Παρά τις αντιρρήσεις που έχουν προβάλει τα μικρότερα κράτη-μέλη, η Ε.Ε. παρατείνει μέχρι τον Μάρτιο του επόμενου έτους τη χαλάρωση των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, καθώς στάθηκε αρκετή η συναίνεση των δύο μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρωζώνης, της Γερμανίας και της Γαλλίας. Οι δύο χώρες πρόκειται να επωφεληθούν τα μέγιστα, καθώς θα μπορούν να χορηγούν έως 2 εκατ. ευρώ σε δάνεια ή εγγυήσεις και να ενισχύουν τις επιχειρήσεις τους και ιδιαιτέρως όσες πλήττονται από το αυξημένο κόστος της ενέργειας.
Πρόκειται για το μέτρο έκτακτης ανάγκης που αποφάσισε η Κομισιόν τον χειμώνα του 2022, όταν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κορυφωνόταν η ενεργειακή κρίση, αποδυναμώνοντας τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες γονάτιζαν από το αβάσταχτο κόστος της ενέργειας. Επρόκειτο όμως και για ένα μέτρο που προκάλεσε διχασμό στους κόλπους της Ε.Ε., καθώς απέβη προς όφελος όσων μεγάλων και ισχυρών οικονομιών είχαν τη δυνατότητα να στηρίξουν τις επιχειρήσεις τους, ενώ έθεσε σε περαιτέρω μειονεκτική θέση τις μικρότερες και οικονομικά ασθενέστερες χώρες, που δεν είχαν αντίστοιχες δυνατότητες.
Στην παρούσα συγκυρία η ενεργειακή κρίση φαίνεται να έχει αποκλιμακωθεί σημαντικά, όπως και οι τιμές της ενέργειας. Οπως τονίζει σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg, η επάρκεια προμηθειών είναι τέτοια και ο ασυνήθιστα ήπιος για την εποχή καιρός διατηρούν τις τιμές της ενέργειας σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Τα προθεσμιακά συμβόλαια φυσικού αερίου κυμαίνονταν χθες στην αγορά της Ολλανδίας στα 47,22 ευρώ η μεγαβατώρα, σημειώνοντας υποχώρηση 1,37%. Στο σχετικό έγγραφό της, που διέρρευσε στους Financial Times, η Κομισιόν αναφέρει το σχέδιό της και όπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα, δικαιολογεί την παράταση του μέτρου επικαλούμενη την επιδείνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες, άλλωστε, δεν έχουν πάψει να ανησυχούν για το ενδεχόμενο να δεχθούν νέο πλήγμα από την ενεργειακή κρίση και καλούν την Ευρώπη να προχωρήσει σε μια πολιτική ένωση για την ενέργεια. Αυτή τη φορά η έκκληση έρχεται διά στόματος του Πίτερ Χέργουεκ, διευθύνοντος συμβούλου της γαλλικής βιομηχανίας Schneider Electric, που μιλώντας στους Financial Times τόνισε πως η Ε.Ε. πρέπει να πάρει μαθήματα από το πακέτο επιδοτήσεων της Ουάσιγκτον και να προχωρήσει σε μια πολιτική ένωση στην ενέργεια, καθώς η Ευρώπη πάσχει από «έλλειμμα ενότητας».
Εκκληση από στελέχη βιομηχανιών να προχωρήσει η Ευρώπη σε μια πολιτική ένωση για την ενέργεια.
Οπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα, η τοποθέτησή του απηχεί την έκκληση που απηύθυνε στην Ε.Ε. η Ευρωπαϊκή Στρογγυλή Τράπεζα (ERT) στα τέλη του περασμένου μήνα, ζητώντας «μια ενιαία Ε.Ε. με κοινή αγορά, εναρμονισμένα φορολογικά συστήματα και συστήματα έκδοσης αδειών και ένα απλό, σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό πλαίσιο για τη διευκόλυνση των επενδύσεων».
Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, η ERT επισήμανε πως το μερίδιο της Ευρώπης στην παγκόσμια βιομηχανία μειώθηκε από 25% που ήταν το 2000 σε 16,3% το 2020. Προσέθεσε, επίσης, πως στο διάστημα 2014-2019 οι μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είχαν 20% λιγότερη κερδοφορία από τις αντίστοιχες αμερικανικές, τα έσοδά τους αυξάνονταν 40% πιο αργά, επένδυσαν 8% λιγότερο και δαπάνησαν 40% λιγότερο σε έρευνα και ανάπτυξη.
Εχει επίσης προηγηθεί την περασμένη εβδομάδα προειδοποίηση του πρώην προέδρου της ΕΚΤ και πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη «δεν πηγαίνει πουθενά» αν δεν καταφέρει να αντιμετωπίσει επιτυχώς το ζήτημα του κόστους της ενέργειας, που «είναι διπλάσιο ή και τριπλάσιο από εκείνο σε άλλα μέρη του πλανήτη».
Πράγματι, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας έχει διαπιστώσει πως το διάστημα 2010-2020 οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη ήταν κατά μέσον όρο διπλάσιες ή και τριπλάσιες από εκείνες στις ΗΠΑ. Ο κ. Ντράγκι εκπονεί αυτόν τον καιρό έκθεση σχετική με το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της διαρκώς μειούμενης ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε.