Στο επίκεντρο μιας επικής διαμάχης με παγκόσμιους ενεργειακούς γίγαντες, όπως η Shell και η BP, βρίσκεται η αμερικανική startup Venture Global, που εξελίσσεται σε έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον κόσμο. O διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής της, Mάικλ Σέιμπελ, πρώην τραπεζίτης που θησαύρισε εν μια νυκτί, είναι πεπεισμένος ότι η εταιρεία του θα ξεπεράσει το Κατάρ, κορυφαίο εξαγωγέα LNG στον κόσμο, μέχρι το 2030. Για να το καταφέρει αυτό, όμως, θα πρέπει πρώτα να δώσει μάχη με τα μεγαλύτερα ονόματα του κλάδου, που όπως καταγγέλλουν εμπιστεύτηκαν τη Venture Global την επομένη του πολέμου στην Ουκρανία και πλέον τους «εξοντώνει», υπονομεύοντας συνολικά τη φήμη της αμερικανικής βιομηχανίας LNG ως αξιόπιστου παράγοντα στον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό.
Ολα άρχισαν όταν αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η Shell, η BP, η Eni, η Repsol και η Edison επένδυσαν σε ένα μεγάλο project LNG των ΗΠΑ με επικεφαλής τη Venture Global, με στόχο την κατασκευή της εγκατάστασης υγροποίησης Calcasieu Pass στη Λουιζιάνα και αντάλλαγμα να τους προμηθεύσει με συγκεκριμένους όγκους LNG για μακροπρόθεσμη περίοδο. Ο τόπος έχει χωρητικότητα 10 εκατ. τόνων και άρχισε να παράγει αέριο στις αρχές του 2022, σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία για την Ευρώπη, καθώς η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία.
Ομως, αντί να τιμήσει τα συμβόλαιά της με τους Ευρωπαίους αγοραστές, η Venture επέλεξε να πουλήσει περισσότερο LNG στην αγορά spot. Τώρα λοιπόν οι Ευρωπαίοι κάνουν μήνυση. «Οι κατεστημένοι φορείς δεν μπορούν να μας ανταγωνιστούν και προσπαθούν να μας σταματήσουν», λέει ο 56χρονος Σέιμπελ, προσθέτοντας ότι δεν χάνει τον ύπνο του. Η μάχη ωστόσο φουντώνει και επικεντρώνεται σε ένα βασικό ερώτημα: ποιος έχει δικαιώματα στο LNG της Venture Global; Αυτό το «έπαθλο» αξίζει δισ. δολάρια σε πωλήσεις, κυρίως στην Ευρώπη, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο των ΗΠΑ για να καλύψει το κενό της Ρωσίας.
Οι ενεργειακοί όμιλοι διεκδικούν συλλογικά δισ. δολάρια από την αμερικανική εταιρεία, κατηγορώντας τη για κερδοσκοπία εν καιρώ πολέμου.
Η BP και η Shell υποστηρίζουν ότι στο πλαίσιο των μακροπρόθεσμων συμβάσεων που υπέγραψαν την τελευταία δεκαετία με τη Venture Global, θα έπρεπε να είχαν αρχίσει να λαμβάνουν φορτία LNG πριν από μήνες. Αντίθετα, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι τιμές του LNG εκτινάχθηκαν στα ύψη, η Venture Global πούλησε το φυσικό αέριό της σε υψηλότερες τιμές στην άμεση αγορά, εξασφαλίζοντας 14 και πλέον δισ. δολάρια. «Πρόκειται για ένα έργο που υποστηρίχθηκε από τις συμφωνίες εξαγοράς που παρείχαν εταιρείες σαν τη δική μας. Αυτό είναι ασυνήθιστο και απογοητευτικό», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, Ουαέλ Σαουάν, σε πρόσφατη συνέντευξή του.
Η Venture Global αντιτείνει ότι τα συμβόλαια απαιτούν να παραδίδει LNG σ’ αυτούς τους πρώτους πελάτες μόνο όταν ολοκληρωθεί το πρώτο της εργοστάσιο στη Λουιζιάνα, το οποίο αν και έχει αποστείλει περισσότερα από 200 φορτία, δεν είναι τεχνικά ολοκληρωμένο. Σχεδόν δύο χρόνια μετά το πρώτο φορτίο της εταιρείας στο εξωτερικό, πολλοί αρχικοί αγοραστές εξακολουθούν να περιμένουν και να «βράζουν». Πλέον διεκδικούν δισ. δολάρια συλλογικά από τη Venture Global, κατηγορώντας τη για κερδοσκοπία εν καιρώ πολέμου και αθέτηση συμβολαίων, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς.
Μια τέτοια διαφορά συνήθως εκδικάζεται ενώπιον ενός διαιτητικού δικαστηρίου, διαδικασία που μπορεί να συνεχιστεί για ένα έτος ή περισσότερο. Μέχρι το τέλος του 2024 η Venture Global θα έχει έσοδα άνω των 17,5 δισ. δολαρίων από τις πωλήσεις LNG, έναντι 2,8 δισ. δολαρίων που είχε δηλώσει εμπορική δραστηριότητα νωρίτερα, σύμφωνα με έκθεση από την εταιρεία συμβούλων ενέργειας Wood Mackenzie. Η μάχη συνεχίζεται, οι πιο ψύχραιμοι ωστόσο λένε ότι με κάποιον τρόπο θα λήξει ομαλά, καθώς οι δύο πλευρές μπορεί να χρειάζονται η μία την άλλη.
Για να φτάσει η Venture Global στα ύψη που στοχεύει θα πρέπει να τα πάει καλά με τους μεγαλύτερους εμπόρους LNG στον κόσμο, επισημαίνει ο Ταρέκ Χαμίντ, αναλυτής της JPMorgan. «Μακροπρόθεσμα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη Venture Global να λειτουργεί στην κλίμακα που θέλει να λειτουργήσει και να μη συναλλάσσεται τελικά με την BP και τη Shell», υπογραμμίζει.