Οι χαμηλές συντάξεις των δικαστικών λειτουργών που έχουν περικοπεί από τα χρόνια της κρίσης, και μειώθηκαν περαιτέρω με τον λεγόμενο νόμο Κατρούγκαλου, τέθηκαν και πάλι σε δικαστική κρίση με αφορμή τρεις προσφυγές δικαστικών λειτουργών που ήδη έχουν συνταξιοδοτηθεί.
Η υπόθεση των συντάξεων των δικαστικών απασχόλησε την ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ένα από τα τρία ανώτατα δικαστήρια της χώρας που έχει αρμοδιότητα για συνταξιοδοτικά θέματα.
Το ανώτατο δικαστήριο τελικά εξέδωσε απόφαση με συντριπτική πλειοψηφία (28 ψήφοι υπέρ έναντι 3 κατά) και έκρινε ότι οι συντάξεις των δικαστικών οφείλουν να επανέλθουν στα επίπεδα που ήταν το 2012, καθώς οι μεταγενέστερες περικοπές τους δεν είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα.
Το ενδιαφέρον της εν λόγω απόφασης, που εκδόθηκε υπό την προεδρία του προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννη Σαρμά (διετέλεσε και υπηρεσιακός πρωθυπουργός), είναι ότι δεν επεκτείνεται η ισχύς της σε όλους τους συνταξιούχους δικαστικούς.
Δηλαδή την αύξηση που αποφασίστηκε στις συντάξεις των δικαστικών από την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν θα την πάρουν όλοι οι δικαστικοί που είναι συνταξιούχοι.
Η ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου ζητεί να επανέλθουν οι συντάξεις στα επίπεδα του 2012.
Η απόφαση έχει εφαρμογή μόνο για εκείνους που προσέφυγαν, δηλαδή μόνο για εκείνους τους συνταξιούχους δικαστικούς που ζήτησαν την αναπροσαρμογή και τη διόρθωση των συντάξεών τους.
Για όλους τους άλλους που δεν προσέφυγαν, η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν προκαλεί άμεση συνέπεια, παρά μόνο έμμεση, με την έννοια ότι η κυβέρνηση οφείλει να λάβει υπόψη της την απόφαση και να προχωρήσει σε αναπροσαρμογές και σε αύξηση των συντάξεων των δικαστικών.
Οι συνταξιούχοι δικαστικοί, που είναι περίπου 5.000, αναμένεται, αν τελικώς αυτή η απόφαση αποτελέσει κυβερνητική πρωτοβουλία, να λάβουν σημαντικές αυξήσεις στις συντάξεις τους. Αυτές οι αυξήσεις μπορεί να προσδιοριστούν στο 60% του μισθού των δικαστικών, που σήμερα κυμαίνονται για τον μέσο δικαστή σε περίπου 3.000 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, οι χαμηλές συντάξεις των δικαστικών, δυσανάλογα μικρές σε σχέση με τους μισθούς τους, έχουν προκαλέσει προβλήματα θεσμικής φύσεως, καθώς η αφυπηρέτηση οδηγεί πολλούς συνταξιούχους σε αναζήτηση θέσεων προς απασχόληση κυρίως στο Δημόσιο, θέτοντας θέματα που άπτονται της δικαστικής ανεξαρτησίας.
Και κάτι ακόμη. Η απόφαση της ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν δίνει αναδρομικά, δεν έχει δηλαδή αναδρομική ισχύ.
Κύκλοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών διεμήνυαν πάντως ότι δεν προτίθενται να διευρύνουν τον αριθμό των δικαιούχων πέραν αυτών που αφορά η απόφαση. «Είναι πρόωρο να γίνει επίσημη τοποθέτηση, καθώς δεν είναι στη διάθεσή μας αυτό καθαυτό το κείμενο της απόφασης. Αν ισχύουν οι πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν, η απόφαση αφορά μόνο όσους έχουν κάνει προσφυγή. Φαίνεται λοιπόν ότι δεν υπάρχει κάποια δυνατότητα γενίκευσης και επομένως ο θόρυβος που έχει δημιουργηθεί μοιάζει να είναι αναντίστοιχος με το περιεχόμενο της απόφασης. Σε κάθε περίπτωση, η τήρηση του προϋπολογισμού και ο δρόμος της δημοσιονομικής σταθερότητας αποτελούν αταλάντευτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση».
