Η ελληνική ασφαλιστική αγορά έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να καλύψει τις αποζημιώσεις που προκάλεσε η κακοκαιρία «Daniel», αλλά και να ανταποκριθεί στην ανάγκη για καθολική ασφάλιση όλων των επιχειρήσεων για φυσικές καταστροφές με βάση την υποχρεωτικότητα που προωθεί η κυβέρνηση, αλλά και των κατοικιών έτσι ώστε να είναι προστατευμένες από φυσικές καταστροφές. Αυτό επισημαίνει στη συνέντευξή του στην «Κ» ο πρόεδρος της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, εξηγώντας ότι οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις στη χώρα μας έχουν την τεχνογνωσία, την εμπειρία και τα κεφάλαια για να ανταποκριθούν άμεσα στον επιπλέον όγκο εργασιών. Με δεδομένο ότι μόνο το 16% των κατοικιών στη χώρα μας είναι ασφαλισμένες έναντι ποσοστού 50%-60% στην Ευρώπη, ο κ. Σαρρηγεωργίου τάσσεται υπέρ της καθιέρωσης ισχυρών κινήτρων που θα ενθαρρύνουν και θα διευκολύνουν τους πολίτες να ασφαλιστούν.
– Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των επιχειρήσεων με τζίρο άνω των 2 εκατ. ευρώ από τις αρχές του 2024. Είναι σε θέση η αγορά να αναλάβει τον όγκο των νέων εργασιών;
– Απόλυτα. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά έχει την τεχνογνωσία, την εμπειρία και τα κεφάλαια για να ανταποκριθεί άμεσα στον επιπλέον όγκο εργασιών. Οι ασφαλιστικές εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα διαθέτουν σχεδόν διπλάσια κεφάλαια από τα απαιτούμενα από τη νομοθεσία, με δείκτη φερεγγυότητας από τους υψηλότερους στην Ευρώπη (184,6% σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ).
Η ασφαλιστική αγορά είναι από τους πιο έντονα ρυθμιζόμενους και εποπτευόμενους κλάδους της οικονομίας. Λειτουργεί κάτω από ένα αυστηρότατο ευρωπαϊκό εποπτικό πλαίσιο, το Solvency II, και εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι μπορεί να ανταποκριθεί στους κινδύνους που αναλαμβάνει. To Solvency II είναι πιθανότατα το αυστηρότερο πλαίσιο ελέγχου του χρηματοπιστωτικού τομέα στον κόσμο.
Οσο μεγαλύτερος είναι ο ασφαλισμένος πληθυσμός, τόσο διευρύνεται η ικανότητα ανάληψης κινδύνων των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, καθώς λειτουργεί αποτελεσματικότερα η θεωρία των μεγάλων αριθμών. Επιπλέον, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις έχουν στη διάθεσή τους ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για τον μετριασμό του κινδύνου που αναλαμβάνουν, την αντασφάλιση. Μέσω της αντασφάλισης μεταφέρουν μέρος του κινδύνου σε άλλες μεγάλες, κατά κανόνα διεθνείς εταιρείες, τους αντασφαλιστές τους, μειώνοντας έτσι την έκθεση στον κίνδυνο και επιτυγχάνοντας την ευρύτερη διασπορά κινδύνων σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυξάνεται, άρα, το λεγόμενο «capacity», δηλαδή η δυνατότητα της ασφαλιστικής αγοράς να αναλαμβάνει κινδύνους. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά έχει capacity.
– Τι θα πρέπει να προσέξουν οι επιχειρήσεις κατά την ασφάλισή τους;
– Πρόκειται για μία σημαντική διαδικασία που πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα αυτός που ασφαλίζεται. Οι επιχειρήσεις σε συνεργασία με τον ασφαλιστικό τους διαμεσολαβητή πρέπει να δίνουν σαφείς κατευθύνσεις και πληροφορίες στην ασφαλιστική εταιρεία για τη συνολική εικόνα και λειτουργία της επιχείρησής τους.
