Με τον όρο microfinancing (μικροχρηματοδότηση) ή microlending (μικροπίστωση) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθιέρωσε ένα σημαντικό θεσμικό εργαλείο της σύγχρονης οικονομίας που επιτρέπει σε ιδιώτες και μικρούς επιχειρηματίες να αποκτούν πρόσβαση σε κεφάλαια που δεν θα μπορούσαν να επιδιώξουν μέσω συστημικού τραπεζικού δανεισμού.
Ο θεσμός αυτός, αν και πρωτοεμφανίστηκε σε αναπτυσσόμενες χώρες με σκοπό να επιτρέψει σε ανθρώπους που ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές ή φτωχές κοινότητες να δημιουργήσουν μικρές επιχειρήσεις και να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους, γρήγορα επεκτάθηκε και επικράτησε και στις αγορές ανεπτυγμένων χωρών, ως ένα αποτελεσματικό μέσον παροχής χρηματοδοτικών υπηρεσιών για μεμονωμένα άτομα ή μικρές επιχειρήσεις, των οποίων ο δανεισμός ήταν ανέφικτος λόγω των υψηλών απαιτήσεων και κριτηρίων που επιβάλλει το τραπεζικό σύστημα, ιδιαίτερα την απαίτηση εγγυήσεων με τη μορφή υποθήκης εμπράγματων αξιών, κινητών ή ακινήτων.
Η χρήση του microfinancing είναι ευρεία και πολύπλευρη.
Κατ’ αρχήν έρχεται και εστιάζει σε μικρά δάνεια, με ελεγχόμενα όρια, χωρίς την απαίτηση υποθηκών, ακόμη και σε ανθρώπους που διαθέτουν μικρό ή και κανένα χρηματοδοτικό ιστορικό. Ετσι δίνεται η δυνατότητα σε ιδιώτες και μικρούς επιχειρηματίες (με σχετικά διαφοροποιημένες παραμέτρους στη χορήγηση δανείων) να ξεκινήσουν ή να επεκτείνουν μια επιχείρηση χωρίς τους περιορισμούς που επιβάλλει ένα συστημικό, τραπεζικό ίδρυμα.
Θεσμικά ενισχύει (και πάντα υπό τον απόλυτο έλεγχο των εποπτικών αρχών) την επιχειρηματική δραστηριότητα και την ανάπτυξη, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και πρόσθετα εισοδήματα.
Προσφέρει το μέγα πλεονέκτημα στο να παρακολουθεί και να συμβάλλει στην παραγωγικότερη χρήση του δανείου, διότι η χορηγούσα εταιρεία προσφέρει επιπλέον τεχνική υποστήριξη για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του δανειζομένου αλλά και φορολογική βοήθεια για τη διαχείριση των οικονομικών του.
Εμπλουτίζει το επιχειρηματικό περιβάλλον δίνοντας το απαραίτητο «καύσιμο» σε ανθρώπους με όραμα και ταλέντο να αναπτύξουν τις ιδέες τους και να συμβάλουν στην ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη.
Εκ του αποτελέσματος αναδεικνύεται ένα ισχυρό εργαλείο κοινωνικής συνοχής και οικονομικής ανάπτυξης, καλύπτοντας χρηματοδοτικά έναν επιχειρηματικό χώρο (ιδιαίτερα εκτεταμένο στην ελληνική πραγματικότητα) που συνειδητά ή όχι δεν είναι στις προτεραιότητες του συστημικού τραπεζικού δανεισμού.
Η επιτυχία του microfinancing δεν έγκειται στον ανταγωνισμό ή στην υποκατάσταση του παραδοσιακού τραπεζικού δανεισμού, αλλά στη συμπληρωματικότητά του. Απευθύνεται στον ιδιώτη κάθε μορφής που μέσα από διαφανή και αυστηρώς καθορισμένα από τον νόμο κριτήρια αναζητεί χρηματοδοτικούς πόρους μέσα από μια άμεση και ευέλικτη λύση χρηματοδότησης, χωρίς το άγχος παροχής εμπράγματων υποθηκών.
Τέλος, η πολιτεία, αντιλαμβανόμενη τη θετική και μόνο επίδραση του θεσμού αυτού, μπορεί να τον ενισχύσει περαιτέρω θωρακίζοντας τη νομική του εμβέλεια και βοηθώντας στην εξάπλωση και μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων του στην επιβίωση και ανάπτυξη του μικρού επιχειρηματία.
*Ο κ. Ηλίας Πεντάζος (MSc, MPhil) είναι οικονομολόγος – σύμβουλος στρατηγικής, τ. γ.γ. υπ. Οικονομικών.
**Ο κ. Δημήτρης Γρίσπος είναι χρηματοοικονομικός σύμβουλος, ACCA, MBA.