Μόνιμη μείωση του ΦΠΑ στην ακτοπλοΐα στο 13%, ενισχύσεις για ναυπηγήσεις πλοίων νέας τεχνολογίας και επενδύσεις σε εναλλακτικά καύσιμα, αποζημίωση πλοίων από το Δημόσιο με βάση τα πραγματικά έξοδα, αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και βελτίωση των λιμενικών υποδομών είναι τα βασικότερα από τα μέτρα που προτάσσει ως αναγκαία για την επιβίωση και ανάπτυξη της ελληνικής ακτοπλοΐας το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Η συμβολή στο ΑΕΠ
Μελέτη του με τίτλο «Η επιβατηγός ναυτιλία στην Ελλάδα την περίοδο 2016-2020: Επιδόσεις, συμβολή στην οικονομία και προοπτικές», που παρουσιάστηκε χθες Τρίτη, υπολογίζει πως οι απώλειες τζίρου το 2020 από την πανδημία έφτασαν τα 300 εκατομμύρια ευρώ και οδήγησαν σε ζημίες 120 εκατομμυρίων, ανακόπτοντας τη θετική πορεία που είχε ο κλάδος την προηγούμενη πενταετία. Σύμφωνα όμως με τη μελέτη, η συνολική συνεισφορά της επιβατηγού ναυτιλίας, σε όρους ΑΕΠ, εκτιμάται σε 13,6 δισ. ή 7,4% του συνολικού ΑΕΠ της χώρας (στοιχεία 2019). Σε όρους απασχόλησης ανέρχεται σε 332.000 θέσεις εργασίας (ή 8,5% της συνολικής), ενώ η συνεισφορά στα δημόσια έσοδα εκτιμάται σε περίπου 3 δισ. και τα εισοδήματα από μισθούς των εργαζομένων σε 1,8 δισ.
Η επιβατική κίνηση στις γραμμές εσωτερικού εκτιμάται ότι μειώθηκε κατά 55% το 2020 σε σχέση με το 2019, ενώ στα οχήματα (Ι.Χ. και φορτηγά) κατά 36%. Αντίστοιχα, στην αγορά της Αδριατικής η αρνητική επίδραση ήταν πιο έντονη στην επιβατική κίνηση, καθώς εκτιμάται ότι ήταν χαμηλότερη κατά 69%, σε αντίθεση με την κίνηση φορτηγών οχημάτων που περιορίστηκε κατά 8%.
Η αβεβαιότητα για την εξέλιξη της πανδημίας στο άμεσο μέλλον και ο βαθμός που θα επηρεάσει την τουριστική κίνηση μεσοπρόθεσμα αποτελούν τους κυριότερους κινδύνους, υπογραμμίζει το ΙΟΒΕ.
Επιπλέον, η μετάβαση σε οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και η υιοθέτηση μέτρων που απορρέουν από την εθνική πολιτική για την ενέργεια και το κλίμα τη δεκαετία 2020-2030 επηρεάζουν τη λειτουργία του κλάδου της επιβατηγού ναυτιλίας. Η υποχρεωτική από τις αρχές του 2020 συμμόρφωση με τη νέα διεθνή περιβαλλοντική νομοθεσία για εφοδιασμό όλων των πλοίων με καύσιμα μικρής περιεκτικότητας σε θείο (max 0,5%) οδηγεί σε αύξηση του κόστους των καυσίμων. Κατά συνέπεια, ασκείται αρνητική επίδραση στο λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, γεγονός που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα του κλάδου.
Παλαιά πλοία
Μεσοπρόθεσμα, η συμμόρφωση στους περιβαλλοντικούς κανονισμούς που έχουν τεθεί δημιουργεί την ανάγκη για επίσπευση της ανανέωσης του στόλου. Σχεδόν τα μισά πλοία είναι ηλικίας από 20 έως 29 έτη, ενώ 2 στα 5 πλοία του στόλου χρησιμοποιούνται για περισσότερα από 30 χρόνια, υποδεικνύοντας την αναγκαιότητα σταδιακής απόσυρσης των παλαιότερων πλοίων και αντικατάστασής τους με νεότευκτα.
Τέλος, οι υψηλοί συντελεστές του ΦΠΑ που εφαρμόζονται στα εισιτήρια επηρεάζουν αρνητικά τη διαμόρφωση του μεταφορικού κόστους. Ο ΦΠΑ για επιβάτες μειώθηκε στο 13% στο πλαίσιο της στήριξης της οικονομίας λόγω της πανδημίας, με την ισχύ του μέτρου να έχει επεκταθεί έως τις 30 Απριλίου 2021. Η επαναφορά του στο 24% θα έχει ως αποτέλεσμα την επιστροφή της χώρας στη δεύτερη υψηλότερη θέση της Ε.Ε. όταν στην Ιταλία –χώρα με συγκρίσιμο όγκο επιβατικής κίνησης μέσω θαλάσσης στην Ε.Ε.– είναι στο 10%.