Bloomberg, Financial Times
Από το Παρίσι μέχρι τη Βαρσοβία και από τις Βρυξέλλες μέχρι το Βίλνιους, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κατακλύζονται από αγρότες, συχνά συνοδευόμενους από τα τρακτέρ τους, που κλείνουν οδικές αρτηρίες και δημιουργούν προβλήματα στις μετακινήσεις. Στην πλειονότητά τους διαμαρτύρονται για την απαγορευτική ακρίβεια, τις ατελείωτες ρυθμίσεις και τις περικοπές των επιδοτήσεων στον κλάδο τους, αλλά και τη νομοθεσία της Ε.Ε. για την προστασία του περιβάλλοντος που δυσχεραίνει το έργο τους καθώς θέτει σε προτεραιότητα τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων έναντι της επάρκειας προσφοράς στους καταναλωτές και την προστασία της βιοποικιλότητας έναντι της επαρκούς εγχώριας παραγωγής τροφίμων. Εχουν, άλλωστε, προηγηθεί πέρυσι και αντιδράσεις του αγροτικού κόσμου κατά της απόφασης της Ε.Ε. για ραγδαία μείωση στη χρήση των φυτοφαρμάκων.
Ομάδα οινοπαραγωγών στη Γαλλία πυροδότησε μια βόμβα έξω από τα γραφεία κοινοτικών αρχών στην Καρκασόν.
Γαλλία
Τα πλέον βίαια επεισόδια από τις κινητοποιήσεις των αγροτών σημειώθηκαν στη Γαλλία, όταν οι αγρότες απέκλεισαν αυτοκινητοδρόμους και κατά τις συγκρούσεις τους με τις αστυνομικές δυνάμεις σκοτώθηκε ένας άνθρωπος, ενώ μια ακραία ομάδα οινοπαραγωγών πυροδότησε μια βόμβα έξω από τα γραφεία κοινοτικών αρχών στην Καρκασόν, πόλη του γαλλικού Νότου. Τα χειρότερα προβλήματα από τη διακοπή της κυκλοφορίας σε οδικές αρτηρίες της Γαλλίας γνωρίζουν οι περιοχές γύρω από τις πόλεις του Μπορντό και της Λυών στον Νότο της χώρας, καθώς οι αγρότες έχουν κλείσει με τα τρακτέρ τους τις εθνικές οδούς. Σύμφωνα με τον Αρνό Ρουσό, που ηγείται του συνδικάτου των αγροτών FNSEA, έχουν ήδη αποφασισθεί περαιτέρω κινητοποιήσεις στις περισσότερες περιοχές της Γαλλίας. Τα αιτήματα των αγροτών καλύπτουν ευρύ φάσμα, από την ανάγκη για οικονομική στήριξη έναντι του κόστους που συνεπάγονται οι κανόνες για την προστασία του περιβάλλοντος μέχρι τη χαλάρωση των ρυθμίσεων στις καθημερινές δραστηριότητές τους. Διαμαρτύρονται, παράλληλα, για την άνοδο των τιμών των καυσίμων αλλά και για τον επιθετικό ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν από τα φθηνά εισαγόμενα προϊόντα.
Πολωνία
Την ίδια στιγμή στην Πολωνία οι αγρότες ετοιμάζονται να κλείσουν τους δρόμους σε 250 περιοχές προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για το σχέδιο της Ε.Ε. να μειώσει τις εκπομπές καυσαερίων, όπως και για τις ανεξέλεγκτες εισαγωγές τροφίμων από τη γειτονική Ουκρανία. Οι σχέσεις της Βαρσοβίας με το Κίεβο οξύνθηκαν πέρυσι όταν η προηγούμενη κυβέρνηση της Πολωνίας επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς στις εισαγωγές από την Ουκρανία, αντιδρώντας στις διαμαρτυρίες των αγροτών λίγους μήνες πριν από τις κοινοβουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν τον περασμένο Οκτώβριο. Την Τετάρτη περίπου 200 αγρότες συγκεντρώθηκαν στο κέντρο των Βρυξελλών προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για το δυσβάσταχτο κόστος των ρυθμίσεων που τους έχει επιβάλει η Ε.Ε. καθώς και για τη μείωση των εσόδων τους. Την ίδια στιγμή είχαν συγκεντρωθεί 1.000 αγρότες με τρακτέρ τους στο κέντρο του Βίλνιους στη Λιθουανία και έχουν εξαγγείλει νέες κινητοποιήσεις που θα διαρκέσουν τουλάχιστον έως και σήμερα. Εχουν προηγηθεί αντίστοιχες κινητοποιήσεις αγροτών στη Γερμανία και την Ολλανδία με κύριο αίτημα να διατηρηθούν οι επιδοτήσεις στα καύσιμα των αγροτικών μηχανημάτων και οχημάτων.
