Στην επιβολή συμπληρωματικού φόρου με συντελεστή 15% στις πολυεθνικές επιχειρήσεις και τις θυγατρικές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με ετήσια έσοδα που υπερβαίνουν τα 750 εκατ. ευρώ προχωράει η ελληνική κυβέρνηση, από την οποία υπολογίζει ότι μπορεί να εισπράξει το ποσό των 80 εκατ. ευρώ. Το σχέδιο νόμου τέθηκε το βράδυ της Πέμπτης σε δημόσια διαβούλευση και θα κατατεθεί το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου στη Βουλή.
Στην Ελλάδα υπάρχουν 19 ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι και 900-950 θυγατρικές ξένων ομίλων, που ξεπερνούν σε ενοποιημένο τζίρο τα 750 εκατ. ευρώ για τουλάχιστον δύο από τα τέσσερα τελευταία έτη πριν από το 2024.
Ουσιαστικά πρόκειται για την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής οδηγίας (2022/2523/ΕΕ- Pillar II), μέσω της οποίας η χώρα μας εναρμονίζεται με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. και τη σχετική πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ. Με αυτή την πρωτοβουλία, όπως σημειώνουν από το οικονομικό επιτελείο, γίνεται ένα επιπλέον σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος της φοροαποφυγής. Αντιμετωπίζει επίσης και έναν αθέμιτο φορολογικό ανταγωνισμό που προκύπτει από την υποδήλωση κερδών μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται τόσο στη χώρα μας όσο και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Το νέο σύστημα εφαρμόζει ένα παγκόσμιο ελάχιστο επίπεδο φορολογίας, ένα ελάχιστο δηλαδή πραγματικό φορολογικό συντελεστή 15% για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και τους μεγάλους ομίλους. Η εφαρμογή αυτού του συντελεστή μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον συμπληρωματικό φόρο έως 15% επί των κερδών, εφόσον αυτές οι επιχειρήσεις κατέβαλαν σε φόρους ποσοστό μικρότερο αυτού. Μέχρι σήμερα έχει υιοθετηθεί από 132 χώρες και εφαρμόζεται υποχρεωτικά από 1.1.2024 από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ως εκ τούτου, τόσο οι πολυεθνικοί όμιλοι επιχειρήσεων όσο και οι ημεδαποί όμιλοι μεγάλης κλίμακας με ετήσιο κύκλο εργασιών πάνω από 750 εκατ. ευρώ θα πρέπει υποχρεωτικά να φορολογούνται με ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή που δεν μπορεί να υπολείπεται του 15%.
Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμά ότι μπορεί να εισπραχθεί το ποσό των 80 εκατ. ευρώ.
Πανευρωπαϊκά, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, παρατηρείται, όπως τονίζουν από το οικονομικό επιτελείο, το φαινόμενο μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες και οι θυγατρικές τους να αξιοποιούν μια σειρά από εργαλεία, όπως και διατάξεις φορολογικού ή επενδυτικού χαρακτήρα και εν τέλει να καταφέρνουν να καταβάλουν λιγότερους φόρους, πολλές φορές ακόμη και κάτω απ’ αυτούς που θα προέκυπταν αν εφαρμοζόταν ο ελάχιστος πραγματικός φορολογικός συντελεστής 15% στα κέρδη τους.
Τι θα προβλέπει το σχέδιο νόμου και ποιους αφορά:
• Τους ημεδαπούς επιχειρηματικούς ομίλους που ξεπερνούν σε ενοποιημένο τζίρο τα 750 εκατ. ευρώ.
• Τις ελληνικές θυγατρικές («συνιστώσες οντότητες») πολυεθνικών ομίλων που ξεπερνούν, σε ενοποιημένο επίπεδο, το παραπάνω όριο.
Η προσπάθεια του ΟΟΣΑ και των κρατών-μελών του αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια την επιπλέον πρόκληση μιας παγκόσμιας οικονομίας, όπου προϊόντα και υπηρεσίες διακινούνται και παρέχονται ψηφιακά. Με τον τρόπο αυτό πολυεθνικές επιχειρήσεις και όμιλοι μπορούν να δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες χωρίς φυσική παρουσία και ανεξάρτητα του κράτους που έχουν την καταστατική τους έδρα, θέτοντας εύλογο ερώτημα για το πού προκύπτουν τα έσοδα και τα κέρδη τους και ποια ή ποιες φορολογικές αρχές νομιμοποιούνται να τα φορολογήσουν.
Ποιοι εξαιρούνται
Από την εφαρμογή του ελάχιστου συντελεστή 15% στη χώρα μας και διεθνώς, εξαιρούνται:
• Οι διεθνείς οργανισμοί.
• Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί.
• Τα συνταξιοδοτικά ταμεία.
Η εναρμόνιση με την ενωσιακή νομοθεσία αποτελεί διεθνή υποχρέωση της χώρας. Εντάσσεται, όπως τονίζουν από το οικονομικό επιτελείο, και στη συνολικότερη στρατηγική της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση τόσο της φοροδιαφυγής όσο και της φοροαποφυγής.