Σοβαρά ζητήματα εμπορικής βιωσιμότητας θα αντιμετωπίσουν οι παλαιές μονάδες φυσικού αερίου, λόγω του ανταγωνισμού που θα υποστούν από τις νέες μονάδες αερίου που θα ενταχθούν στο σύστημα τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με τη μελέτη επάρκειας του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), που υιοθετούν και οι συντάκτες του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), αν αποσυρθούν πρόωρα περισσότερες από δύο-τρεις παλαιές μονάδες φυσικού αερίου, είναι πιθανόν να δημιουργηθούν προβλήματα επάρκειας. Γι’ αυτό και προτείνεται η οικονομική στήριξή τους από το κράτος, προκειμένου να διασφαλιστεί η παραμονή τους στο σύστημα και η δυνατότητα διαθεσιμότητας ισχύος.
Η εγκατεστημένη ισχύς σήμερα από μονάδες φυσικού αερίου ανέρχεται σε 5,2 GW και σύμφωνα με τη μελέτη επάρκειας του ΑΔΜΗΕ θα προστεθεί σταδιακά στο σύστημα ισχύς 2,7 GW από τρεις νέες μονάδες, με τη συνολική ισχύ το 2030 να φτάνει στα 7,7 GW.
Η μελέτη του ΑΔΜΗΕ ενσωματώνει το δεύτερο σχέδιο αναθεώρησης του ΕΣΕΚ αυξάνοντας τη συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής από το 2030 από τα 7 GW στο πρώτο σχέδιο του Ιανουαρίου στα 7,7 GW.
Οι τρεις νέες μονάδες φυσικού αερίου, και συγκεκριμένα της Mytilineos στη Βοιωτία (βρίσκεται ήδη σε δοκιμαστική λειτουργία), των ΔΕΗ – ΔΕΠΑ – Κοπελούζου στην Αλεξανδρούπολη και των Motor Oil -TΕΡΝΑ στην Κομοτηνή που θα τεθούν σε λειτουργία του 2025, μαζί με τις υφιστάμενες μπορούν να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες του συστήματος σε επάρκεια και ευελιξία, καθώς η συμμετοχή των ΑΠΕ θα αυξάνεται, σύμφωνα με τους συντάκτες του ΕΣΕΚ.
Επισημαίνει, ωστόσο, ότι οι παλαιές μονάδες φυσικού αερίου λόγω του ανταγωνισμού από τις νέες μονάδες υψηλής απόδοσης θα βρεθούν σε αδυναμία ανάκτησης κόστους λειτουργίας. Τυχόν πρόωρη απόσυρση από το σύστημα δύο-τριών παλαιών μονάδων θα έχει μικρή μόνο επίπτωση στην επάρκεια του συστήματος. Αν όμως αποσυρθούν πρόωρα αρκετές από τις παλαιές μονάδες φυσικού αερίου για οικονομικούς λόγους, η επάρκεια του συστήματος και οι εφεδρείες δεν θα είναι εξασφαλισμένες, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε περικοπές φορτίων πάνω από τα αποδεκτά όρια. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τους συντάκτες του ΕΣΕΚ, για την εξασφάλιση της επάρκειας του συστήματος και την αποτελεσματική συμπλήρωση και εξισορρόπηση των ΑΠΕ με υπηρεσίες ευελιξίας είναι αναγκαία η διασφάλιση βεβαιότητας για την ανάκτηση του κόστους των μονάδων μέσω μηχανισμών οικονομικής στήριξης.
Ενας τέτοιος μηχανισμός, όπως επισημαίνεται, θα αμείβει ταυτόχρονα και υπηρεσίες ευελιξίας και εφεδρείας από αποθηκευτικά μέσα κάθε είδους, από την απόκριση της ζήτησης και από τα υδροηλεκτρικά στον βαθμό που συμμετέχουν στη διάρκεια μεγάλης ανόδου φορτίου.
Με την εφαρμογή ενός τέτοιου μηχανισμού, η επάρκεια και οι εφεδρείες είναι ασφαλείς και εντός των αποδεκτών ορίων έως το 2040. Μετά το 2040, ρόλο ενίσχυσης της επάρκειας και εφεδρείας αναμένεται να διαδραματίσουν το υδρογόνο και τα ανανεώσιμα αέρια, καταλήγει το ΕΣΕΚ. Η μελέτη επάρκειας του ΑΔΜΗΕ προβλέπει, πάντως, οριστική απόσυρση έως το 2034 των μονάδων Λαύριο IV (550,2), Κομοτηνή (476,3), Ηρων GTs (147,9) και ΕΝΘΕΣ (400), δηλαδή συνολικής ισχύος 1.574,4 MW.
Θα πρέπει, τέλος, να σημειωθεί ότι το 2028 θα μπει οριστικό τέλος στη λιγνιτική παραγωγή, με την απόσυρση και της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα V που βρίσκεται σήμερα σε δοκιμαστική λειτουργία.