Ανοδος Ακροδεξιάς
Ο ασυνήθης συντονισμός των κινητοποιήσεων έχει ανησυχήσει τις πολιτικές ηγεσίες στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς επιχειρούν να τον εκμεταλλευθούν οι πολιτικοί σχηματισμοί της άκρας Δεξιάς, που συχνά τον χρησιμοποιούν στις προεκλογικές εκστρατείες τους ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου. Ιδιαιτέρως στη Γερμανία το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία έχει επιχειρήσει να καπηλευθεί τις κινητοποιήσεις των αγροτών, αν και μάλλον ανεπιτυχώς έως τώρα. Ο νέος πρωθυπουργός της Γαλλίας, Γκαμπριέλ Ατάλ, και ο υπουργός Γεωργίας, Μαρκ Φεσνό, συναντήθηκαν στις αρχές της εβδομάδας με τον Αρνό Ρουσό του συνδικάτου των αγροτών FNSEA για να εξετάσουν το θέμα.
Ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος, άλλωστε, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάλεσε τους Γάλλους αγρότες «να κινητοποιηθούν πλήρως ώστε να βρουν λύσεις στο πρόβλημα». Παράλληλα, η εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης, Πρίσκα Τεβενό, δεσμεύθηκε την Τετάρτη πως σύντομα θα ανακοινωθεί δέσμη μέτρων για τη στήριξη του αγροτικού κόσμου καθώς και ότι ο υπουργός Γεωργίας θα συναντηθεί με εκπροσώπους των αγροτών.
Στην προσπάθεια κατευνασμού των αγροτών εντάχθηκε τελευταία και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που χθες ανακοίνωσε ότι εγκαινιάζει «στρατηγικής σημασίας διάλογο» με 27 εκπροσώπους από ενώσεις αγροτών, μη κυβερνητικές οργανώσεις και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Οπως τόνισε, «έχουμε όλοι την ίδια αίσθηση ότι η κατάσταση πρέπει να βελτιωθεί, ότι πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να προχωρήσουμε μπροστά, να βρούμε κοινές και βιώσιμες λύσεις στα προβλήματα που κι εσείς γνωρίζετε». Σημειωτέον ότι η συνεισφορά του αγροτικού τομέα στο ΑΕΠ της Ε.Ε. έχει μειωθεί δραματικά και έφθασε μόλις στο 1,4% το 2022. Ο κλάδος απασχολεί, όμως, 8,7 εκατ. άτομα, πολλά από τα οποία προέρχονται από την Ανατολική και τη Νότια Ευρώπη.
«Τα ψωμιά μας είναι μετρημένα», λένε Ελληνες παραγωγοί
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου
Αγροτικά μπλόκα στήνονται σε πολλές περιοχές της χώρας καθώς τα επεισόδια που σημειώθηκαν προχθές έριξαν λάδι στη φωτιά των αντιδράσεων. Τρακτέρ συγκεντρώνονται στην Καρδίτσα, στον Πλατύκαμπο, στη Λάρισα, στον Αλμυρό Βόλου, στον Ζάρκο Τρικάλων, στα Γρεβενά και στη Μεσσήνη. Συσκέψεις και συγκεντρώσεις πραγματοποιούνται σε πολλά χωριά σε όλη την Ελλάδα, ενώ μέρα με τη μέρα οι κινητοποιήσεις κλιμακώνονται με τη Στερεά Ελλάδα, την Κεντρική και τη Δυτική Μακεδονία, την Πελοπόννησο, τη Δυτική Ελλάδα, την Ηπειρο αλλά και την Κρήτη να ζητούν μέτρα στήριξης τόσο απέναντι στην αύξηση του κόστους παραγωγής, όσο και για τις περικοπές επιδοτήσεων που έφερε η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική).
