Το ΔΝΤ είχε επισημάνει ότι οι γυναίκες έχουν επωμιστεί ένα δυσανάλογο βάρος των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της πανδημίας. Ενόψει της προετοιμασίας των προϋπολογισμών σε πολλές χώρες δίνεται μία χρυσή ευκαιρία να διορθωθεί η ανισότητα αυτή. Τα παραδείγματα του δυσανάλογου άχθους αφθονούν: στην Ιαπωνία ένα εκατομμύριο γυναίκες αποχώρησαν από την αγορά εργασίας, όταν ενέσκηψε η πανδημία, ενώ η συμμετοχή των ανδρών διαφοροποιήθηκε πολύ λιγότερο. Στη Χιλή το 76% των γυναικών ανέφερε ότι δαπανούσε πιο πολύ χρόνο στις οικιακές εργασίες, αφότου εμφανίστηκε ο ιός, ενώ στο Μεξικό οι κλήσεις εκτάκτου ανάγκης για περιστατικά βίας εις βάρος των γυναικών αυξήθηκαν δραστικά κατά 53%. Το Ιδρυμα Μαλάλα εκτιμά ότι 20 εκατομμύρια κορίτσια στις αναπτυσσόμενες χώρες ενδέχεται να μην επιστρέψουν ποτέ στην τάξη, αφότου τα σχολεία έκλεισαν. Πάντως, ελήφθησαν και πρωτοβουλίες ανακούφισης όπως δείχνουν οι μετρήσεις του ΟΗΕ. Εφαρμόστηκαν 1.000 μέτρα βοηθητικά προς τις γυναίκες, όπως άδεια μετ’ αποδοχών, πλαίσιο προστασίας της εργασίας, πιο ευέλικτη απασχόληση και στήριξη εισοδήματος. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι τέτοιες πολιτικές λειτουργούν, αυξάνοντας την απασχόληση των γυναικών, η οποία, με τη σειρά της, βελτιώνει καθολικά την ευημερία.
Η χάραξη τέτοιων πολιτικών ισοδυναμεί με τη μισή μάχη. Τα οφέλη τους μπορούν να ενδυναμωθούν περαιτέρω ως μέρος μας περιεκτικής στρατηγικής, βασισμένης στις υπάρχουσες ανάγκες, που θα έχει σχεδιαστεί αποτελεσματικά, θα ευθυγραμμίζεται με τη διαδικασία του προϋπολογισμού και θα αξιολογείται – αυτή είναι η ουσία του προϋπολογισμού, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις γυναίκες. Η εκκίνηση μπορεί να γίνει με τη συγκέντρωση στοιχείων, ώστε να υπολογιστεί ο αντίκτυπος της πανδημίας σε κορίτσια και σε γυναίκες. Κι αυτό μπορεί να διεκπεραιωθεί γρήγορα, όπως απέδειξε η αρμόδια υπηρεσία του ΟΗΕ, η οποία σε έναν μήνα μόνον στην αρχή της πανδημίας αποτύπωσε τις ανάγκες των γυναικών στην Ουκρανία μέσω διαδικτυακής και τηλεφωνικής έρευνας. Στην Αυστρία και στον Καναδά οι εκτιμήσεις των επιπτώσεων της πανδημίας στις γυναίκες αποτελούν πλέον μέρος όλων των νέων προσχεδίων προϋπολογισμού. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να εντοπίσει και ακούσιες προκαταλήψεις λόγω φύλου, όπως, λόγου χάριν, ένα σύστημα επιδότησης μισθού μπορεί να αποκλείει τους ανεπίσημα εργαζομένους, που συχνά είναι γυναίκες, ή μια φορολογική ρύθμιση θα μπορούσε να τις αποτρέψει από την εργασία. Τέλος, είναι ζωτικής σημασίας να διατεθούν επαρκείς πόροι και να αναληφθεί δράση. Παραδείγματος χάριν, το πρόγραμμα του ΔΝΤ στην Αίγυπτο περιελάμβανε αυξημένες πιστώσεις του προϋπολογισμού για στοχευμένες μεταφορές μετρητών (πολλές σε γυναίκες) και για τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών φύλαξης παιδιών.
* Η κ. Antoinette Sayeh είναι αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ.