Στην ανάπτυξη των δικτύων ηλεκτρισμού στρέφει με μεγάλη καθυστέρηση την προσοχή της η Ευρώπη, αντιλαμβανόμενη πλέον ότι ο ρόλος τους είναι καίριας σημασίας για την ενεργειακή μετάβαση και την επίτευξη των στόχων για απανθρακοποίηση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες το σχέδιο δράσης για την επέκταση, την ψηφιοποίηση και την καλύτερη χρήση των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη συμβολή τους στην επίτευξη του στόχου για μερίδιο των ΑΠΕ στο 42,5% έως το 2030.
Δεδομένου ότι το 40% των δικτύων διανομής στην Ευρώπη είναι παλαιότερα των 40 ετών και η διασυνοριακή δυναμικότητα μεταφοράς αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2030, η επιτροπή εκτιμά ότι απαιτούνται επενδύσεις ύψους 584 δισ. ευρώ. Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε., σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της επιτροπής, αναμένεται να αυξηθεί περίπου κατά 60% από τώρα έως το 2030. Τα δίκτυα θα πρέπει να εξυπηρετούν ένα πιο ψηφιοποιημένο, αποκεντρωμένο και ευέλικτο σύστημα με εκατομμύρια ηλιακούς συλλέκτες στέγης, αντλίες θερμότητας και τοπικές ενεργειακές κοινότητες, που θα μοιράζονται τους πόρους τους, περισσότερες υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που θα συνδέονται στο δίκτυο, περισσότερα ηλεκτρικά οχήματα για φόρτιση και αυξανόμενες ανάγκες παραγωγής υδρογόνου.
Το σχέδιο δράσης που ανακοινώθηκε χθες περιλαμβάνει 7 παρεμβάσεις, ενώ συνοδεύτηκε και με την παράλληλη παρουσίαση των βασικών ενεργειακών διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών για τον πρώτο ενωσιακό κατάλογο έργων κοινού και αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Ο κατάλογος περιλαμβάνει 166 έργα, εκ των οποίων πάνω από τα μισά (85) είναι ηλεκτρικής ενέργειας υπεράκτιων και έξυπνων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, πολλά από τα οποία θα τεθούν σε λειτουργία μεταξύ 2027 και 2030. Για πρώτη φορά περιλαμβάνονται έργα υδρογόνου και ηλεκτρολυτικών κυψελών (65), τα οποία θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ενοποίηση του ενεργειακού συστήματος και της απανθρακοποίησης της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Για πρώτη φορά περιλαμβάνονται έργα υδρογόνου και ηλεκτρολυτικών κυψελών.
Ο κατάλογος περιλαμβάνει επίσης 14 έργα δικτύων CO2 σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί όσον αφορά τη δημιουργία αγοράς για τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. Στον κατάλογο περιλαμβάνονται και έργα ελληνικού ενδιαφέροντος και συγκεκριμένα η ηλεκτρική διασύνδεση Euroasia Interconnector, το αντλησιοταμιευτικό της Αμφιλοχίας, η μονάδα μπαταριών της Πτολεμαΐδας, η διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου GREGY, η ανάπτυξη υποδομών υδρογόνου στα σύνορα Ελλάδας – Βουλγαρίας, η αποθήκευση CO2 στον Πρίνο και ο αγωγός EastMed.
H επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων κοινού ενδιαφέροντος τίθεται πρώτη προτεραιότητα στο σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη των δικτύων που ανακοινώθηκε χθες. Το σχέδιο δράσης προβλέπει επίσης τη βελτίωση του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού των δικτύων για την υποδοχή περισσότερων ΑΠΕ, τη θέσπιση κανονιστικών κινήτρων μέσω καθοδήγησης των επενδύσεων και τον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους για τα υπεράκτια έργα, παροχή κινήτρων για καλύτερη χρήση των δικτύων με ενισχυμένη διαφάνεια και βελτιωμένα τιμολόγια δικτύου για ευφυέστερα δίκτυα, βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για έργα δικτύων, τόνωση της ταχύτερης αδειοδότησης και, τέλος, βελτίωση και διασφάλιση των αλυσίδων εφοδιασμού δικτύου.
Η Ε.Ε. πρότεινε, τέλος, χθες την παράταση των έκτακτων μέτρων στην αγορά ενέργειας για 12 μήνες, ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω η ασφάλεια εφοδιασμού με φυσικό αέριο και η ανθεκτικότητα της αγοράς. Τα 3 μέτρα που πρόκειται να παραμείνουν σε ισχύ είναι ο μηχανισμός αλληλεγγύης για το αέριο, το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και τα μέτρα για την επιτάχυνση της αδειοδότησης ΑΠΕ.