Αγοραστές ακινήτων, επιχειρηματίες και δημόσιοι λειτουργοί αντιμετωπίζουν μια νέα πραγματικότητα. Αν θέλουν να αναβάλουν κάποιες μεγάλες αγορές ή επενδύσεις μέχρις ότου γίνει λιγότερο ακριβός ο δανεισμός, μάλλον θα χρειαστεί να περιμένουν πολύ. Οι κυβερνήσεις πληρώνουν περισσότερα για να δανειστούν χρήματα για καινούργια σχολεία και πάρκα. Οι εργολάβοι αγωνίζονται να διασφαλίσουν πιστώσεις για να οικοδομήσουν κατοικίες. Οι επιχειρήσεις πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν τα χρέη τους με πολύ υψηλότερα επιτόκια και εξωθούνται σε απολύσεις.
Στη διάρκεια της πανδημίας και με τα επιτόκια της Fed κοντά στο μηδέν, οι καταναλωτές συγκέντρωσαν αποταμιεύσεις στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Ετσι η Μέρι Κέι Μπέιτς, διευθύνουσα σύμβουλος της τράπεζας Bank Midwest στην Αϊόβα, μπορούσε να χορηγεί πιστώσεις ίσες με το 3% έως 4% των κεφαλαίων της.
Παράλληλα τοποθετούσε κεφάλαια σε ασφαλείς επενδύσεις, όπως τα κρατικά ομόλογα. Οταν, όμως, άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια η Fed, μειώθηκε η αξία των τίτλων στο χαρτοφυλάκιο της Bank Midwest. Αν η κ. Μπέιτς αναγκαζόταν να πουλήσει ομόλογα για να χρηματοδοτήσει τις νέες πιστώσεις, θα είχε μεγάλες ζημίες.
Ετσι η κ. Μπέιτς χορηγεί πιστώσεις με δάνεια που έχει λάβει από τη Fed και άλλες τράπεζες και είναι πολύ πιο ακριβά. Καταβάλλει, άλλωστε, στους πελάτες της υψηλότερα επιτόκια στις καταθέσεις τους. Για όλους αυτούς τους λόγους χρεώνει τους δανειολήπτες με υψηλότερα επιτόκια και προσέχει πολύ ποιον δανείζει. Από την άλλη πλευρά βρίσκονται άνθρωποι σαν τη Λιζ Φιλντ, που έχει φούρνο κοντά στο σπίτι της στο Σινσινάτι. Το 2019 πήρε δάνειο 30.000 δολ. για να ανοίξει ένα καφέ. Το 2021 ήταν έτοιμη για το επόμενο βήμα, να αγοράσει ένα κομμάτι γης μαζί με κτίριο που θα χρησιμοποιούσε ως κουζίνα. Πήρε δάνειο ύψους 434.000 δολ. με τη στήριξη της Ενωσης Μικρών Επιχειρήσεων με επιτόκιο 5,5% και μηνιαία δόση 2.400 δολ. Στα μέσα του 2022, όμως, τα επιτόκια άρχισαν να αυξάνονται και η μηνιαία δόση του δανείου της κ. Φιλντ εκτοξεύτηκε στα 4.120 δολ. Αναγκάστηκε, έτσι, να μειώσει τις ώρες εργασίας των 25 υπαλλήλων της και να πουλήσει ένα φορτηγό μεταφοράς τροφίμων και ένα κινητό ψυγείο.
Αναλυτές της Goldman Sachs υπολογίζουν πως τα επιτόκια για τις μικρές επιχειρήσεις θα φτάσουν περίπου στο 7% των εσόδων τους το επόμενο έτος, από το 5,8% στο οποίο ήταν το 2021. Κανείς δεν γνωρίζει πότε μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση για τις επιχειρήσεις. Το μόνο βέβαιο είναι ότι αν επιβραδυνθεί ραγδαία η οικονομία, τότε θα υποχωρήσουν τα επιτόκια. «Η καλύτερη στρατηγική είναι να περιμένεις μέχρις ότου μειωθεί το κόστος του χρήματος», σχολιάζει ο Γκρέγκορι Ντάκο, οικονομολόγος της συμβουλευτικής ΕΥ Parthenon. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις αυτό σημαίνει πως πρέπει να επενδύουν σε όσα μπορούν να αποδώσουν άμεσα, παρά να δαπανούν σε στοιχήματα. Για τις νεοφυείς, που τα τελευταία χρόνια πολλαπλασιάστηκαν, τίθεται θέμα επιβίωσης ή κατάρρευσής τους. Οι περισσότεροι επιχειρηματίες καταφεύγουν στις αποταμιεύσεις τους, στη βοήθεια των φίλων τους και των συγγενών τους για να αρχίσουν μια επιχείρηση και μόνον το 10% στρέφεται στις τράπεζες. Ωστόσο, το υψηλό κόστος του χρήματος ίσως εμποδίσει τις επιχειρήσεις τους να αναπτυχθούν, ιδιαιτέρως αν οι ιδιοκτήτες τους δεν έχουν πλούσιους επενδυτές ή ακριβά σπίτια για να δανειστούν ξανά.