ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Παράταση για τις 13 Δεκεμβρίου σε ένα πέμπτο έκτακτο συμβούλιο παίρνει με πρόταση της τσεχικής προεδρίας η συζήτηση για το πλαφόν στο φυσικό αέριο, καθώς η Ελλάδα και 10 ακόμα χώρες πέτυχαν στο χθεσινό συμβούλιο Ενέργειας τη δημιουργία μιας συμπαγούς συμμαχίας, η οποία ζήτησε βελτίωση της πρότασης της Επιτροπής και την ομαδική έγκριση του πακέτου κανονισμών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, θεωρώντας τους ως άρρηκτα συνδεδεμένους.
Υπενθυμίζεται ότι στο τραπέζι βρίσκονταν μαζί με την πρόσφατη πρόταση της Κομισιόν για την επιβολή ενός προσωρινού διορθωτικού μηχανισμού στο TTF, o κανονισμός για τις κοινές αγορές φυσικού αερίου και τα μέτρα αλληλεγγύης σε περιπτώσεις κρίσεων εφοδιασμού και ο κανονισμός για την αδειοδότηση των ΑΠΕ.
Η Επιτροπή την Τρίτη είχε προτείνει ο μηχανισμός να ενεργοποιείται μόνον όταν η τιμή των μελλοντικών συναλλαγών στο TTF θα ξεπερνάει τα 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα για 15 ημέρες και ταυτόχρονα η διαφορά της τιμής spot στο TTF και της τιμής spot του υγροποιημένου φυσικού αερίου θα ξεπερνάει τα 58 ευρώ για 10 ημέρες συναλλαγών. Η πρόταση επικρίθηκε ως αναποτελεσματική, ακόμη και ως «αστεία».
Η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πολωνία και το Βέλγιο μαζί με άλλες 11 χώρες επιθυμούν αρχικά τη μείωση του πλαφόν στο ολλανδικό TTF κάτω από τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα και αλλαγή των λοιπών όρων, καθώς με τα παρόντα δεδομένα ο μηχανισμός δεν έχει προοπτικές ενεργοποίησης και δεν θα είχε τεθεί σε λειτουργία ακόμη και τον Αύγουστο που οι τιμές είχαν εκτοξευθεί στα υψηλότερα επίπεδα για διάστημα μιας εβδομάδας.
Πριν από την έναρξη του Συμβουλίου, η Ελλάδα συγκάλεσε συντονιστική συνάντηση των 15 υπουργών Ενέργειας που στηρίζουν την επιβολή πλαφόν, όπου και συμφωνήθηκε να ζητηθεί από κοινού υιοθέτηση των τριών κανονισμών ταυτόχρονα. Οι μόνες χώρες μεταξύ των «15» που δεν τοποθετήθηκαν ρητά προς αυτή την κατεύθυνση κατά τη διάρκεια της συζήτησης ήταν η Λετονία, η Γαλλία και η Πορτογαλία.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας δήλωσε κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο ικανοποίηση για το γεγονός ότι η πρόταση κατατέθηκε από την Επιτροπή, αλλά εξέφρασε αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των προϋποθέσεων ενεργοποίησης.
«Το πλαφόν στα 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα δεν αποτελεί στην πραγματικότητα ανώτατο όριο – χρειαζόμαστε ένα ρεαλιστικό μηχανισμό που να εφαρμόζεται στην πράξη», είπε ο κ. Σκρέκας. «Με ένα ανώτατο όριο μεταξύ των 150 και των 200 ευρώ, η Ευρώπη μπορεί να εξασφαλίσει το φυσικό αέριο που χρειάζεται και να μειώσει σημαντικά τη ζήτηση», πρόσθεσε.
Οπως τόνισε ο υπουργός, ο μηχανισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται όταν η αγορά ακόμη λειτουργεί σε συνθήκες ηρεμίας και όχι σε έκτακτες περιόδους, όταν οι τιμές θα έχουν ξεπεράσει το ανώτατο όριο για πολλές ημέρες. Σχετικά με τη διαδικασία ενεργοποίησης του μηχανισμού, ο κ. Σκρέκας πρότεινε το ανώτατο όριο να επιβάλλεται αυτόματα αλλά να καταργείται με πολιτική απόφαση. Ο ίδιος τόνισε ότι η πρόταση μπορεί να βελτιωθεί και να αναδειχθεί σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό, τον οποίο οι αγορές θα λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν.
Το Λουξεμβούργο, η Αυστρία, η Εσθονία, η Δανία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Ιρλανδία εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην πρόταση της προεδρίας. Η Γερμανία διαφοροποιήθηκε, αποδεχόμενη την πρόταση της προεδρίας για ταυτόχρονη υιοθέτηση των τριών κειμένων υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν σεβαστές οι δικλίδες ασφαλείας που είχαν συμφωνηθεί στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου.