Τη μετατροπή των τραπεζικών καρτών σε εισιτήρια προωθεί ο ΟΑΣΑ ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών κρατών που εδώ και χρόνια υιοθετούν τέτοιες υπηρεσίες. Οι διαδικασίες προχωρούν, με τον οργανισμό να φιλοδοξεί πως ίσως τέτοια εποχή του χρόνου η χρήση των τραπεζικών καρτών ή ηλεκτρονικών wallet θα είναι πλέον γεγονός στις αστικές συγκοινωνίες. Ολα αυτά δείχνουν πολύ ωραία. Ομως κύριο μέλημα του ΟΑΣΑ το επόμενο διάστημα δεν θα είναι αυτό, αλλά το ενδεχόμενο να βρεθεί χωρίς επαρκή αριθμό λεωφορείων για να πραγματοποιήσει τα περιφερειακά δρομολόγια, μιας και η σύμβαση με τα ΚΤΕΛ λήγει εντός του 2023, ενώ η προκήρυξη διαγωνισμού για την παραχώρηση αυτών των δρομολογίων είναι ακόμη στα… σκαριά. «Εχουμε εφεδρικά οχήματα για να κάνουμε δρομολόγια εάν χρειαστεί και από το 2020 φέρναμε σε κατάσταση λειτουργική τα λεωφορεία. Προσλαμβάνουμε κόσμο για να αντιμετωπίσουμε όποια κατάσταση προκύψει από Σεπτέμβριο», καθησυχάζουν πηγές των ΟΣΥ. Η δε πολυαναμενόμενη προμήθεια 650 καινούργιων λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη καθυστερεί, αφού στο Ελεγκτικό Συνέδριο έχει «σκοντάψει» τμήμα του «πολύπαθου» διαγωνισμού που διενεργεί το υπουργείο Μεταφορών από το 2021. Σημειώνεται πως συνολικά στην Αθήνα μπορούν να κυκλοφορήσουν τον χειμώνα περίπου 1.300 λεωφορεία, 1.100 των ΟΣΥ και 200 είναι των ΚΤΕΛ. Παράλληλα, από τα 1.100 περίπου 250 προμηθεύτηκαν οι ΟΣΥ μέσω leasing.
Μίσθωση γραμμών
Η «αναστάτωση» σχετίζεται με τη σύμβαση παραχώρησης γραμμών του ΟΑΣΑ προς τα ΚΤΕΛ, η οποία –έπειτα από 1 έτος παράτασης– λήγει τον Οκτώβριο του 2023, αφού πρώτα έφαγε δύο «ραπίσματα» από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η σύμβαση αυτή υπογράφηκε το 2020 για την αποφυγή συνωστισμού λόγω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας, είχε διετή ισχύ και αρχικά αφορούσε τη σύμβαση μίσθωσης 60 λεωφορειακών γραμμών του ΟΑΣΑ προς τα ΚΤΕΛ, αριθμός που στην τροποποιημένη σύμβαση αυξήθηκε σε 72. Πάνω από 200 ΚΤΕΛ θα εκτελούσαν περιφερειακά δρομολόγια, ήτοι Μαραθώνας – Νέα Μάκρη, Κορωπί – Αγία Μαρίνα κ.α. Πριν από την υπογραφή της νέας σύμβασης, το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε απορρίψει δύο φορές την επέκταση της σύμβασης ΟΑΣΑ με ΚΤΕΛ καθώς δεν τεκμηριώνονταν οι λόγοι της απευθείας ανάθεσης, πιέζοντας εμμέσως τον ΟΑΣΑ να κάνει διαγωνιστική διαδικασία.