Εχουν τη δυνατότητα να καλύψουν το κτίριο, τα μηχανήματα, τον εξοπλισμό, τα αποθέματα, την απώλεια μεικτού κέρδους εξαιτίας της διακοπής ή παρεμπόδισης λειτουργίας της επιχείρησης ως αποτέλεσμα της υλικής ζημιάς στην περιουσία τους. Η τιμολόγηση θα εξαρτηθεί από το αντικείμενο των εργασιών της επιχείρησης, την τοποθεσία και την κατασκευή του κτιρίου, καθώς και από τα μέτρα διαχείρισης του κινδύνου που έχουν υιοθετηθεί. Οι υποψήφιες προς ασφάλιση επιχειρήσεις θα πρέπει να προσέξουν, επίσης, παραμέτρους που διαφοροποιούν το ασφάλιστρο και μπορούν να συμφωνηθούν με την ασφαλιστική εταιρεία, όπως οι απαλλαγές και τα όρια κάλυψης.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα διαθέτουν δείκτη φερεγγυότητας από τους υψηλότερους στην Ευρώπη.
– Θα υπάρξουν αυξήσεις στα ασφάλιστρα για την κάλυψη φυσικών καταστροφών λόγω των υψηλών αποζημιώσεων που καταβάλλει ο ασφαλιστικός κλάδος παγκοσμίως;
– To ύψος των ασφαλίστρων διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες. Οι εταιρείες κατά την εκτίμηση του ασφαλίστρου στον κλάδο περιουσίας λαμβάνουν υπόψη τους ιστορικά γεγονότα, τις συνολικές ζημιές στο χαρτοφυλάκιό τους, αλλά και ειδικότερες παραμέτρους που αφορούν συγκεκριμένα το προς ασφάλιση αντικείμενο (θέση ακινήτου, μέτρα πρόληψης κ.λπ.). Επιπλέον, το κόστος της αντασφάλισης είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει το τελικό κόστος του ασφαλίστρου.
Είναι ευνόητο ότι οι πρόσφατες φυσικές καταστροφές με τη σφοδρότητα που εκδηλώθηκαν και το μέγεθος των ζημιών που δημιούργησαν, θα επηρεάσουν την τιμολόγηση των κινδύνων και ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμολογίων. Οι εταιρείες θα συνεκτιμήσουν το κόστος με τους αντασφαλιστές τους, το οποίο επίσης επηρεάζεται και από το γενικότερο κλίμα της οικονομίας και αγοράς, τον πληθωρισμό, τις αυξήσεις τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες.
Πάντως, πρέπει να θυμόμαστε ότι το κόστος της ασφάλισης στην Ελλάδα σε σύγκριση με το εξωτερικό αλλά και τις καλύψεις που προσφέρει είναι πραγματικά value for money.
– Πόσο εκτιμάται ότι θα φτάσει το κόστος των αποζημιώσεων στη Θεσσαλία;
– Πρώτα από όλα ας μην ξεχνάμε ότι αυτό το καλοκαίρι δεν ήταν μόνο η κακοκαιρία «Daniel». Είχαμε μεγάλου μεγέθους πυρκαγιές με σημαντικό κόστος. Θα πω δε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν ασφαλισμένοι στην ίδια εταιρεία που ενώ αποζημιώνονταν για τις πυρκαγιές, επλήγησαν και αποζημιώνονται και για τις πλημμύρες.
Από τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει μέχρι τώρα, έχουμε περίπου 6.000 ασφαλισμένες ζημιές. Ο αριθμός αυτός αυξάνεται καθώς δηλώνονται ακόμα ζημιές. Σε ό,τι αφορά το ύψος των αποζημιώσεων είναι σε εξέλιξη η αναλυτική καταγραφή. Η εκτίμησή μας είναι ότι οι αποζημιώσεις θα είναι μεταξύ 500 και 700 εκατ. ευρώ, το επόμενο διάστημα θα έχουμε καλύτερη εικόνα. Σίγουρα, όμως, μιλάμε για το μεγαλύτερο ποσό αποζημιώσεων που έχει πληρώσει ποτέ η ασφαλιστική αγορά σε ένα περιστατικό φυσικής καταστροφής. Είναι πολύ πιθανό οι αποζημιώσεις για την κακοκαιρία «Daniel» να ξεπεράσουν σε ποσό τις συνολικές αποζημιώσεις που έχει πληρώσει η ελληνική ασφαλιστική αγορά από το 1993 που συλλέγουμε στοιχεία, για όλα τα μέχρι τώρα καταστροφικά γεγονότα μαζί.
