• Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών δεν αναγνωρίζει ως φορολογητέο εισόδημα το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κρυπτονομισμάτων. Ειδικότερα, φορολογούμενος, φυσικό πρόσωπο, προσέφυγε ενώπιον της ΔΕΔ κατά της φορολογικής αρχής, καθώς η τελευταία δεν του αναγνώρισε ως φορολογητέο εισόδημα το εισόδημα που απέκτησε εντός του επίμαχου φορολογικού έτους ως υπεραξία από την πώληση κρυπτονομισμάτων. Ο φορολογούμενος ήθελε με την αναγνώριση του εισοδήματος αυτού να δικαιολογήσει τεκμήριο απόκτησης κατοικίας. Η ΔΕΔ έκρινε ορθή την ως άνω θέση της φορολογικής αρχής με την αιτιολογία ότι τα κρυπτονομίσματα δεν περιλαμβάνονται ρητά στους περιοριστικά αναφερόμενους στον νόμο τίτλους, από τη μεταβίβαση των οποίων προκύπτει υπεραξία που θεωρείται εισόδημα. Ετσι, βάσει της εν λόγω απόφασης, το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κρυπτονομισμάτων δεν συνιστά φορολογητέο εισόδημα, ενώ δεν μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των τεκμηρίων αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Γενικότερα, στην ημεδαπή έννομη τάξη, το ρυθμιστικό πλαίσιο σχετικά με τη φορολόγηση της υπεραξίας από την πώληση και μεταβίβαση κρυπτονομισμάτων παραμένει ελλιπές και θολό. Η έλλειψη εξειδικευμένων φορολογικών ρυθμίσεων καθώς και η μη εφαρμογή των γενικών διατάξεων από τη φορολογική αρχή και τη ΔΕΔ ενισχύουν την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια δικαίου καθιστώντας απαραίτητη την παρέμβαση του νομοθέτη ή της Διοίκησης. Σημειώνεται ότι έλλειψη σχετικού φορολογικού πλαισίου παρατηρείται και σε ενωσιακό επίπεδο. Ωστόσο, μετά και την πρόσφατη ψήφιση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού MiCA για τη διαμόρφωση ενιαίας και ρυθμιζόμενης αγοράς κρυπτονομισμάτων εντός της Ε.Ε., αναμένεται η ενωσιακή πρωτοβουλία να επεκταθεί και στη διαμόρφωση ενός ενιαίου φορολογικού πλαισίου που θα διέπει την εν λόγω αγορά (ΔΕΔ 417/2023).
• Φορολόγηση μη διανεμηθέντος εισοδήματος αλλοδαπής εταιρείας στη Βουλγαρία με την εφαρμογή των κανόνων περί ελεγχόμενων αλλοδαπών εταιρειών (CFC rules). Σε φορολογικό έλεγχο από το ΚΕΦΟΜΕΠ διαπιστώθηκε ότι ο φορολογούμενος ήταν ο μοναδικός μέτοχος εταιρείας με έδρα τη Βουλγαρία, η οποία ήταν και ο μοναδικός προμηθευτής της ατομικής του επιχείρησης στην Ελλάδα. Κατόπιν αιτήματος διοικητικής συνδρομής στις φορολογικές αρχές της Βουλγαρίας, προέκυψε, μεταξύ των άλλων, ότι πρόκειται για γνωστή στις αρχές εταιρεία με κύρια οικονομική δραστηριότητα το εμπόριο γούνας, ο φορολογούμενος διετέλεσε διαχειριστής της και ήταν αποκλειστικός ιδιοκτήτης της για το ελεγχόμενο διάστημα, η δηλωθείσα στις αρχές διεύθυνση δεν αποτελεί έδρα της, αλλά διεύθυνση βουλγαρικής δικηγορικής εταιρείας, ενώ η εταιρεία δε διέθετε έδρα, η τελευταία είχε δύο προμηθευτές, ο μοναδικός πελάτης της ήταν η ατομική επιχείρηση του φορολογούμενου, δεν απασχολούσε προσωπικό και δεν υπήρχαν πληροφορίες για διανομή μερίσματος. Ο φορολογικός έλεγχος έκρινε ότι η οικονομική δραστηριότητα της βουλγαρικής εταιρείας συνιστά επίπλαστη κατάσταση, που δημιουργήθηκε με ουσιαστικό σκοπό τη μεταφορά φορολογητέας ύλης από την Ελλάδα στη Βουλγαρία και την αποφυγή του αναλογούντος φόρου, με συνέπεια να καταλογίσει στον φορολογούμενο το σύνολο του μη διανεμηθέντος εισοδήματος της βουλγαρικής εταιρείας με το επιχείρημα ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 66 του ν. 4172/2013 περί ελεγχόμενων αλλοδαπών εταιρειών. Η ενδικοφανής προσφυγή απορρίφθηκε από τη ΔΕΔ (ΔΕΔ 1413e/2023).
• Διευκρινίσεις παρέσχε η Διοίκηση σχετικά με το κρίσιμο ζήτημα της φορολογικής κατοικίας με πρόσφατη εγκύκλιό της. Πιο συγκεκριμένα, αποσαφηνίστηκαν οι παράμετροι εφαρμογής του κριτήριου των 183 ημερών παραμονής στην Ελλάδα. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις της κείμενης νομοθεσίας, φορολογούμενοι που παραμένουν για διάστημα μεγαλύτερο των 183 ημερών στην Ελλάδα σε διάστημα δώδεκα μηνών θεωρούνται Ελληνες φορολογικοί κάτοικοι. Η Διοίκηση ξεκαθάρισε ότι το εν λόγω διάστημα μπορεί να εκκινήσει σε ένα φορολογικό έτος και να ολοκληρωθεί στο επόμενο. Σε αυτήν την περίπτωση, για το φορολογικό έτος έναρξης της παραμονής, οι φορολογούμενοι θεωρούνται ακόμα φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού. Οταν το απαιτούμενο διάστημα ολοκληρώνεται στο επόμενο έτος, οι φορολογούμενοι θεωρούνται πλέον Ελληνες φορολογικοί κάτοικοι. Σημειώνεται ότι η εν λόγω ρύθμιση δημιουργεί ερμηνευτικές δυσκολίες σε σχέση με τον ίδιο τον νόμο, ο οποίος προβλέπει ρητώς ότι, με την ολοκλήρωση της παραμονής για διάστημα 183 ημερών, ο φορολογούμενος θα θεωρείται Ελληνας φορολογικός κάτοικος ήδη από την πρώτη μέρα παρουσίας του στην Ελλάδα, ήτοι ήδη από το προηγούμενο φορολογικό έτος κατά το οποίο εισήλθε στη χώρα. Σε κάθε περίπτωση, η εγκύκλιος επιβεβαιώνει ρητώς την πάγια θέση της Διοίκησης να εξετάζει το σύνολο των περιστάσεων κάθε φορολογουμένου ξεχωριστά, με γνώμονα την πραγματική του συνθήκη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η διαβεβαίωση της Διοίκησης ότι η συμμετοχή ενός φορολογουμένου σε ελληνική εταιρεία ή η μεμονωμένη άσκηση επιχειρηματικής του δραστηριότητας στην Ελλάδα δεν επαρκούν για να χαρακτηριστεί Ελληνας φορολογικός κάτοικος (Ε.2064/2023).
Πηγή: Grant Thornton