Ωστόσο, μόλις πριν από λίγες ημέρες και λίγους μήνες πριν λήξει η σύμβαση, λειτούργησαν τα «αντανακλαστικά» του ΟΑΣΑ αναρτώντας σε διαβούλευση το κείμενο της διακήρυξης για να συγκεντρωθούν σχόλια και να διεξαγάγει τον διεθνή διαγωνισμό με τίτλο «Παροχή υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών με αστικά λεωφορεία στην Ανατολική και Δυτική Αττική για 60 μήνες με δικαίωμα παράτασης έως 30 μήνες». Ο διαγωνισμός αφορά την παραχώρηση 63 περιφερειακών γραμμών –όσες περίπου κάνουν ήδη τα ΚΤΕΛ– για διάστημα 5 έως 7,5 ετών, η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στα 312 εκατ. ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και το μέγιστο μοναδιαίο κόστος εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου (αποζημίωση των ΚΤΕΛ) ορίζεται στα 2,130 ευρώ/οχηματοχιλιόμετρο. Στο μεταξύ, οι υποψήφιοι ανάδοχοι θα πρέπει να διαθέτουν λεωφορεία έως 5 ετών (κατασκευής 2018 και μετά). Ερωτώμενοι γιατί ο διαγωνισμός προετοιμάζεται τώρα, κύκλοι του ΟΑΣΑ λένε στην «Κ» πως «η προετοιμασία είναι εργώδης» και ότι πραγματοποιείται ο διαγωνισμός στον ταχύτερο δυνατό χρόνο, δεδομένης και της αλλαγής στη διοίκηση του οργανισμού τον Ιανουάριο του 2023. «Ο τεχνικός σύμβουλος ανέλαβε τον Μάρτιο και Ιανουάριο – Φεβρουάριο γινόταν μία εσωτερική προετοιμασία». Ο ΟΑΣΑ απορρίπτει αιτιάσεις πως πρόκειται για ιδιωτικοποίηση των αστικών συγκοινωνιών, προβάλλοντας ως επιχείρημα ότι έχει εγκριθεί η πρόσληψη 1.002 ατόμων (οδηγών-τεχνικών) στις ΟΣΥ, κίνηση που θα υπερκαλύψει και τις περίπου 400 ελλείψεις σε οδηγούς. Μάλιστα, οι ίδιες πηγές διατείνονται πως αυτός ο διαγωνισμός θα ενισχύσει το ευρύτερο σχέδιο του οργανισμού για αύξηση της συχνότητας των συγκοινωνιών αλλά και επέκτασής τους. «Μέσω της υφιστάμενης σύμβασης έχει πάει το λεωφορείο μέχρι το Γραμματικό, ενώ σχεδιάζουμε γραμμή Αγιο Στέφανο – Βαρνάβα κ.α. Είναι πολλά σημεία της Αττικής που έχουν γίνει αστικά και αντιμετωπίζονται ως υπεραστικά».
«Αναστάτωση» στα περιφερειακά δρομολόγια στην Αττική λόγω λήξης της σύμβασης.
Μεταχειρισμένα
Ο Απόστολος Ραυτόπουλος, πρόεδρος του σωματείου τεχνικών και εργαζομένων ΟΑΣΑ-ΟΣΥ, λέει πως «αυτά τα λεωφορεία όταν θα κυκλοφορήσουν θα είναι πενταετίας, μεταχειρισμένα, ενώ εάν προσθέσει κανείς τα 7,5 χρόνια διάρκειας της σύμβασης, φτάνουν στα 12,5 έτη», και τονίζει πως το σωματείο διαφωνεί με την παραχώρηση των λεωφορειακών γραμμών και ότι θα πρέπει να επισπευσθεί η προμήθεια των 300 λεωφορείων φυσικού αερίου στους δρόμους της Αθήνας.
Στο μεταξύ, επιβάτες παραπονιούνται για την κατάσταση των λεωφορείων, την ώρα που στους δρόμους της Αθήνας υπάρχουν και λεωφορεία του 1993. Σπασμένα καθίσματα, πόρτες χαλασμένες, κουμπιά που δεν λειτουργούν, καλύμματα οροφής που καταρρέουν κ.ά.
«Μέσα τα λεωφορεία είναι ασφυκτικά, πολύ παλιά, και σε ορισμένες περιπτώσεις αναγκαζόμαστε να φωνάξουμε στον οδηγό για να κατέβουμε στη στάση μας επειδή το καμπανάκι δεν λειτουργεί», λέει στην «Κ» η 21χρονη Φωτεινή, που διανύει καθημερινά όλη την Αθήνα, από το Πικέρμι μέχρι και τον Πειραιά για να κατέβει στη σχολή της. Η επιθυμία της ίσως αργήσει να πραγματοποιηθεί, αφού ο διαγωνισμός για την προμήθεια καινούργιων λεωφορείων και την ανανέωση του στόλου ΟΑΣΑ και ΟΑΣΘ δεν έχει ολοκληρωθεί, ενώ πρόσφατα το Ελεγκτικό Συνέδριο έβαλε «στον πάγο» την προμήθεια 250 ηλεκτρικών λεωφορείων από την κινεζική Yutong Bus. Ο λόγος; Ο υποψήφιος ανάδοχος βάσει της νομοθεσίας «δεν ανήκει στους δικαιούμενους συμμετοχής σε διαγωνιστικές διαδικασίες». Το υπουργείο Μεταφορών έχει υποβάλει αίτηση ανάκλησης, που αναμένεται να εξεταστεί ίσως και αυτή την εβδομάδα, μετά την Τετάρτη 12 Ιουλίου. Παράλληλα, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας ανέφερε στις προγραμματικές δηλώσεις πως τα πρώτα λεωφορεία αναμένεται να ενταχθούν στους στόλους του ΟΑΣΑ και ΟΑΣΘ στις αρχές του 2024 και ότι εντός του 2023 θα ξεκινήσει και η δεύτερη φάση για την προμήθεια άλλων τόσων.