Από το 2017 μέχρι σήμερα, η ετήσια έρευνα του ΣΕΒ με τίτλο «Ο σφυγμός του επιχειρείν» αποτυπώνει την προσπάθεια, την εξέλιξη και την αντοχή των επιχειρήσεων της χώρας μας. Ολα αυτά τα χρόνια η Ελλάδα διαγράφει μια σημαντικά ανοδική πορεία, με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί νησίδα σταθερότητας και προοπτικής σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται.
Τα ευρήματα της φετινής έρευνας αναδεικνύουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία μεταξύ των επιχειρήσεων. Για πρώτη φορά καταγράφονται πιο πολλές αισιόδοξες επιχειρήσεις απ’ ό,τι απαισιόδοξες, ενώ η μία στις δύο εκτιμά πως ο τζίρος της θα συνεχίσει την ανοδική του τάση και το 2024. Παρά τις αναμενόμενες προκλήσεις, οι επιχειρήσεις δηλώνουν έτοιμες να ανταποκριθούν σε αυτές και να διατηρήσουν την ανοδική πορεία τους για το 2024.
Παράλληλα, διατηρούν και μια απολύτως κατανοητή διστακτικότητα εξαιτίας των αναγκαίων επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό τους. Ωστόσο, ο θετικός χρονισμός και η επιχειρηματική ορμή σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις τις ωθούν να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που προσφέρονται και οδηγούν σε ένα ευοίωνο μέλλον.
Για τις επιχειρήσεις που δεν αμελούν την επόμενη ημέρα, που σχεδιάζουν το επόμενο βήμα τους, η μεγάλη πρόκληση είναι η εύρεση καταρτισμένων ανθρώπων, με ταλέντο και σύγχρονες ειδικότητες. Οι επιχειρήσεις που δίνουν έμφαση στο reskilling και upskilling των ανθρώπων τους γίνονται πόλοι έλξης ταλέντων και ενισχύουν την παραγωγικότητα και την ανθεκτικότητά τους. Η έρευνα καταγράφει πως οι επιχειρήσεις ωρίμασαν, ήδη το 60% αναγνωρίζει τη σημασία της εκπαίδευσης και εξειδίκευσης του προσωπικού για την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους.
Για το 67% των επιχειρήσεων η βελτίωση των οικονομικών απολαβών είναι προτεραιότητα ώστε να βελτιωθεί το εργασιακό περιβάλλον, με την αντίστοιχη φορολογική υποστήριξη από την πολιτεία να το κάνει πιο εφικτό και ρεαλιστικό. Η αμέσως επόμενη προτεραιότητα είναι η εκπαίδευση των ανθρώπων, με τις μεγάλες επιχειρήσεις της Ελλάδας να το προτάσσουν επιτακτικά και να ζητούν από το κράτος όχι μόνο την κάλυψη δαπανών ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, αλλά και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των ανέργων ώστε να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Μοντέρνες επιχειρήσεις δεν αποκαλούνται μόνο όσες προσφέρουν ένα καινοτόμο προϊόν ή μια πρωτοποριακή υπηρεσία, αλλά και όσες επιδιώκουν να έχουν ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, που προσφέρει ευκαιρίες εκπαίδευσης και προοπτικής στους εργαζομένους καθώς και τη στήριξη της εταιρείας σε κάθε φάση ζωής, κρίσιμη ή μη, των ανθρώπων της. Για πολλά από αυτά δεν απαιτείται καμία παρέμβαση από την πολιτεία, αρκεί οι διοικήσεις των εταιρειών να αφουγκραστούν τα μηνύματα της εποχής και να σκεφτούν πώς θα ενισχύσουν την ισότητα και τη συμπερίληψη, την ενίσχυση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εργαζομένων, αλλά και την ίδια την αξιοπιστία τους μέσω αυτών.
Είναι σημαντικό, επίσης, οι διοικήσεις των επιχειρήσεων να καταλάβουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που έχουν μπροστά τους. Για παράδειγμα, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μια πραγματική ευκαιρία για κάθε κλάδο και ενώ το 69% των επιχειρήσεων θεωρεί δεδομένη την εκτεταμένη καθημερινή εργασία με ΤΝ, ελάχιστες επενδύουν σε αυτή, μόλις 12%.
Η στροφή προς τη βιωσιμότητα είναι αναγκαία και επείγουσα. Μεταξύ των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το επιχειρείν, η κλιματική αλλαγή καταλαμβάνει σημαντική θέση. Παρ’ όλα αυτά, πάνω από το 40% των επιχειρήσεων δεν προβλέπει βασικές δράσεις σε αυτόν τον τομέα.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η αντίληψη που έχουν οι επιχειρήσεις για το τι σημαίνει βιωσιμότητα και πώς τους αφορά. Τα ευρήματα που κατέγραψε η έρευνα του ΣΕΒ αναδεικνύουν τα κενά σε αρκετές πτυχές της πράσινης ανάπτυξης. Μόνο το 28% θεωρεί σημαντική την ενεργειακή μετάβαση, ενώ το 26% δεν δίνει σημασία στη μείωση των ρύπων και για τη δημιουργία πράσινων προϊόντων ενδιαφέρεται μονάχα ένα 23%.
Ο σημαντικότερος παράγοντας που εξηγεί αυτά τα ποσοστά; Η ελλιπής ενημέρωση. Πάνω από το 50% των επιχειρήσεων δεν είναι ενημερωμένο για τα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης, φανερώνοντας έτσι την αναγκαιότητα πλήρους κατάρτισης και ουσιαστικής ενημέρωσης ώστε να επιταχύνουμε τη βιώσιμη μετάβαση των επιχειρήσεων.
Η συγκυρία είναι θετική. Η λειτουργία του κράτους βελτιώνεται. Οι μεταρρυθμίσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον επιταχύνονται. Η τεχνολογία λειτουργεί καταλυτικά. Τα στελέχη εξελίσσονται. Η αισιοδοξία επιστρέφει.
Αυτό που χρειάζεται είναι οι μεγαλύτερες και πιο οργανωμένες επιχειρήσεις να βγουν μπροστά, δίνοντας το παράδειγμα και οδηγώντας προς τη βιώσιμη ανάπτυξη τις μικρότερες και νεοφυείς επιχειρήσεις. Εδώ, σήμερα, τώρα είναι η ευκαιρία να μετουσιώσουμε την αισιοδοξία σε πράξεις, σε επενδύσεις για ένα μέλλον καλύτερο προς όλους.
*Η κ. Νάγια Καλογεράκη είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΣΕΒ και Chief Operating Officer στην Coca-Cola HBC.