– Ποιος είναι ο βαθμός ανταπόκρισης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στην καταβολή των αποζημιώσεων;
– Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις έχουν απόλυτη συναίσθηση του ρόλου τους και του πόσο σημαντική είναι η αποζημίωση για έναν πολίτη ή επιχειρηματία για να ανακάμψει ύστερα από μία φυσική καταστροφή. Και στην περίπτωση της κακοκαιρίας «Daniel» όπως και σε κάθε φυσική καταστροφή από την πρώτη στιγμή έθεσαν σε λειτουργία μηχανισμούς άμεσης ανταπόκρισης για την καταγραφή των ζημιών. Η διαδικασία των αποζημιώσεων είναι σε εξέλιξη, έχουν ήδη πληρωθεί αποζημιώσεις. Στις πιο απλές περιπτώσεις οι πρώτες αποζημιώσεις ξεκινούν να πληρώνονται έπειτα από ελάχιστες ημέρες και ως προκαταβολές. Στις πιο πολύπλοκες υποθέσεις για παράδειγμα σε μία μεγάλη επιχείρηση είναι ευνόητο ότι μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να ολοκληρωθεί η καταβολή της αποζημίωσης. Ειδικά στην κακοκαιρία «Daniel» σημειώστε ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου ακόμα δεν είναι εύκολη η πρόσβαση για την αποτύπωση της ζημιάς.
Για την απόφαση του Αρείου Πάγου
– Τις τελευταίες ημέρες έχει προκληθεί αναστάτωση και προβληματισμός στους ιδιοκτήτες οχημάτων από την έκδοση απόφασης του Aρείου Πάγου, η οποία έκρινε ότι δεν αποζημιώνεται από ασφαλιστική επιχείρηση η κλοπή οχήματος, αν γίνει σε σημείο χωρίς ασφάλεια. Ποια είναι η άποψή σας για το θέμα και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η απόφαση αυτή στις ασφαλίσεις κλοπής οχήματος ή άλλης περιουσίας.
– Δεν πρόκειται για μια δικαστική απόφαση η οποία, όπως είδαμε να αναφέρεται, δημιουργεί νέα δεδομένα στο αν αποζημιώνεσαι ανάλογα σε ποιο δρόμο έχεις αφήσει το αυτοκίνητό σου. Στην πραγματικότητα με την απόφαση αυτή δεν αλλάζει κάτι από όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις συνεχίζουν να αποζημιώνουν τους ασφαλισμένους για την περίπτωση κλοπής, εφαρμόζοντας τις ίδιες διαδικασίες που ακολουθούσαν μέχρι και σήμερα. Η ισχύουσα από πολλών ετών ασφαλιστική νομοθεσία προβλέπει ότι όταν συντρέχει δόλος ή βαριά αμέλεια του ασφαλισμένου ως προς την επέλευση της κλοπής, ο ασφαλιστής απαλλάσσεται από την καταβολή αποζημίωσης. Βέβαια τέτοιες περιπτώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες. Αυτό άλλωστε είναι κάτι που γνωρίζουν πολύ καλά οι ασφαλισμένοι μας που αποζημιώνονται καθημερινά σε περιπτώσεις κλοπής. Κάθε χρόνο οι ασφαλιστικές εταιρείες καταβάλλουν αποζημιώσεις ύψους άνω των 30 εκατ. ευρώ για κλοπές αυτοκινήτων και άνω των 500 εκατ. ευρώ για το σύνολο των καλύψεων της ασφάλισης αυτοκινήτου. Ξεκαθαρίζω ότι δεν υπεισέρχομαι στον σχολιασμό της εν λόγω υπόθεσης η οποία κρίθηκε από το ανώτατο δικαστήριο.
