Η τακτική του «shrinkflation» κλονίζει τη σχέση αγάπης των καταναλωτών με τα Oreo, τα πλέον δημοφιλή μπισκότα στον κόσμο. Οι πιστοί τους ορκίζονται ότι πλέον έχουν λιγότερη γέμιση, με την κατασκευάστρια Mondelez, έναν κολοσσό με ετήσια έσοδα περίπου 26,5 δισ. δολαρίων που δραστηριοποιείται σε 160 χώρες, να διαβεβαιώνει πως δεν έχει αλλάξει τίποτα στη γνωστή συνταγή.
Η Σέιν Ράνσοουν έχει διαφορετική γνώμη. Πριν από μερικούς μήνες άνοιξε μια συσκευασία με το αγαπημένο της προϊόν και, όπως συνήθως, τρύπησε με πιρούνι τη γέμιση για να το απολαύσει με γάλα. Το μπισκότο έσπασε. Και κάπως έτσι… άρχισε να εκτυλίσσεται ένα από τα μεγαλύτερα «σκάνδαλα shrinkflation» στον χώρο των σούπερ μάρκετ. Από τις αγγλικές λέξεις «shrink» (συρρικνώνω) και inflation (πληθωρισμός), η πρακτική που ακολουθούν οι βιομηχανίες τροφίμων κυρίως σε περιόδους αυξημένου κόστους παραγωγής υποδηλώνει ότι μειώνεται το μέγεθος ή η ποσότητα ενός προϊόντος, ενώ η τιμή του παραμένει σταθερή, με στόχο να διατηρηθεί η κερδοφορία. Στην περίπτωση της Μondelez υπάρχουν καταγγελίες για μπισκότα που διαφημίζουν διπλή γέμιση, ενώ έχουν κανονική ποσότητα, κρέμα που δεν καλύπτει πλέον τα προϊόντα και μπισκότα που δεν θυμίζουν τις εικόνες στη συσκευασία. Εναν και πλέον αιώνα μετά τη δημιουργία τους, τα Oreo παραμένουν τα μπισκότα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στον κόσμο.
Η καχυποψία για τις αλλαγές έχει ωθήσει ορισμένους καταναλωτές να διαμαρτυρηθούν έντονα, ανεβάζοντας βίντεο που αποκαλύπτουν παραπλανητικά προϊόντα, ακόμη και διαφημίζοντας την ανταγωνίστρια Hydrox. Πολλοί λένε ότι έχουν υποστεί σημαντικές αλλαγές σε αγαπημένα τους προϊόντα, από τα δημητριακά μέχρι το παγωτό, αλλά η αλλαγή στα Oreo ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Στο r/shrinkflation, ένα φόρουμ του Reddit με 100.000 καταναλωτές, χρήστες θρηνούν για την αισθητή μείωση της κρέμας και διαφωνούν για το πότε πραγματοποιήθηκε.
Η Mondelez παραδέχεται ότι έχει χρησιμοποιήσει ποικίλες στρατηγικές τα τελευταία χρόνια για να καταπολεμήσει το υψηλότερο κόστος σε συστατικά, όπως το κακάο και η ζάχαρη, από την αύξηση των τιμών χονδρικής και τη μείωση των εκπτώσεων έως τη συρρίκνωση στα μεγέθη συσκευασίας. Προσπαθεί να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό χωρίς να κάνει μεγάλες αλλαγές στα προϊόντα της, σημειώνει. «Θα πυροβολούσαμε τα πόδια μας αν αρχίζαμε τα παιχνίδια με την ποιότητα», τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της Mondelez Ντιρκ βαν ντε Πουτ, διαβεβαιώνοντας πως δεν έχει αλλάξει η αναλογία μπισκότου – κρέμας.
Η διευθύντρια καινοτομίας και γνώσης στην εταιρεία ερευνών αγοράς Mintel Λιν Ντόρνμπλεϊζερ είπε ότι μια ανασκόπηση των κανονικών και διπλογεμιστών Oreo από το 2004 δεν εντόπισε παρατηρήσιμες αλλαγές στα συστατικά της συσκευασίας τους και ότι τα παράπονα των καταναλωτών θα μπορούσαν να αντικατοπτρίζουν ζητήματα παραγωγής σε κατά τόπους εργοστάσια.
Πάντως, εμπειρογνώμονες της βιομηχανίας τροφίμων διαπιστώνουν ότι η δυσπιστία των καταναλωτών προς τις μεγάλες εταιρείες έχει αυξηθεί, καθώς ο πληθωρισμός απαιτεί από αυτούς να πληρώνουν περισσότερα για την ίδια ή λιγότερη ποσότητα σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Σε πολλές περιπτώσεις οι αυξήσεις των τιμών προήλθαν από κρυφές αλλαγές σε προϊόντα ή υπηρεσίες, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να είναι σε εγρήγορση.
Οπως και να ‘χει, οι καταναλωτές μπορεί να «τρελαθούν» αν υποψιαστούν αλλαγές σε μια εμβληματική μάρκα, επισημαίνει ο Νίκολας Φέρντεϊ, εκτελεστικός διευθυντής τροφίμων και καταναλωτικών τάσεων στη Rabobank. Αλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που τα προϊόντα της Mondelez προκαλούν κατακραυγή. Οι λάτρεις της Toblerone εξεγέρθηκαν το 2016 όταν η εταιρεία επέκτεινε τα κενά μεταξύ των «κορυφών» στις μπάρες σοκολάτας της στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Mondelez απέδωσε τότε τις αλλαγές στο αυξανόμενο κόστος των συστατικών, ενώ τα τελευταία χρόνια εγκαινίασε συσκευασίες μικρότερου μεγέθους που κοστίζουν λιγότερο αλλά έχουν υψηλότερο περιθώριο κέρδους.