Πλούσιες κοινωνίες και με χαμηλή ανάπτυξη

Πλούσιες κοινωνίες και με χαμηλή ανάπτυξη

Οι αρχαίοι Eλληνες φιλόσοφοι, όπως ο Αριστοτέλης, γνώριζαν ότι τα υλικά αγαθά είναι απαραίτητα αλλά όχι επαρκή για την ευζωία

2' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα Χριστούγεννα είναι παραδοσιακά μια περίοδος κατανάλωσης και πνευματικού προβληματισμού. Μπορεί, λοιπόν, να τεθεί ένα από τα μείζονα πολιτικοοικονομικά ερωτήματα, που αντιμετωπίζουν οι πλούσιες χώρες: εάν οι πολίτες τους θα συνεχίσουν να ζουν καλά σε μια εποχή βραδύτερης ανάπτυξης. Εν μέρει αυτό εξαρτάται από τις αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο κατανομής των πόρων. Αλλά αν οι εύπορες χώρες συνεχίσουν να ακολουθούν μια κερδοσκοπική και ατομικιστική νοοτροπία, θα υπάρξει μεγάλη δυστυχία και συγκρούσεις. Αν ενστερνιστούν μια προσέγγιση για το μέλλον, η οποία θα έχει σκοπό περισσότερη μέριμνα για ανθρώπους και περιβάλλον, τότε οι πολίτες μπορούν να ευδοκιμήσουν.

Οι αρχαίοι Ελληνες φιλόσοφοι, όπως ο Αριστοτέλης, γνώριζαν ότι τα υλικά αγαθά είναι απαραίτητα αλλά όχι επαρκή για την ευζωία, διότι οι άνθρωποι έχουν επίσης κοινωνικές, διανοητικές και πνευματικές ανάγκες. Σύγχρονες μελέτες, όπως η ετήσια έκθεση παγκόσμιας ευτυχίας, το αποτυπώνουν αυτό. Το εισόδημα είναι ένας παράγοντας που εξηγεί πόσο ικανοποιημένοι είναι οι άνθρωποι με τη ζωή τους, αλλά η κοινωνική στήριξη, το προσδόκιμο μιας υγιούς ζωής και η ελευθερία να κάνουν τις δικές τους επιλογές είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Παρ’ όλα αυτά, ο σύγχρονος πολιτισμός καυχάται για την οικονομική ανάπτυξη.

Τις τελευταίες δεκαετίες, βέβαια, οι ραγδαίες αυξήσεις του ΑΕΠ βοήθησαν να βγουν δισεκατομμύρια άνθρωποι από τη φτώχεια. Εν τω μεταξύ, οι φτωχοί στις πλούσιες χώρες χρειάζονται περισσότερο εισόδημα. Εάν η ανάπτυξη είναι αργή, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να τους δοθεί ένα μεγαλύτερο κομμάτι της οικονομικής πίτας. Ακόμη και μετά την κάλυψη των βασικών αναγκών, το επιπλέον εισόδημα ενισχύει την ευτυχία των ανθρώπων. Πάντως, η αποκλειστική επιδίωξη κέρδους μπορεί να είναι αντιπαραγωγική. Αποτρέπει τους ανθρώπους να αφιερώνουν χρόνο σε άλλα πράγματα που τους ενδιαφέρουν, συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή και αποδυναμώνει τον κοινωνικό ιστό.

Στα 15 χρόνια μετά την κρίση του 2008 οι προηγμένες οικονομίες αναπτύχθηκαν κατά μέσον όρο 1,6% από 2,8% την προηγηθείσα 15ετία και το ΔΝΤ προβλέπει μέση ανάπτυξη 1,7% τα επόμενα πέντε χρόνια. Το δημόσιο χρέος των προηγμένων οικονομιών έφθασε στο 112% του ΑΕΠ από 71% το 2007 και τα επιτόκια δεν είναι χαμηλά. Οι πλούσιες δημοκρατίες αυξάνουν επίσης τις δαπάνες για την άμυνα, ενώ ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι η αναλογία των ατόμων ηλικίας 65 ετών προς εκείνα σε παραγωγική ηλικία στις πλούσιες χώρες θα εκτιναχθεί στο 53% το 2050 από 33% φέτος. Επειδή ο κόσμος κάνει πολύ λίγα για να καταπολεμήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη, θα πρέπει να δαπανήσει μεγάλα ποσά στο μέλλον.

Φυσικά, η βραδύτερη ανάπτυξη δεν είναι αναπόφευκτη. Η μεγάλη ελπίδα είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα ενισχύσει την παραγωγικότητα σε ολόκληρη την οικονομία, ενώ θα απελευθερώσει τους ανθρώπους από την επαναλαμβανόμενη εργασία. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι θα μπορούσε να καταστρέψει πολλές υπάρχουσες θέσεις εργασίας παράλληλα.

Οι προηγμένες οικονομίες ωστόσο έχουν μια επιλογή να υπερτονίσουν τον υλισμό, ακολουθώντας μια συνταγή για εντεινόμενη απογοήτευση, εάν οι άνθρωποι δεν παίρνουν αυτό που προσπαθούν. Η άλλη επιλογή δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στις κοινωνικές, διανοητικές και πνευματικές ανάγκες των ανθρώπων. Κι έτσι θα καταβληθεί περισσότερη προσπάθεια για τη δημιουργία κοινοτήτων και την προστασία του πλανήτη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή