων, όπως ισχύει και με τους αυτοαπασχολούμενους. Εναλλακτικά, διατήρηση του ισχύοντος καθεστώτος αναλογικών εισφορών αλλά με ακόμα χαμηλότερο πλαφόν ασφαλιστέων αποδοχών υγείας.
Η επιτροπή εισηγείται αλλαγές και στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με «ενίσχυση της αναλογικότητας και διαφάνειας του δημόσιου διανεμητικού πρώτου πυλώνα κοινωνικής ασφάλισης», επιπρόσθετα της «μετάβασης από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής σύνταξης, με άμεση εφαρμογή για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας» που ούτως ή άλλως έχει εξαγγελθεί και προωθείται από την κυβέρνηση. Για τον υπολογισμό των κύριων συντάξεων υπάρχουν δύο συγκεκριμένες αναφορές οι οποίες επηρεάζουν δραστικά την τελική συνταξιοδοτική δαπάνη: Αναπροσαρμογή των κανόνων υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, με τρόπο που να είναι αναλογιστικά και ουσιαστικά περισσότερο ανταποδοτική και συνδεδεμένη με την ηλικία συνταξιοδότησης και εξορθολογισμός των κανόνων αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης. Για να γίνει πιο συμφέρουσα η ασφάλιση, θα πρέπει να αυξηθεί η σύνταξη για όσους θέλουν να εργαστούν περισσότερο ή με υψηλότερες αποδοχές.
Πάντως οι συντάκτες της έκθεσης είναι κατηγορηματικοί όσον αφορά το συνταξιοδοτικό και ζητούν τη μετατροπή του συστήματος από αμιγώς αναδιανεμητικό και σε εν μέρει κεφαλαιοποιητικό. Η έκθεση «αγγίζει» τόσο τον υπολογισμό του επιδόματος ανεργίας όσο και συνολικά την επιδοματική πολιτική που ασκεί η χώρα. «Ο ΟΑΕΔ θα πρέπει για έξι μήνες να βοηθά ενεργά τους ανέργους στην αναζήτηση εργασίας. Τα άτομα που δεν έχουν βρει δουλειά μετά έξι μήνες θα πρέπει να καλούνται να συμμετέχουν σε κατάλληλα στοχευμένα προγράμματα κατάρτισης». Ουσιαστικά προτείνεται σαφώς μεγαλύτερο επίδομα ανεργίας αλλά για μικρότερο χρονικό διάστημα. Η αύξηση του επιδόματος όμως δεν θα αφορά όλους, καθώς προτείνεται να υπάρχει σύνδεση με τον μισθό κατά το τελευταίο διάστημα πριν από την απόλυση. «Το επίδομα ανεργίας προτείνουμε όπως οριστεί στο 55% του μέσου μηνιαίου μισθού του ανέργου στα προηγούμενα 3 έτη, με ανώτατο όριο επιδόματος τα 1.200 ευρώ».
Οι συντάκτες της έκθεσης εκτιμούν ότι όλα τα επιδόματα θα μπορούσαν να ενοποιηθούν σε ένα, εκτός του επιδόματος ανεργίας, του επιδόματος αναπηρίας, και ενός στεγαστικού επιδόματος που θα καταβάλλεται σε αδύναμους οφειλέτες. Το ενοποιημένο επίδομα θα πρέπει να δίνεται σε άτομα με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα ακόμη και εάν εργάζονται, και να είναι σχεδιασμένο ώστε να ενισχύει τα κίνητρα για την εργασία. Το εισόδημα θα πρέπει να υπολογίζεται με βάση την οικογενειακή δομή (π.χ. αριθμός παιδιών) και να υπάρχει ιδιαίτερη στόχευση σε οικογένειες με μεγαλύτερη ανάγκη, όπως μητέρες ή πατέρες με παιδιά χωρίς σύντροφο.