Πλημμύρες στη Θεσσαλία, φωτιά στον Εβρο, περονόσπορος στα αμπέλια, ακαρπία στην ελιά…
Υπενθυμίζεται ότι προχθές δυνάμεις των ΜΑΤ παρενέβησαν όταν αγρότες της Λάρισας, που είχαν συγκεντρωθεί στον κόμβο του Πλατυκάμπου, επιχείρησαν να αποκλείσουν συμβολικά τον αυτοκινητόδρομο Ε65 και να πραγματοποιήσουν συνέλευση. Οι αστυνομικές δυνάμεις εμπόδισαν τους αγρότες να καταλάβουν το οδόστρωμα, οπότε σύντομα υπήρξαν ένταση και αποδοκιμασίες. Ωστόσο ο αποκλεισμός δεν πραγματοποιήθηκε. Στην Καρδίτσα, όμως, οι αγρότες κατάφεραν να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό, να ανέβουν με τα πόδια στον αυτοκινητόδρομο και να αποκλείσουν για κάποιο χρονικό διάστημα τη διέλευση των αυτοκινήτων. Οι αστυνομικές δυνάμεις έκαναν χρήση χημικών και χειροβομβίδων κρότου λάμψης προκειμένου να απομακρύνουν τους συγκεντρωμένους, ενώ δύο αγρότες συνελήφθησαν. Λίγο αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης δήλωσε ότι τα προβλήματα δεν λύνονται με αποκλεισμούς δρόμων και ΜΑΤ, και προσέθεσε ότι η πόρτα του γραφείου του είναι πάντα ανοιχτή για τους αγρότες. Αιχμή των αντιδράσεων είναι η περιοχή της Θεσσαλίας, όπου οι καταστροφές από τις πλημμύρες έχουν οδηγήσει σε απόγνωση πολλούς παραγωγούς που δεν γνωρίζουν καν αν θα παραμείνουν στο επάγγελμα. «Πλημμύρες στη Θεσσαλία, φωτιά στον Εβρο, περονόσπορος στα αμπέλια μείωσε δραστικά την παραγωγή, η ακαρπία στην ελιά που σημαίνει ότι πολλοί ελαιοπαραγωγοί φέτος δεν θα έχουν εισόδημα. Παράλληλα, υψηλό κόστος παραγωγής και ακριβά λιπάσματα», περιγράφει ο κ. Χαρίλαος Αρχοντής, παραγωγός οινοποιήσιμου σταφυλιού στην περιοχή του Τυρνάβου, ο οποίος είναι μέλος του μπλόκου του Πλατυκάμπου. «Εγκαταλείπονται μαζικά οι αμπελώνες και μιλάμε για αμπέλια που χρειάστηκαν δεκάδες χιλιάδες ευρώ για να στηθούν». Ο βασικότερος λόγος είναι η χαμηλή τιμή στην οποία οι έμποροι αγοράζουν την πρώτη ύλη. «Ολοι στο μπλόκο καταλαβαίνουμε ότι τα ψωμιά μας είναι μετρημένα, μεγαλώνουμε και δεν βλέπουμε φως», λέει χαρακτηριστικά.
Σημειώνει επίσης ότι οι σχεδιασμοί από την πλευρά του υπουργείου και της κυβέρνησης βρίσκονται μακριά από τις άμεσες ανάγκες των αγροτών. «Ηρθε κυβερνητικό κλιμάκιο πριν από λίγες ημέρες στη Θεσσαλία και εξήγγειλε την ίδρυση του οργανισμού υδάτων Θεσσαλίας, λες και η δημιουργία μιας ανώνυμης εταιρείας θα λύσει τα προβλήματά μας», καταλήγει. Το κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη επηρεάζει και τις διεκδικήσεις στην Ελλάδα, με τους αγρότες να δείχνουν διατεθειμένοι να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους. Σήμερα, αγρότες που έχουν συγκεντρωθεί με τα τρακτέρ τους σε κεντρική πλατεία της Επανομής στη Θεσσαλονίκη σχεδιάζουν να κινηθούν με τα μηχανήματά τους προς τον κόμβο του αεροδρομίου «Μακεδονία». Στα Γρεβενά, τρακτέρ έχουν παραταχθεί μπροστά από το κτίριο της αντιπεριφέρειας, ενώ οι αγρότες της Πέλλας και της Ημαθίας προετοιμάζουν την κινητοποίηση που αποφάσισαν για αύριο, Παρασκευή 26/1, στις 11 π.μ., στον ΕΛΓΑ της Βέροιας. Η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Περιφέρειας Πελοποννήσου καλεί όλους τους αγρότες να βγουν στους δρόμους με τα τρακτέρ τους μέχρι την Κυριακή.