ΑΠΟΨΕΙΣ
Γαλαντόμοι στην προσφορά τους…
Του Δημητρη Παξινου*
Η πορεία είναι γνωστή: Μισθοδικείο και στη συνέχεια Ελεγκτικό Συνέδριο. Το Μισθοδικείο με την 255/2021 απόφασή του είχε κρίνει ότι το Σύνταγμα επιβάλλει σταθερή αναλογία των συντάξεων και των αποδοχών ενέργειας των δικαστικών λειτουργών, ενώ σε άλλο σημείο υπογράμμιζε ότι με τη μείωση των συντάξεων που έγινε το 2012 παραβιάζεται πλειάδα συνταγματικών διατάξεων, καθώς οι συντάξεις σε σχέση με τις αποδοχές των εν ενεργεία δικαστών υπολείπονται κατά ποσοστό σαφώς ανώτερο του 40%. Ο κ. Αγγελάρας, πρώην πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είχε προσφύγει στο Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο, διότι όφειλε η πολιτεία να υπολογίσει τη σύνταξή του, μη εφαρμόζοντας τις κριθείσες από το Μισθοδικείο ως αντισυνταγματικές διατάξεις του νόμου 4387/2016 αλλά τις προϊσχύσασες αυτών! Οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποφάνθηκαν ότι είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα η σιωπηρή άρνηση της διοίκησης πολιτείας για επανακανονισμό της σύνταξης του πρώην προέδρου – ήτοι, για τον καθορισμό του ύψους των συντάξεων πρώην δικαστών, εισαγγελέων και μελών του Νομικού Συμβουλίου είναι οι προϊσχύσασες διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου. Δηλαδή, με την απόφαση αυτή επανέρχονται στα επίπεδα τα οποία ίσχυαν προ του 2012, δηλαδή του καθεστώτος που είχε διαμορφωθεί πριν από το νόμο 4093/2012.
Ασύλληπτο πράγματι για τον κοινό νου, όχι όμως για τους δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Και δεν είναι μόνον αυτό. Γαλαντόμοι στην προσφορά τους, αποφάνθηκαν ότι το ποσό της σύνταξης υπόκειται μόνο σε περικοπές και κρατήσεις, που δεν αντίκεινται σε υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες, σύμφωνα με όσα έχουν κριθεί από το Μισθοδικείο και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Για άλλες απαλλαγές από την εφορία ουδεμία άλλη προσθήκη είχαμε. Εκτός εάν κάποιος συνταξιούχος το θυμηθεί και προσφύγει αρμοδίως, όταν κατακαθίσει ο κουρνιαχτός απ’ την παραπάνω απόφαση. Οταν δηλαδή το θέμα δεν είναι στις προτεραιότητες των ΜΜΕ, π.χ. νέες πλημμύρες ή κάτι ανάλογο.
Κάποιοι λένε ότι είναι θέμα αξιοπρέπειας και τιμής. Είμαστε, όμως, σε άλλες εποχές, πολύ πιο πραγματιστικές, επιφανειακές. Του φαίνεσθαι. Ο ατομισμός κυριαρχεί και νοθεύει την καλή πίστη στην καθημερινή ζωή, στην οποία κυριαρχούν η πεζότητα, το πρακτικό πνεύμα, η υποκρισία
Ο βαθύς στοχασμός θεωρείται περιττή πολυτέλεια κι ανεδαφική απώλεια χρόνου. Η επιθυμία για κέρδος τα έχει σκεπάσει όλα. Μα εδώ έχουμε μια απόφαση του δικαστηρίου και πρέπει να τη σεβαστούμε, όσο άδικη και προκλητική για το σύνολο των Ελλήνων πολιτών είναι. Εστω κι αν δεν υπάρχει νουνεχής που θα την επιδοκιμάσει.
