Κατά 7,2 εκατ. ευρώ περίπου επιβαρύνθηκαν το α΄ εξάμηνο του 2023 οι κάτοχοι του «πλαστικού χρήματος» λόγω των αυξημένων κατά 31% περιστατικών απάτης, που ανέβασαν το ποσό που «υπεξαιρέθηκε» από κάρτες στα 11,4 εκατ. ευρώ (αύξηση κατά 29% σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2022). Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και άλλα 79,5 εκατ. ευρώ που ήταν οι ηλεκτρονικές απάτες (phishing) το 2022 (δεν έχουν δημοσιευθεί νεότερα στοιχεία) στους τραπεζικούς λογαριασμούς, εκτινάσσοντας το επίπεδο της απάτης κοντά στα 100 εκατ. ευρώ τον χρόνο.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιεύονται στην έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα της ΤτΕ, αν και τα ποσά των παράνομων υποκλοπών στοιχείων λογαριασμού ή στοιχείων κάρτας είναι μικρά σε σχέση με αυτά που διακινούνται συνολικά μέσω μεταφοράς χρημάτων ή μέσω αγορών με πλαστικό χρήμα (αντιπροσωπεύουν το 0,003% και το 0,02% αντίστοιχα), η αξία των χρημάτων που υπεξαιρέθηκαν αυξήθηκε κατά 204% στην πρώτη κατηγορία σε σχέση με το 2021 και κατά 29% στη δεύτερη σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2022. Συγκεκριμένα καταγράφηκαν:
• 16.339 περιστατικά απάτης συνολικής αξίας 79,5 εκατ. ευρώ σε τραπεζικούς λογαριασμούς το 2022 έναντι 8.365 περιστατικών απάτης συνολικής αξίας 26,3 εκατ. ευρώ το 2021.
• 202.000 περιστατικά απάτης συνολικής αξίας 12,5 εκατ. ευρώ σε συναλλαγές με κάρτες το α΄ εξάμηνο του 2023 έναντι 151.203 περιστατικών απάτης συνολικής αξίας 10 εκατ. ευρώ το β΄ εξάμηνο του 2022.
Στο απυρόβλητο είναι οι άμεσες χρεώσεις, δηλαδή η μεταφορά χρημάτων από λογαριασμό σε λογαριασμό (μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος SEPA) οι οποίες, όπως διαπιστώνει η ΤτΕ, συνεχίζουν να αποτελούν το πλέον ασφαλές μέσο πληρωμής, καθώς το 2022 δεν αναφέρθηκαν περιστατικά απάτης. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η επιβάρυνση των καταναλωτών από τις απώλειες μέσω καρτών ήταν αυξημένη το α΄ εξάμηνο του έτους σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Συγκεκριμένα, οι οικονομικές απώλειες που επιμερίζονται μεταξύ καταναλωτών και τραπεζών ανάλογα με τον βαθμό υπαιτιότητάς τους, ανήλθαν σε 11,4 εκατ. ευρώ και τα 7,2 εκατ. ευρώ (ποσοστό 63% έναντι 52% το αντίστοιχο περυσινό διάστημα) επιβάρυναν τους κατόχους των καρτών. Αντίθετα οι εκδότες και οι πάροχοι των καρτών, δηλαδή οι τράπεζες, επιβαρύνθηκαν με 4,2 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 37%.
Η αύξηση της απάτης στις κάρτες είναι κυρίως αποτέλεσμα της αύξησης των αγορών μέσω Διαδικτύου, τομέας στον οποίο καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά απάτης, σε αντίθεση με τα περιστατικά απάτης σε ATM και POS, που καταγράφουν πολύ μικρότερα ποσοστά. Συγκεκριμένα, το α΄ εξάμηνο του 2023, ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκε ανά κανάλι συναλλαγής αφορούσε 2,7 χιλ. περιστατικά στις συναλλαγές ΑΤΜ, 26 χιλ. στις πληρωμές POS και 174 χιλ. στις συναλλαγές μέσω Διαδικτύου. Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών απάτης διαμορφώθηκε σε 900 χιλ. ευρώ στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 2,5 εκατ. ευρώ στις πληρωμές POS και σε 9 εκατ. ευρώ στις εξ αποστάσεως συναλλαγές, με το 97% εξ αυτών να αφορά περιστατικά απάτης μέσω Διαδικτύου.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΤτΕ, οι περιπτώσεις της διαδικτυακής απάτης αφορούν ως επί το πλείστον συναλλαγές αγορών από εμπόρους του εξωτερικού με κάρτες που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα, λόγω της εκτενέστερης χρήσης του διεθνούς προτύπου ασφαλών συναλλαγών 3D Secure από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα έναντι των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών του εξωτερικού.