Το νόημα της ζωής φαίνεται πως βρίσκουν όλο και περισσότεροι, καθώς μειώνονται οι ώρες εργασίας, κυρίως στην Ευρώπη, μια τάση στην οποία πρωτοστατούν οι άνδρες και οι φοιτητές, σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).
«Τρία χρόνια μετά την κρίση του κορωνοϊού, η απασχόληση και οι συνολικές ώρες έχουν ανακάμψει πλήρως, αλλά ο μέσος όρος ωρών ανά εργαζόμενο όχι», αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης με τίτλο «Dissecting the Decline in Average Hours Worked in Europe», η οποία συγκρίνει τα σημερινά στοιχεία με αυτά πριν από την περίοδο της πανδημίας, αλλά κοιτάει και πριν από αυτή.
Σημαντικό είναι το γεγονός πως, όπως συμπεραίνουν, αυτή η τάση «δεν είναι κυκλική, αλλά κυρίως δομική, καθώς διευρύνει τη μακροπρόθεσμη τάση που προϋπήρχε της COVID-19» και «φαίνεται απίθανο» να αντιστραφεί στο μέλλον.
Οπως υπογραμμίζει η έκθεση, που βασίζεται σε στοιχεία της Eurostat, οι συνολικές ώρες εργασίας στην Ευρώπη είναι τώρα παρόμοιες με εκείνες του 2019 και σε ορισμένες περιπτώσεις χαμηλότερες, αλλά αυτό δεν ισχύει για τις μέσες ώρες εργασίας ανά εργαζόμενο, οι οποίες βρίσκονται ελαφρώς κάτω από τις 37 σε εβδομαδιαίο επίπεδο.
Αυτή η τάση είναι δομική και όχι κυκλική, καταδεικνύει έρευνα του ΔΝΤ.
«Ο μέσος όρος των ωρών εργασίας στις ανεπτυγμένες οικονομίες ακολουθεί μια μακροπρόθεσμη πτωτική τάση από τον 19ο αιώνα. Γενικότερα, οι μέσες ώρες εργασίας στις χώρες του ΟΟΣΑ μειώθηκαν κατά περίπου 0,5% ετησίως μεταξύ της δεκαετίας του 1870 και των αρχών της δεκαετίας του 2000», υπογράμμισαν οι ερευνητές, σύμφωνα με την El Pais. Η συρρίκνωση του μέσου χρόνου εργασίας συγκεντρώνεται σε τρεις ομάδες: στους νέους, στους άνδρες γενικά, αλλά και συγκεκριμένα στους άνδρες με μικρά παιδιά.
«Στην περίπτωση των νέων, η αύξηση της συχνότητας των εργαζομένων με μερική απασχόληση που σπουδάζουν ταυτοχρόνως μπορεί να εξηγήσει τη μείωση. Για τους άνδρες γενικά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με μικρά παιδιά, η μείωση αφορά τόσο τους εργαζομένους με πλήρη όσο και αυτούς με μερική απασχόληση […] Αυτό το εύρημα είναι εκπληκτικά συνεπές σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες», αναφέρει η μελέτη του ΔΝΤ.
Η ανάλυση υπογραμμίζει ότι οι άνδρες συνεχίζουν να εργάζονται περισσότερες ώρες (39,9 ώρες) κατά μέσο όρο από τις γυναίκες (34,7 ώρες), «αλλά αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων έχει συρρικνωθεί με την πάροδο του χρόνου, όπως και το χάσμα των φύλων στο ποσοστό απασχόλησης». Πίσω από αυτό το φαινόμενο κρύβεται το γεγονός ότι οι γυναίκες συνεχίζουν να αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της φροντίδας των παιδιών. Επιπλέον, οι ώρες εργασίας των γυναικών με παιδιά έχουν αυξηθεί ελαφρώς.
Δίνοντας έμφαση σε άλλες δημογραφικές ομάδες, η μελέτη του ΔΝΤ υπογραμμίζει επίσης ότι οι εργαζόμενοι 55 έως 64 ετών και αυτοί 65 ετών και άνω «έχουν δει αύξηση στα μερίδια απασχόλησής τους, καθώς αυξήθηκαν οι ηλικίες συνταξιοδότησης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά ο μέσος όρος των ωρών μειώθηκε και γι’ αυτούς».
Η μελέτη επισημαίνει επίσης ότι οι μεταβολές του χρόνου εργασίας είναι πιο έντονες στις πλουσιότερες χώρες από ό,τι σε εκείνες με χαμηλότερο ΑΕΠ.
Ετσι, η έκθεση προβλέπει ότι ο μέσος όρος των ωρών εργασίας θα συνεχίσει να μειώνεται στις ευρωπαϊκές χώρες, με ρυθμό που θα εξαρτηθεί από την παραγωγικότητα και την αύξηση των μισθών, «με διαφορετικές ταχύτητες μεταξύ των χωρών».
Οσο περισσότερη παραγωγικότητα και προστιθέμενη αξία στην οικονομική δραστηριότητα, τόσο πιο έντονες αναμένονται οι μεταβολές. «Μεσοπρόθεσμα, οι περισσότερες οικονομικές προβλέψεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών του ΔΝΤ, δείχνουν μέτρια αύξηση παραγωγικότητας για οικονομίες στην προηγμένη Ευρώπη», οπότε η μείωση των ωρών θα ήταν επίσης «μέτρια».
Μακροπρόθεσμα, το ΔΝΤ προειδοποιεί για τον βασικό ρόλο που θα παίξει η τεχνητή νοημοσύνη, καθώς και τα μέτρα που υιοθετήθηκαν για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.