Ετσι λοιπόν το ύψος των συντάξεων των δικαστών θα φθάσει στο 70% με 80% των αποδοχών των εν ενεργεία. Το κόστος επιβάρυνσης είναι τεράστιο για τους απλούς φορολογούμενους, που βλέπουν μια συντεχνία να ευνοείται σκανδαλωδώς. Μαζί με την πολιτική συντεχνία, που δήθεν αντιδρά, αλλά κατά βάση τούς συνιστά να περιμένουν να περάσει λίγος καιρός «κι εδώ είμαστε». Μοιάζει με κοροϊδία για όλους αυτούς που αγόγγυστα υφίστανται θυσίες, προκειμένου να ευνοηθούν οι ίδιοι. Δίνεται έτσι κι ένα μήνυμα – απάντηση και στους εν ενεργεία, που ήταν βασικό συνδικαλιστικό τους αίτημα: να μην ανησυχούν και όλα γίνονται. Μόνο που γίνονται στις πλάτες των υπολοίπων εργαζομένων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα και των πληβείων συνταξιούχων.
Αιδώς, Αργείοι! Πρότυπα αναζητούν τα νέα παιδιά και γι’ αυτό απεχθάνονται την πολιτική. Και μετά δήθεν απορούν που εξελέγη πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κάποιος που ήλθε απ’ το πουθενά. Και ας μην απορούν όλοι αυτοί οι κήνσορες, τα παγώνια με τα πλουμιστά φτερά και τη διάχυτη αλαζονεία, με αυτά που έρχονται, συνεπεία των άλογων έργων τους.
Δεν φθάνουν όλα αυτά, αλλά η επίμαχη απόφαση αναφέρει ότι «αρμόδιο για τον καθορισμό του χρονικού σημείου έναρξης των αποτελεσμάτων της απόφασης επί τρίτων προσώπων, στα οποία εκτείνεται κατά το Σύνταγμα η δικαιοδοσία του, είναι το Ειδικό Δικαστήριο κατά το άρθρο 88. παρ. 2 του Συντάγματος». Οπως δε επισημαίνει το Ε.Σ. σε ανάρτησή του, «σε υποθέσεις συνταξιούχων δικαστικών λειτουργών το Ελεγκτικό Συνέδριο υποχρεούται να σέβεται τις επί νομικών ζητημάτων κρίσεις του Μισθοδικείου που έχει την πρωτογενή εκ του Συντάγματος δικαιοδοσία». Το δε Μισθοδικείο, στο οποίο οι δικαστές αποτελούν μειοψηφία, είχε κρίνει ότι η συνταγματική προστασία, η οποία αναφέρεται στον εν ενεργεία δικαστικό λειτουργό, διασφαλίζει και το συνταξιοδοτικό του καθεστώς, διότι και αυτό αποτελεί εγγύηση της προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας του. Μόνο δεν ξέρουμε αν χάριν της προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας θα δοθεί κάποιο μπόνους και στους απογόνους.
* Πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
Το προκλητικό δικαστικό-pass
Του Στέφανου Μάνου
Μετά τα τόσα pass της κυβέρνησης δεν είναι περίεργο ότι και οι συνταξιούχοι δικαστικοί ζήτησαν και πέτυχαν το δικό τους pass.
Στα επίπεδα που ίσχυαν προ του 2012 θα πρέπει να επανέλθουν οι συντάξεις των δικαστικών λειτουργών που έχουν καταθέσει προσφυγές στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Οι συντάξεις όπως και άλλες δαπάνες περικόπηκαν με τα μνημόνια για την αντιμετώπιση της χρεοκοπίας. Είναι παράδοξο ότι η ισχυρή πλειοψηφία που πήρε την απόφαση του δικαστικού pass δεν έκρινε αντισυνταγματική την ίδια τη χρεοκοπία! που προκάλεσε τις περικοπές των συντάξεων και των μισθών.
Η κυβέρνηση των μικρών αντιστάσεων θα πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει την πίεση για την επέκταση του δικαστικού συνταξιοδοτικού pass και σε αυτούς που δεν είχαν προσφύγει.
Η πρότασή μου: Να νομοθετηθεί ότι οι αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπως αυτή, θα είναι παραδεκτές μόνο αν συνοδεύονται από αξιόπιστη εκτίμηση του δημοσιονομικού κόστους που προκαλούν.