Την ενίσχυση επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών με ποσά ύψους 1,5 δισ. ευρώ, τα οποία ενδεχομένως να αυξηθούν περαιτέρω εφόσον η πανδημία συνεχισθεί, σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Τον προσεχή Μάρτιο ξεκινάει ο έκτος κύκλος της επιστρεπτέας προκαταβολής και αμέσως μετά τίθεται σε ισχύ το πλαίσιο ενίσχυσης επιχειρήσεων με ποσά έως 10 εκατ. ευρώ (από 3 εκατ. ευρώ που προέβλεπε το προσωρινό πλαίσιο της Ε.Ε.). Ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά πιθανό τον Μάρτιο να συνεχισθεί και η αναστολή ενοικίων για τις κλειστές επιχειρήσεις.
Αν και η κυβέρνηση δεν θέλει ακόμα να ανακοινώσει τα ποσά που θα διαθέσει το προσεχές διάστημα για τη στήριξη της αγοράς, καθώς τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται ρίχνουν εκτός τον προϋπολογισμό δεδομένου ότι θα απαιτηθούν επιπλέον κεφάλαια για τις αναστολές συμβάσεων εργαζομένων που όπως φαίνεται θα συνεχισθούν και τον Μάρτιο, σχεδιάζεται η επιστρεπτέα προκαταβολή να προβλέπει με βάση τον σημερινό σχεδιασμό ποσό που θα είναι κοντά στο 1 δισ. ευρώ και περίπου 400-500 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα παγίων δαπανών.
Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει πλέον την ευελιξία να συνεχίσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους τα προγράμματα ενίσχυσης των επιχειρήσεων έπειτα από σχετική απόφαση της Κομισιόν, ενώ μπορεί να μετατρέπει τις επιστρεπτέες προκαταβολές σε επιδοτήσεις, δηλαδή τα ποσά που έλαβαν οι επιχειρήσεις να μην επιστραφούν στο κράτος ή να αυξηθεί το όριο του ποσού που θα επωφεληθούν.
Ουσιαστικά η κυβέρνηση μπορεί πλέον αφενός να εξομοιώσει, εφόσον υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος, τους τρεις πρώτους κύκλους της επιστρεπτέας με τον 4ο και τον 5ο, όπου το 50% της επιδότησης δεν επιστρέφεται στο κράτος, αφετέρου να χαρίσει το σύνολο του ποσού στους δικαιούχους.
Ο σχεδιασμός
1. Μη καλυπτόμενες δαπάνες. Τον Μάρτιο ή το αργότερο τον Απρίλιο θα τεθεί σε ισχύ το νέο καθεστώς ενίσχυσης επιχειρήσεων το οποίο θα επιδοτεί τις επιχειρήσεις με ποσά έως 10 εκατ. ευρώ για τις πάγιες δαπάνες τους οι οποίες δεν έχουν καλυφθεί από άλλο πρόγραμμα. Το ποσό που θα λάβουν οι επιχειρήσεις δεν θα είναι κάποια μορφή δανείου, αλλά, αντίθετα, πρόκειται για επιδότηση με βάση τους κανονισμούς της Ε.Ε. και δεν επιστρέφεται. Το νέο μέτρο κάλυψης παγίων δαπανών αφορά τις επιχειρήσεις που επλήγησαν ιδιαίτερα από την κρίση του κορονοϊού, με απώλειες κύκλου εργασιών ύψους τουλάχιστον 30%.
Το κράτος μπορεί να συνεισφέρει στην κάλυψη μέρους των πάγιων δαπανών των επιχειρήσεων που δεν καλύπτονται από τα έσοδά τους, έως 10 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση (προηγουμένως 3 εκατ. ευρώ). Η ανώτατη ενίσχυση που μπορεί να πάρει κάποια επιχείρηση ανέρχεται στο 70% των δαπανών που δεν έχουν καλυφθεί, με το ποσοστό αυτό να φτάνει το 90% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και το επίπεδο αυτών να διαμορφώνεται ανάλογα με τα δημοσιονομικά δεδομένα.
Ωστόσο, η τελική απόφαση για το ύψος της ενίσχυσης θα αποφασισθεί μετά την υποβολή αιτήσεων. Ανάλογα δηλαδή με τον αριθμό των αιτήσεων, την πτώση του τζίρου και τις μη καλυπτόμενες δαπάνες θα αποφασισθεί το ποσοστό της επιχορήγησης επί των μην καλυπτόμενων δαπανών, καθώς και το ανώτατο ποσό που θα λάβει κάθε πληττόμενη επιχείρηση.
