Το 2023 η οικονομία των ΗΠΑ αψήφησε κάθε λογική των οικονομικών εγχειριδίων. Παρά τις σχεδόν πρωτοφανείς αυξήσεις των επιτοκίων και την αντεστραμμένη καμπύλη αποδόσεων, η αύξηση του ΑΕΠ συνεχίστηκε με ρυθμό άνω της ετήσιας τάσης του 2%, ενόσω η δημοσιονομική πολιτική αντιστάθμιζε κατά το πλείστον τη νομισματική οπισθοδρόμηση.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι ο πληθωρισμός εξακολούθησε να αποκλιμακώνεται γρήγορα έως τα τέλη του 2023. Μέχρι στιγμής φέτος η οικονομία των ΗΠΑ εξακολουθεί να αντέχει και να εξασθενεί ελάχιστα. Σύμφωνα με το μοντέλο nowcast της Fed Ατλάντας, το πρώτο τρίμηνο θα υπάρξει ανάπτυξη 2,3%, πλησίον της δικής μας πρόβλεψης του 2,2%. Πάντως, η διαδικασία αντιπληθωρισμού φαίνεται να έχει σε μεγάλο βαθμό ακινητοποιηθεί. Οι δείκτες των τιμών καταναλωτή και παραγωγού τον Φεβρουάριο ήταν ελαφρώς υψηλότεροι από το αναμενόμενο. Οι τιμές παραγωγού ανήλθαν 2% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο, όπως και τον Ιανουάριο, αντί να επιβραδυνθούν στο 1,9%, όπως προβλεπόταν.
Εκτός από τη Fed, η οποία διατήρησε τα επιτόκια σε χαμηλότατα επίπεδα επί μακρόν, η άνοδος του πληθωρισμού από τα μέσα του 2020 οφείλεται σε μια διαδοχή τριών εφάπαξ κραδασμών. Πρώτον, τα νοικοκυριά των ΗΠΑ προσπάθησαν να ξοδέψουν τα υπερβολικά γενναιόδωρα επιδόματα λόγω πανδημίας, παραγγέλνοντας περισσότερα αγαθά στο Διαδίκτυο από όσα θα μπορούσαν να παράγουν η Κίνα και άλλοι εμπορικοί εταίροι, αλλά και να διανείμει η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία στα τέλη του 2020. Αυτό εκτίναξε τις τιμές. Δεύτερον, η ανάκαμψη της οικονομίας συντελέσθηκε ενώ η προσφορά εργασίας ήταν περιορισμένη. Ηδη ορισμένοι εργαζόμενοι είχαν αποσυρθεί από το εργατικό δυναμικό και το κόστος εργασίας αυξήθηκε.
Τρίτον, η άνοδος των τιμών της ενέργειας το 2021 και στις αρχές του 2022 αποτυπώθηκε μέσω της αλυσίδας παραγωγής στις τιμές για τα μη ενεργειακά αγαθά και τις αντίστοιχες υπηρεσίες. Οσο αυτοί οι παράγοντες αμβλύνονταν, τόσο ο δείκτης γενικού πληθωρισμού στις ΗΠΑ ελαττωνόταν από το ανώτατο 9,1% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο του 2022 στον μέσο όρο του 3,2% στα τέλη του 2023. Ο πληθωρισμός διαμορφώνεται πλέον σε μεγάλο βαθμό από την κανονική κυκλική και διαρθρωτική δυναμική της οικονομίας.
Υπό το πρίσμα αυτό, δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι ο πληθωρισμός αρχίζει να σταθεροποιείται ελαφρώς πάνω από το 2,5% σε ετήσια βάση. Σε τελική ανάλυση, η οικονομία των ΗΠΑ παρουσιάζει μικρή χαλάρωση στην αγορά εργασίας, ενώ το πραγματικό ΑΕΠ εξακολουθεί να αυξάνεται ταχύτερα από τη μακροπρόθεσμη τάση του.
* Οι κ. Χόλγκερ Σμίντινγκ, Κάλουμ Πίκερινγκ και Σάλομον Φίντλερ είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.