Σε παράγοντες διεύρυνσης της ανισότητας ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς και ειδικότερα της διατροφικής ανισότητας εξελίσσονται η κλιματική αλλαγή και οι ελλείψεις εργατικών χεριών στον αγροτικό τομέα, καθώς περιορίζουν την παραγωγή φρούτων και λαχανικών παγκοσμίως και οδηγούν σε άνοδο τις τιμές τους. Συχνά φτάνουν οι τιμές να είναι διπλάσιες από εκείνες των λιγότερο υγιεινών τροφών. Το αποτέλεσμα είναι να επιτείνουν εις το έπακρον την ανισότητα στην ποιότητα διατροφής, καθώς τα φρούτα και τα λαχανικά είναι οι πλέον υγιεινές τροφές στον πλανήτη. Ως σαφώς ακριβότερες τείνουν, όμως, να αποτελούν προνόμιο των εισοδηματικά ισχυροτέρων, ενώ συχνά καθίστανται απρόσιτες στα χαμηλά στρώματα, που αναγκαστικά καταναλώνουν ανθυγιεινά επεξεργασμένα τρόφιμα. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, οι τιμές των τροφίμων έχουν καταγράψει άνοδο 11,4%, ενώ στη Βρετανία ένα μέσο νοικοκυριό καταβάλλει σήμερα 30% περισσότερα για τα τρόφιμα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, 3,14 δισ. άνθρωποι, το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν μπορούσε να αγοράσει υγιεινά τρόφιμα λόγω ακρίβειας το 2021, ενώ στη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του περασμένου έτους χάθηκαν ή καταστράφηκαν με διάφορους τρόπους φρούτα και λαχανικά αξίας 28 εκατ. δολ. εξαιτίας έλλειψης εργατικών χεριών. Οπως επισημαίνει η Παγκόσμια Οργάνωση Εργασίας (ILO), σε όλο τον κόσμο συρρικνώνεται διαρκώς το εργατικό δυναμικό του αγροτικού τομέα και ιδιαιτέρως στις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Καθώς βελτιώνεται το βιοτικό και το μορφωτικό επίπεδο στις δυτικές οικονομίες, όλο και περισσότεροι νέοι αρνούνται να συνεχίσουν τη σκληρή ζωή του αγρότη με τα δύσκολα και αντικοινωνικά ωράρια, τη σωματική καταπόνηση αλλά και την απομόνωση που συχνά συνεπάγεται η ζωή κοντά στις καλλιέργειες. Αναπόφευκτα, έτσι, οι ανεπτυγμένες οικονομίες βασίζονται όλο και περισσότερο σε εισαγόμενα εργατικά χέρια για τις καλλιέργειές τους και οι ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό προκαλεί συχνότερα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα των τροφίμων.
Συχνά οι τιμές τους είναι διπλάσιες από εκείνες των λιγότερο υγιεινών τροφών, με αποτέλεσμα να επιτείνεται η ανισότητα στην ποιότητα διατροφής.
Είναι ενδεικτική η περίπτωση της υπερδύναμης, όπου τα αγροκτήματα πάσχουν από τη συνήθη έλλειψη εργατικών χεριών, με αποτέλεσμα να έχει η Ουάσιγκτον αυξήσει δραστικά τη χορήγηση ειδικής βίζας για λόγους εργασίας στον πρωτογενή τομέα. Και πάλι οι ανάγκες αυξάνονται δραματικά αν σκεφτεί κανείς ότι μέσα στο 2022 πιστοποιήθηκαν στις ΗΠΑ περίπου 371.000 προσωρινές θέσεις εργασίας στον αγροτικό τομέα, αριθμός επταπλάσιος από τις 48.000 του 2005. Στη Βρετανία, άλλωστε, σύμφωνα με έρευνα της βρετανικής Εθνικής Ενωσης Αγροτών, το περασμένο έτος εκδόθηκαν 38.000 εποχιακές βίζες για λόγους εργασίας, ενώ ο αγροτικός τομέας χρειάζεται τουλάχιστον 70.000 εργάτες. Ειδικότερα στη Βρετανία η κυβέρνηση έχει εναποθέσει τις ελπίδες της στον αυτοματισμό και τις νέες τεχνολογίες, που θα μπορούσαν να περιορίσουν κάπως τη ζήτηση για εισαγόμενα εργατικά χέρια. Στη μακρινή Ιαπωνία, που έχει σοβαρό πρόβλημα γήρανσης του πληθυσμού, η χώρα επενδύει ήδη σε νέες αυτόνομες τεχνολογίες αγροτικής παραγωγής.
Εξίσου αρνητικός παράγοντας για τις εφοδιαστικές αλυσίδες τροφίμων είναι ο καιρός και ειδικότερα τα ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν την παραγωγή. Οι πιο σημαντικές χώρες εξαγωγής φρούτων βρίσκονται στον αναπτυσσόμενο κόσμο και συγκεκριμένα είναι οι Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, Τουρκία και Μεξικό, που μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια έχουν όλες πληγεί από ακραία καιρικά φαινόμενα. Στη διάρκεια του έτους που τελειώνει, το Μεξικό, για παράδειγμα, γνώρισε τόσο υψηλές θερμοκρασίες ώστε η κυβέρνηση αναγκάστηκε να καταφύγει στην τακτική του βομβαρδισμού των νεφών για να προκαλέσει τεχνητή βροχή.
Η Κίνα, άλλωστε, αντιμετώπισε καταστρεπτικές πλημμύρες και εκτεταμένους καύσωνες μέσα στην ίδια περίοδο, που κατέστρεψαν τις σοδειές και προκάλεσαν ρωγμές στην εφοδιαστική αλυσίδα. Πρόσφατη έρευνα της Υπηρεσίας Πληροφοριών για την Ενέργεια και το Κλίμα διαπίστωσε πως η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με το δυσθεώρητο κόστος της ενέργειας έχουν αυξήσει τους λογαριασμούς των νοικοκυριών στη Βρετανία. Υπολογίζεται πως σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος της ενέργειας, οι λογαριασμοί των κατοικιών της Βρετανίας αυξάνονται δραματικά και το 60% της αύξησης οφείλεται στην κλιματική αλλαγή.
Τέλος, το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η συνεχής αύξηση της παχυσαρκίας, που αποτελεί γενεσιουργό αιτία πολλών ασθενειών. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας, την επόμενη δεκαετία περίπου το 51% του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι είτε παχύσαρκο είτε υπέρβαρο, ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης ανθυγιεινών τροφών. Και ο οικονομικός αντίκτυπος αυτής της νέας πραγματικότητας θα φτάνει τα 4,3 τρισ. δολ. μέχρι το 2035.