Τα τελευταία 100 χρόνια σημειώθηκε μεγαλύτερη πρόοδος για περισσότερους ανθρώπους από ποτέ στην Ιστορία, αλλά υπήρξαν λάθη πολιτικής, ειδικά στην υποστήριξη όσων πλήττονται σκληρά από τις ανατροπές και τις αλλαγές εξαιτίας των νέων τεχνολογιών και του εμπορίου. Μάθαμε, επίσης, ότι τα υψηλά επίπεδα οικονομικής ανισότητας διαβρώνουν το κοινωνικό κεφάλαιο, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στους θεσμούς και στις επιχειρήσεις. Συν τοις άλλοις διαπιστώνουμε ότι εξασθενεί και η εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών, ενώ οι γεωπολιτικές διενέξεις εντείνονται. Εάν αυτή η τάση συνεχιζόταν, η παγκόσμια οικονομία θα κατακερματιζόταν δυνητικά σε αντίπαλα στρατόπεδα/μπλοκ. Αν και τα τελευταία 100 χρόνια αποτελούν έναν οδηγό για εμάς, έχουμε τη σιγουριά ότι με τις ικανότητές μας μπορούμε να επιτύχουμε ακόμη μία φορά εντυπωσιακή πρόοδο. Μπορούμε, μάλιστα, να προσθέσουμε σε αυτά το γεγονός ότι έχουμε πλέον σαφώς αντιληφθεί τι δεν λειτούργησε στο παρελθόν, και διαθέτουμε τη δύναμη να αλλάζουμε πορεία, εάν παραστεί ανάγκη.
Το ΔΝΤ προετοίμασε δύο πιθανά σενάρια για τα επόμενα 100 χρόνια. Σε αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «χαμηλών φιλοδοξιών σενάριο», το παγκόσμιο ΑΕΠ θα ήταν περίπου τριπλάσιο και το βιοτικό επίπεδο δύο φορές υψηλότερο του τωρινού. Στο δεύτερο σχήμα των «υψηλών φιλοδοξιών», το παγκόσμιο ΑΕΠ θα είχε διογκωθεί κατά 13 φορές και το βιοτικό επίπεδο θα ήταν εννέα φορές υψηλότερο. Για να εκπληρώσουμε το δεύτερο μεγαλόπνοο σενάριο χρειαζόμαστε ένα διαφορετικό είδος ανάπτυξης, περισσότερο βιώσιμης, δικαιότερης και ανθεκτικότερης. Πάνω από όλα έχουμε την υποχρέωση να διορθώσουμε ό,τι ήταν το σοβαρότερο λάθος μας τα τελευταία 100 χρόνια, όπως η επίμονα μεγάλη οικονομική ανισότητα.
Οι προοπτικές που θα έχουν τα εγγόνια μας θα εξαρτηθούν από το εάν μπορούμε να διοχετεύσουμε στοχευμένα κεφάλαια εκεί όπου χρειάζεται με τον μέγιστο θετικό αντίκτυπο, και από το εάν είμαστε ικανοί να συνεργαστούμε, να προοδεύσουμε και να μοιραστούμε τα ευεργετήματα που θα προκύψουν. Ως οι τρεις κατά προτεραιότητα τομείς επενδύσεων λογίζονται η νέα κλιματική οικονομία, η επόμενη βιομηχανική επανάσταση και οι ίδιοι οι άνθρωποι. Ενας 21ος αιώνας με την πολυμέρειά του βασισμένος σε θεμελιώδεις αρχές θα ήταν αντιπροσωπευτικότερος, καλύτερα ισορροπημένος μεταξύ προηγμένων και αναδυόμενων και αναπτυσσόμενων οικονομιών, στο πλαίσιο του οποίου θα ακούγονταν όχι μόνον οι επίσημες φωνές αλλά και εκείνες των κοινοτήτων και των κοινωνικών οργανώσεων, που βασίζονται στο κοινό συμφέρον.
* Η κ. Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα είναι γενική διευθύντρια του ΔΝΤ. Το άρθρο της βασίζεται σε δοκίμιο του Τζ. Μ. Κέινς «Οι οικονομικές δυνατότητες για τα εγγόνια μας».