Χρειάζονται κίνητρα για την επέκταση της ασφάλισης στις κατοικίες
– Η ΕΑΕΕ έχει υποστηρίξει την επέκταση της καθολικής ασφάλισης και στις κατοικίες; Κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί να γίνει αυτό;
– Μετά τις πρόσφατες μεγάλες καταστροφές η κυβέρνηση έκρινε ότι πρέπει να κινηθεί αποφασιστικά για να κλείσει το κενό προστασίας στην Ελλάδα, δηλαδή να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των ασφαλισμένων για φυσικές καταστροφές, ανοίγοντας τον διάλογο για υποχρεωτικότητα. Ας θυμηθούμε ότι στην Ελλάδα μόνο το 16% των κατοικιών είναι ασφαλισμένες και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις όχι με επαρκή κεφάλαια. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 50%-60%.
Θεωρούμε πολύ θετικό το γεγονός ότι η κυβέρνηση εστιάζει στο να δοθεί μία βιώσιμη λύση στη διαχείριση των ζημιών από φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με το παράδειγμα άλλων χωρών. Το μεγάλο στοίχημα για να αυξηθούν σημαντικά τα ποσοστά ασφάλισης ώστε οι κατοικίες των πολιτών να είναι καλυμμένες.
Για να γίνει αυτό, πέραν της πολιτικής βούλησης, η οποία είναι πλέον σαφές ότι υπάρχει, θα πρέπει να υπάρχουν δύο βασικές, κατά τη γνώμη μου, προϋποθέσεις.
Πρώτον, ενημέρωση. Οι πολίτες πρέπει να ενημερωθούν με συστηματικό τρόπο για τους κινδύνους που διατρέχει η περιουσία τους από τις φυσικές καταστροφές και το μεγάλο κόστος που επιφέρουν, ώστε να αντιληφθούν την αναγκαιότητα να ασφαλιστούν.
Δεύτερον, κίνητρα. Χρειάζονται ισχυρά κίνητρα που θα ενθαρρύνουν και θα διευκολύνουν τους πολίτες να ασφαλιστούν. Εχει ήδη γίνει ένα πρώτο βήμα με την έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ για τις ασφαλισμένες κατοικίες, μέτρο που παρακολουθούμε πόσο θα βοηθήσει. Χρειάζονται ακόμα πιο ισχυρά κίνητρα όπως η άρση του φόρου ασφαλίστρων 15%. Είναι ένας φόρος που αποφέρει χαμηλά έσοδα στο κράτος σε σύγκριση με τα ποσά που σε κάθε φυσική καταστροφή το ίδιο καλείται να πληρώσει στους ζημιωθέντες.
– Είναι προσιτό το κόστος της ασφάλισης για ένα μέσο νοικοκυριό και πώς διαμορφώνεται το μέσο κόστος κάλυψης;
– Είναι γεγονός πως πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ότι η ασφάλιση σπιτιού έναντι φυσικών καταστροφών είναι μία προσιτή ασφάλιση. Κάθε ασφαλιστική εταιρεία έχει τη δική της τιμολογιακή πολιτική. Ενδεικτικά, όμως, με ένα ποσό της τάξης των 12 ευρώ τον μήνα ασφαλίζεται ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. με ασφαλισμένη αξία 120.000 ευρώ, για πυρκαγιά, σεισμό και φυσικές καταστροφές. Αυτό είναι ένα μέσο ασφάλιστρο. Δηλαδή με 12 ευρώ τον μήνα προστατεύεις το σπίτι σου από σεισμό, πλημμύρα, δασική πυρκαγιά κ.ά. Θεωρώ πως είναι ένα μικρό ποσό σε σχέση με την αξία του περιουσιακού στοιχείου.
– Υπάρχουν ακίνητα που δεν είναι ασφαλίσιμα από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Τι προτείνετε να γίνει με αυτές τις περιπτώσεις;
– Υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις, δεν είναι βέβαια ο κανόνας. Υπάρχουν όμως και λύσεις οι οποίες βασίζονται στη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, κράτους δηλαδή και ασφαλιστικής αγοράς. Μπορούμε να πάρουμε παραδείγματα από τη διεθνή εμπειρία, χρειάζεται μόνο να τα μεταφέρουμε στην ελληνική πραγματικότητα. Η ΕΑΕΕ εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση ώστε να προτείνει αποτελεσματικές λύσεις.
