Με μέση ηλικία τα 25 έτη, οι πάνω από 350.000 νέοι, ασφαλισμένοι στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) εκτιμάται ότι μπορούν να ακολουθήσουν τον «χρυσό κανόνα» του χρονικού ορίζοντα στις επενδύσεις. Εχουν ασφαλιστικό και κατά συνέπεια επενδυτικό ορίζοντα 40 ετών, χρόνος εντός του οποίου το ποσό που αποταμιεύουν στον ατομικό τους κουμπαρά, παρά τις μικρές ή μεγάλες διακυμάνσεις των αγορών, μπορεί να ανακτηθεί και να αυξηθεί σημαντικά.
Με δομή κύκλου ζωής
Το ΤΕΚΑ εισήχθη ήδη στον τρίτο χρόνο λειτουργίας του, κι εντός του 2024 θα πρέπει να περάσει από την πρώτη, μεταβατική περίοδο ανάπτυξης της επενδυτικής του λειτουργίας, στη δεύτερη. Να σημειωθεί ότι έως σήμερα, τα αποθεματικά του ΤΕΚΑ, ύψους περίπου 112 εκατ. ευρώ που προέρχονται από εισφορές 350.000 ασφαλισμένων και 140.000 επιχειρήσεων – εργοδοτών, βρίσκονται σε καταθέσεις του Κοινού Κεφαλαίου των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και ασφαλιστικών φορέων που διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος. Εντός του έτους, θα πρέπει η ευθύνη της διαχείρισης και επένδυσης των εισφορών αυτών αλλά και των επιπλέον που θα προστεθούν, να περάσει αποκλειστικά στο Ταμείο.
Βάσει δε του σχεδιασμού, έως και το 2026 όλοι οι ασφαλισμένοι θα λαμβάνουν το ίδιο, προκαθορισμένο (default) συνταξιοδοτικό προϊόν που θα συνδυάζει το κατάλληλο μείγμα κινδύνου, απόδοσης και ασφάλειας για όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου ενός τυπικού ασφαλισμένου, χωρίς ο ίδιος να χρειάζεται να ασχοληθεί περισσότερο με τη διαχείριση των εισφορών του. Το προκαθορισμένο αυτό συνταξιοδοτικό προϊόν θα αντιστοιχεί σε ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο που θα έχει δομή κύκλου ζωής. Δηλαδή, η σύνθεσή του θα είναι προσωποποιημένη, θα διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία του κάθε ασφαλισμένου και θα αντιστοιχεί σε σύνθεση με υψηλότερο ρίσκο για τους νεότερους σε ηλικία ασφαλισμένους, το οποίο βαθμιαία θα μειώνεται, καθώς ο ασφαλισμένος πλησιάζει στην ηλικία συνταξιοδότησης.
Διαβαθμισμένο ρίσκο
Από το 2026 και μετά, κατά την τρίτη περίοδο, το ΤΕΚΑ θα είναι σε θέση να προσφέρει στους ασφαλισμένους έναν μικρό αριθμό κατάλληλα διαμορφωμένων συνταξιοδοτικών προϊόντων (επενδυτικών χαρτοφυλακίων) διαβαθμισμένου ρίσκου (δυναμικό – ισορροπημένο – συντηρητικό). Θα αφορά βέβαια μόνον εκείνους τους ασφαλισμένους που επιθυμούν να επιλέγουν και να ρυθμίζουν μόνοι τους το επίπεδο κινδύνου των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεών τους. Ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει το συνταξιοδοτικό προϊόν όπου θα τοποθετούνται οι εισφορές του μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας myTEKA, ενώ εάν το επιθυμεί, θα έχει τη δυνατότητα να μεταβάλλει την επιλογή του κάθε τρία χρόνια.
Μιλώντας στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΕΚΑ Κίμων Βολίκας αναλύει το σκεπτικό βάσει του οποίου σχεδιάζεται η στρατηγική κατανομή των επενδύσεων, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά σε έναν από τους πλέον γνωστούς κανόνες των επενδύσεων, αυτό του χρονικού ορίζοντα. Οσο δηλαδή αυξάνεται ο χρονικός ορίζοντας μιας επένδυσης, τόσο μειώνεται ο κίνδυνος που τη συνοδεύει. Αλλωστε, όπως εξηγεί, η αποταμίευση/επένδυση μέσω συνταξιοδοτικών προγραμμάτων είναι η κατεξοχήν επένδυση με μακροχρόνιο ορίζοντα. Καθώς λοιπόν οι ασφαλισμένοι στο ΤΕΚΑ έχουν μέση ηλικία 25 ετών, έχουν ασφαλιστικό-επενδυτικό ορίζοντα 40 χρόνων.
«Είναι δεδομένο ότι σε έναν ορίζοντα 40 + χρόνων θα δούμε πολλές μικρές και μεγάλες κρίσεις όπως πολέμους, πανδημίες, συστημικές κρίσεις κ.λπ., οι οποίες προκαλούν μεγάλες και βίαιες διακυμάνσεις στις κεφαλαιαγορές, μεγάλες πτώσεις, και αυτό είναι που αποκαλούμε κίνδυνο των αγορών, το ρίσκο των επενδύσεων», επισημαίνει. Για να συμπληρώσει ότι «βάσει της εμπειρίας που έχουμε από το παρελθόν και τις μελέτες που έχουν γίνει, βλέπουμε ότι από το 1900 που έχουμε δεδομένα έως σήμερα, όλες τις κρίσεις σε όλες τις οικονομίες, τις διαδέχθηκε ανάκαμψη η οποία ήταν είτε γρήγορη και βίαιη είτε αργή και ομαλή». Και καταλήγει πως «όλες οι ζημιές που έγιναν κατά τη διάρκεια της κρίσης ανακτήθηκαν». Αρα, σε μακρύ χρονικό ορίζοντα οι διακυμάνσεις των αγορών εξομαλύνονται και αυτό που μένει είναι η μακροχρόνια τάση των κεφαλαιαγορών που αντικατοπτρίζει τη μακροχρόνια τάση της οικονομικής ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τον κ. Βολίκα και βάσει συμπερασμάτων από αξιόπιστες μελέτες, διαπιστώνεται ότι σε βάθος χρόνου οι επενδύσεις σε μετοχές υπερέχουν σημαντικά. Κάτι που φαίνεται και από τα διαγράμματα που παρουσιάζει η «Κ».
Πολλαπλά οφέλη
Στη φάση της ωριμότητάς του μάλιστα το ΤΕΚΑ, όπως επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου, ο άνθρωπος που κλήθηκε να σχεδιάσει το νέο κεφαλαιοποιητικό επικουρικό, θα έχει περιουσιακά στοιχεία αξίας πάνω από το μισό ΑΕΠ της Ελλάδας. Μέρος αυτών θα κατευθυνθεί στην ελληνική οικονομία, τονίζει, δίνοντας βάθος στη μάλλον «ρηχή» ελληνική αγορά κεφαλαίου. Αυτός είναι, σύμφωνα με τον κ. Τσακλόγλου άλλωστε, κι ένας από τους λόγους δημιουργίας του ΤΕΚΑ. Ενας άλλος λόγος αφορά όχι μόνο τις επικουρικές αλλά και τις κύριες συντάξεις των μελλοντικών συνταξιούχων. Και αυτό γιατί, εκτιμά ο υφυπουργός, λόγω της αύξησης των επενδύσεων που θα προκαλέσει η λειτουργία του ΤΕΚΑ αναμένεται να αυξηθούν η παραγωγικότητα, οι μισθοί και οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, συμβάλλοντας παράλληλα και στην ενίσχυση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης της χώρας.