Η διαστημική εξόρυξη, δηλαδή η εξαγωγή πόρων από αστεροειδείς, δορυφόρους της Γης και άλλα ουράνια σώματα, είναι ένα σχετικά νέο πεδίο εξερεύνησης, αλλά έχει τη δυναμική να αλλάξει τον τρόπο ζωής μας και να μεταμορφώσει την παγκόσμια οικονομία. Πρόσφατες εξελίξεις υποδηλώνουν ότι η εξόρυξη στο Διάστημα πλησιάζει σταδιακά να γίνει πραγματικότητα. Θα μπορούσαν όμως πραγματικά οι αστεροειδείς να μας βοηθήσουν να αναπληρώσουμε τους σπάνιους πόρους στη Γη;
Οι προκλήσεις είναι μεγάλες, απαντούν οι ειδικοί, την ώρα που στο «παιχνίδι» φαίνεται να μπαίνει και η Κίνα, η οποία αποκάλυψε πρόσφατα το όραμά της για την εκμετάλλευση διαστημικών πόρων. Οι αστεροειδείς θα μπορούσαν να μας σώσουν από ελλείψεις βασικών πόρων που εξαντλούνται σε επίγεια ορυχεία, σύμφωνα με τους Financial Times. Στους πιθανούς «στόχους» εκμετάλλευσης ανήκει μεταξύ άλλων ο αστεροειδής 16 Psyche, ένα μεταλλικό κομμάτι σε σχήμα πατάτας με διάμετρο περίπου 226 χιλιομέτρων, σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο στη ζώνη αστεροειδών μεταξύ Δία και Αρη, εκατοντάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη.
Η NASA ετοιμάζεται να εκτοξεύσει φέτος το φθινόπωρο την αποστολή Psyche («Ψυχή»), που θα εξερευνήσει τον ασυνήθιστο αστεροειδή με το ίδιο όνομα, o οποίος φέρεται να περιέχει μέταλλα αξίας πολών τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Εκτιμάται ότι αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από σίδηρο, νικέλιο και πιθανώς μικρότερες ποσότητες χρυσού, πλατίνας και κοβαλτίου, αξίας έως και 75 φορές μεγαλύτερης από το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας. Η NASA δεν σχεδίασε βέβαια την αποστολή για οικονομικό όφελος: η μελέτη του αστεροειδούς αναμένεται να προσφέρει στοιχεία για την εξέλιξη του ηλιακού συστήματος και τον σχηματισμό των βραχωδών πλανητών όπως η Γη.
Ο αστεροειδής 16 Psyche φέρεται να περιέχει μέταλλα αξίας πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως σίδηρος και νικέλιο.
Σχεδιασμένη για να παρακολουθεί και να παρατηρεί, η αποστολή της ΝASA δεν θα εξορύξει σπάνια μέταλλα, έργο που θα αναλάβουν startups όπως η AstroForge από την Καλιφόρνια, μια από τις τελευταίες ιδιωτικές επιχειρήσεις που σκοπεύουν να ασχοληθούν με τη διαστημική εξόρυξη. Τον Απρίλιο του 2023 εκτόξευσε ένα μικρό δοκιμαστικό ρομπότ ως πρόδρομο μιας άλλης προγραμματισμένης αποστολής σε πραγματικό αστεροειδή, 35 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά.
Ο τομέας της διαστημικής εξόρυξης απέχει ακόμη πολύ από τη συλλογή πόρων, άλλωστε το κόστος θα ήταν αστρονομικό, λένε οι ειδικοί. Η Σελήνη είναι ένας άλλος πολύ πιο κοντινός στόχος για σπάνια μέταλλα και άλλα υλικά όπως το ήλιο 3, ένα πιθανό υπερκαύσιμο για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, αλλά το να φθάσει κανείς εκεί είναι επίσης ακριβό. Και οι ειδικοί προειδοποιούν πως μπορεί να μη γίνει ποτέ απόσβεση στο κόστος της διαστημικής εξόρυξης, καθώς οι επιτυχημένες αποστολές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πλεόνασμα και κατάρρευση των τιμών των μετάλλων στη Γη. Ενα άλλο πρόβλημα είναι η έλλειψη σαφών, δεσμευτικών, μονομερών συμφωνιών που θα διέπουν την εκμετάλλευση των πόρων στο Διάστημα, γεγονός που θα μπορούσε να δημιουργήσει συγκρούσεις και να επιτείνει τις ανισότητες στη Γη. Η από καιρό προβλεπόμενη «έκρηξη» της διαστημικής εξόρυξης δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί, ορισμένοι επενδυτές και επιστήμονες πάντως εξακολουθούν να πιστεύουν ότι είναι μόνο θέμα χρόνου.
Και ενώ το ζήτημα επανέρχεται στο προσκήνιο, η Κίνα αποκαλύπτει με τη σειρά της το όραμά της για τη χρήση διαστημικών πόρων. Η φιλόδοξη πρωτοβουλία, που πήρε το όνομά της από το έργο του επιστήμονα της δυναστείας Μινγκ, Σονγκ Γινγκσίνγκ, «Η εκμετάλλευση των έργων της φύσης» (Tiangong Kaiwu), έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει την παγκόσμια διαστημική οικονομία και να ανυψώσει τη θέση της Κίνας στον κόσμο της εξερεύνησης του Διαστήματος, όπως έγραψε η South China Morning Post. Με επικεφαλής τον Γουάνγκ Γουέι, έναν διακεκριμένο επιστήμονα από την Εταιρεία Αεροδιαστημικής Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας, το έργο στοχεύει κυρίως στην οικονομική εξερεύνηση, εξόρυξη και χρήση νερού και ορυκτών πόρων πέρα από τα όρια της Γης.