Περισσότερα από 260.000 λίτρα νοθευμένου ελαιολάδου με την ένδειξη «εξαιρετικά παρθένο», κατέσχεσαν οι ισπανικές και ιταλικές αρχές στο πλαίσιο της επιχείρησης OPSON της Europol, για την καταπολέμηση της απάτης και της παραποίησης τροφίμων.
Στην ανακοίνωση της Europol σημειώνεται ότι οι 11 συλληφθέντες προωθούσαν στην πραγματικότητα λάδι «λαμπαντέ», μια κατηγορία λαδιού υψηλών επιπέδων οξύτητας, ακατάλληλου για κατανάλωση. Κατά την επιχείρηση που έλαβε χώρα τον Νοέμβριο του 2023, κατασχέθηκαν επίσης τέσσερα οχήματα και 91.000 ευρώ σε μετρητά. Στην Ιταλία, επιθεωρήθηκαν τρία εργοστάσια πετρελαίου για τα οποία υπήρχαν υποψίες ότι εμπλέκονται σε παράνομες πρακτικές ενώ επιβλήθηκαν κυρώσεις σε μια εταιρεία για παραπλανητική επισήμανση των προϊόντων της.
Λαμπαντέ στην ελληνική αγορά
Η νοθεία του ελαιολάδου αποτελεί κοινή πρακτική στις ελαιοπαραγωγές χώρες, ειδικά όταν η μείωση της παραγωγή, όπως συνέβη στην Ιταλία και την Ισπανία εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, επιφέρει άνοδο της τιμής του.
Σύμφωνα με τον χημικό και τεχνικό υπεύθυνο εταιρείας χημικών αναλύσεων, Γιάννη Πασιά, «είναι πολύ εύκολο να διατεθεί λαμπαντέ στην αγορά», ενώ ο ίδιος υπολογίζει πως ένας στους πέντε μεσάζοντες ελαιολάδου είναι πιθανό να το νοθεύουν. «Είναι πολύ συχνό φαινόμενο, ένας μεσάζων ελαιολάδου να μαζεύει λάδι από τους παραγωγούς που μπορεί να είναι περσινό ή προπέρσινο, να προσθέτει και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο για να φτιάξει λίγο την γεύση και να το διαθέτει στην αγορά σαν εξαιρετικά παρθένο, λέει.
Νοθεία από άγνοια
Δεν είναι όμως μόνο η εκούσια νοθεία που «σπρώχνει» το λαμπαντέ στην αγορά, σύμφωνα με τον ειδικό. «Υπάρχει και άγνοια στον παραγωγό», λέει ο Γιώργος Πασιάς. «Δεν γνωρίζει ο απλός παραγωγός ότι θα πρέπει να κάνει και οργανοληπτικό έλεγχο στο λάδι του με πάνελ γευσιγνωσίας. Μπορεί δηλαδή κάποιος να πουλάει φετινής χρονιάς ελαιόλαδο και να είναι εντάξει στις χημικές αναλύσεις, αλλά οργανοληπτικά να βγει ότι είναι λαμπαντέ, λόγω προβλήματος από δάκο, από ασθένειες της ελιές ή λάθη του ελαιοτριβείου που βγάζουν ένα τεράστιο “γευστικό ελάττωμα”», λέει. Στην περίπτωση αυτό, το λαμπαντλε δεν είναι επιζήμιο για την υγεία αλλά συνεχίζει να συνιστά εξαπάτηση του καταναλωτή που το αγοράζει λόγω της ένδειξης «εξαιρετικά παρθένο στην ετικέτα του».
Πάντως, τα φαινόμενα νοθείας του ελαιολάδου, με την ανάμειξη σπορέλαιων ή τη διάθεση παλαιού λαδιού, οφείλονται και στην έλλειψη γνώσεων παραγωγών και καταναλωτών για τη διάκριση της νοθείας. Oπως επισημαίνει ο ΕΦΕΤ: «η παραγωγή του ελαιολάδου στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα πλήρως συχγρονιστεί με τις επιταγές της επιστήμης και της σχετικής εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας για την προάσπιση τόσο της ποιότητάς του όσο και των συμφερόντων των καταναλωτών».