Σημειώνεται ότι μη καλυπτόμενες πάγιες δαπάνες είναι οι πάγιες δαπάνες που πραγματοποίησαν οι επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της επιλέξιμης περιόδου, οι οποίες δεν καλύπτονται ούτε από τα κέρδη (δηλαδή έσοδα μείον μεταβλητές δαπάνες) κατά την ίδια περίοδο ούτε από άλλες πηγές, όπως ασφάλιση, προσωρινά μέτρα ενίσχυσης ή στήριξη από άλλες πηγές (επιστρεπτέα προκαταβολή).
Οι ζημίες των επιχειρήσεων, όπως εμφανίζονται στις καταστάσεις κερδών και ζημιών τους, κατά τη διάρκεια της επιλέξιμης περιόδου θεωρείται ότι συνιστούν μη καλυπτόμενες πάγιες δαπάνες. Οι ενισχύσεις μπορούν να χορηγούνται βάσει των προβλεπόμενων ζημιών, ενώ το τελικό ποσό της ενίσχυσης προσδιορίζεται μετά την πραγματοποίηση των ζημιών βάσει ελεγμένων λογαριασμών ή με κατάλληλη αιτιολόγηση που θα παράσχει το υπουργείο Οικονομικών στην Κομισιόν (για παράδειγμα σε σχέση με τα χαρακτηριστικά ή το μέγεθος συγκεκριμένων τύπων επιχειρήσεων), βάσει φορολογικών λογαριασμών.
2. Ενοίκια. Πλήρη απαλλαγή από την καταβολή του ενοικίου τον Μάρτιο και ανάλογα με την πορεία της πανδημίας και τους επόμενους μήνες. Το μέτρο θα ισχύσει για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο και αφορά όλες τις επιχειρήσεις που ήταν κλειστές με κρατική εντολή έως τις 15 Ιανουαρίου. Το Δημόσιο θα συνεχίσει να αποζημιώνει τους ιδιοκτήτες ακινήτων πληρώνοντας το 80% του συνολικού ενοικίου.
3. Μείωση έως και 100% της προκαταβολής φόρου εισοδήματος για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που κατάφεραν το 2020 εν μέσω πανδημίας να εμφανίσουν κέρδη.
Αυξημένα ανώτατα όρια για ενισχύσεις επιχειρήσεων
Τον προσεχή Μάρτιο το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει στην 6η επιστρεπτέα προκαταβολή, με το ποσό που θα διατεθεί να ανέρχεται περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Το νέο πλαίσιο της Ε.Ε. παρέχει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να αυξήσει τα ανώτατα ποσά. Τα νέα ανώτατα όρια είναι 225.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων (προηγουμένως 100.000 ευρώ), 270.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας (προηγουμένως 120.000 ευρώ) και 1,8 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε όλους τους άλλους τομείς (προηγουμένως 800.000 ευρώ).
Οπως και προηγουμένως, οι ενισχύσεις αυτές μπορούν να συνδυαστούν με ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ύψους έως 200.000 ευρώ ανά επιχείρηση (έως 30.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και έως 25.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον γεωργικό τομέα) για περίοδο τριών οικονομικών ετών, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις των αντίστοιχων ενισχύσεων ήσσονος σημασίας. Σημειώνεται, πάντως, ότι μετά τη μεγάλη ζήτηση που καταγράφηκε στην 5η επιστρεπτέα προκαταβολή, το ανώτατο ποσό των 350.000 ευρώ (προβλεπόταν στην 4η επιστρεπτέα) μειώθηκε στα 100.000 ευρώ προκειμένου να επωφεληθούν του μέτρου όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι αιτήσεις και τα δημοσιονομικά περιθώρια θα κρίνουν κατά πόσον η κυβέρνηση θα φθάσει τα ανώτατα ποσά που ορίζει το πλαίσιο της Ε.Ε.
Παράλληλα, η Επιτροπή αποφάσισε να δώσει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να μετατρέπουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 επιστρεπτέα μέσα (π.χ. εγγυήσεις, δάνεια, επιστρεπτέες προκαταβολές) που χορηγούνται βάσει του προσωρινού πλαισίου σε άλλες μορφές ενίσχυσης, όπως άμεσες επιχορηγήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι του προσωρινού πλαισίου.