• Την απαλλαγή της υπεραξίας που προκύπτει από την πώληση ακινήτων σε εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης (sale and lease back) από φόρο εισοδήματος επιβεβαίωσε με πρόσφατη απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας. Πιο συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε ότι η υπεραξία που προκύπτει από την πώληση ακινήτου από επιχείρηση σε εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν είναι φορολογητέα, εφόσον σκοπός της πώλησης είναι η χρηματοδοτική μίσθωση του ακινήτου πίσω στην πωλήτρια εταιρεία (sale and lease back).
Στόχος της εν λόγω ρύθμισης του προϊσχύοντος κώδικα φορολογίας εισοδήματος ήταν η θέσπιση φορολογικών κινήτρων για την προώθηση της τότε νεοπαγούς πρακτικής της πώλησης και συνακόλουθης χρηματοδοτικής μίσθωσης, μέσω της οποίας ο πωλητής μπορούσε να μεταβιβάσει την κυριότητα περιουσιακού του στοιχείου διατηρώντας όμως στην πράξη την πλήρη εκμετάλλευσή του.
Προϋπόθεση για την εφαρμογή του εν λόγω φορολογικού κινήτρου αποτελούσε η υπεραξία να τηρείται σε ειδικό λογαριασμό αφορολόγητου αποθεματικού.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η συγκεκριμένη προϋπόθεση είναι η μόνη που έχει θεσπιστεί από τον φορολογικό νομοθέτη προς τον σκοπό αυτό και άρα κατισχύει άλλων ρυθμίσεων της εμπορικής νομοθεσίας. Ετσι, κρίθηκε ότι η συγκεκριμένη αφορολόγητη υπεραξία δεν συμψηφίζεται με τυχόν ζημίες της πωλήτριας εταιρείας από προηγούμενες χρήσεις (ΣτΕ 730/2023).
• Οι δαπάνες κατασκευής ηλεκτρονικού καταστήματος (e-shop) δύναται να αναγνωριστούν προς έκπτωση και να αποσβεσθούν εφάπαξ στο έτος κτήσης τους. Το ανωτέρω έκρινε η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ με απόφασή της επί προσφυγής ελεγχόμενης επιχείρησης, ο έλεγχος της οποίας δεν αναγνώρισε προς έκπτωση τιμολόγιο που αφορούσε την κατασκευή ηλεκτρονικού καταστήματος με την αιτιολογία ότι η δαπάνη αποτελεί άυλο περιουσιακό στοιχείο, και ως εκ τούτου θα έπρεπε να καταχωρισθεί στα πάγια περιουσιακά στοιχεία και να αποσβεσθεί σε ετήσια βάση.
Οπως επεσήμανε η ΔΕΔ, η σχετική δαπάνη εντάσσεται στην κατηγορία των «δαπανών για την εκκίνηση νέων λειτουργιών», οι οποίες δεν θεωρούνται άυλα περιουσιακά στοιχεία και συνεπώς πρέπει να αναγνωρίζονται ως έξοδα προς έκπτωση για την επιχείρηση εφάπαξ κατά τον χρόνο που προκύπτουν.
Περαιτέρω, προσέθεσε ότι τα έξοδα που ενέπιπταν στην έννοια των εξόδων πολυετούς απόσβεσης δυνάμει του προγενέστερου Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου και πραγματοποιούνται από 1.1.2015 και εφεξής, αποσβένονται εφάπαξ στον χρόνο κτήσης τους, καθώς δεν ορίζεται η έννοια των εξόδων πολυετούς απόσβεσης στα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα. Ως εκ τούτου, η ΔΕΔ αποφάσισε ότι ο προσφεύγων ορθώς εξέπεσε τη δαπάνη για την κατασκευή ηλεκτρονικού καταστήματος εφάπαξ κατά το έτος κτήσης τους (ΔΕΔ 856/2023).
• Ο χαρακτήρας νομικού προσώπου ως μη κερδοσκοπικού δεν αίρεται από μόνο το γεγονός της απόκτησης εσόδων, εφόσον αυτά διατίθενται για την προώθηση των μη κερδοσκοπικών καταστατικών σκοπών του. Βάσει της φορολογικής νομοθεσίας, τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους σωματεία και ιδρύματα, υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος, με εξαίρεση μόνο τα κάθε είδους έσοδα που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία επομένως δεν συνιστούν αντικείμενο φόρου.
Προκειμένου ένα νομικό πρόσωπο να χαρακτηριστεί μη κερδοσκοπικό και άρα να τύχει εφαρμογής της ανωτέρω ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης, απαιτείται να έχει μη κερδοσκοπικό καταστατικό σκοπό και να αναπτύσσει εν τοις πράγμασι δραστηριότητα προς εκπλήρωση αυτού.
Σε περίπτωση που λειτουργεί με όρους διαφορετικούς από αυτούς που ορίζονται στον καταστατικό σκοπό, απαιτείται στους όρους αυτούς να μην περιλαμβάνεται η απόκτηση κέρδους. Στο πλαίσιο αυτό, με πρόσφατη απόφασή του, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά έσοδα λόγω αμοιβής που λαμβάνει από την παροχή υπηρεσιών προς εκπλήρωση του καταστατικού σκοπού του δεν χάνει τον μη κερδοσκοπικό του χαρακτήρα εκ μόνου του λόγου ότι αποκτά έσοδα, υπό την προϋπόθεση, όμως, τα έσοδα αυτά να διατίθενται για την προώθηση του καταστατικού σκοπού του και να μην αποδεικνύεται άμεση ή έμμεση διάθεσή τους στα μέλη του (ΣτΕ 973/2023).
Πηγή: Grant Thornton