Η Σίλικον Βάλεϊ, η κοιτίδα τόσο πολλών τεχνολογικών επιτευγμάτων και καινοτομιών στον χώρο της εργασίας, λανσάρει ακόμη μία, την περιττή απόλυση. Οι εκεί όμιλοι απέλυσαν περισσότερα από 260.000 άτομα, μια «σφαγή», που θεωρείται η μεγαλύτερη μετά τη διάλυση των διαδικτυακών εταιρειών προ 20 ετών και πλέον. Και όμως, τώρα καμία πρόθεση δεν έχουν να παύσουν τις κινήσεις αυτές, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για κερδοφόρες κατά βάση επιχειρήσεις και, σε κάποιες περιπτώσεις, πολύ κερδοφόρες. Οπως λένε, με τις απολύσεις θέλουν να «ευθυγραμμιστούν με τις βασικές προτεραιότητές τους, να μετασχηματιστούν ή να προετοιμαστούν για το μέλλον».
Πίσω από αυτές τις γενικότητες, ωστόσο, ορισμένες εταιρείες τεχνολογίας χρησιμοποιούν ένα μέτρο θεωρούμενο μέχρι σήμερα ακραίο, προκειμένου να βελτιώσουν βραχυπρόθεσμα το κλίμα της αγοράς. Το επενδυτικό κοινό ενθουσιάζεται. Η μετοχή της Meta ανέρχεται πάνω από 170%, ενώ διεξάγονται συζητήσεις για περιστολή του μεγέθους της. Αυτές οι περιττές απολύσεις είναι η έκφραση της αναταραχής που εμφανίζεται παντού στις εταιρείες και ανατρέπει την εργασιακή καθημερινότητα.
Εάν έχετε αφιερώσει αρκετό χρόνο δουλεύοντας σε μια εταιρεία ανεξαρτήτως μεγέθους, θα έχετε εξοικειωθεί με ό,τι αποκαλώ «ζωή στο μπλέντερ»: την αδυσώπητη αβεβαιότητα και την αναστάτωση ως σταθερά χαρακτηριστικά της εταιρικής ζωής. Ενα νέο διοικητικό στέλεχος έρχεται, αμέσως ξεκινά την αναδιοργάνωση και ανατρέπει τις σχέσεις αναφοράς που γνωρίζατε. Σε μια άλλη περίσταση, κάποιος σύμβουλος προτείνει νέα στρατηγική, η οποία απομυζά τον χρόνο και την προσοχή όλων επί μήνες, έως ότου επανέλθουν τα πράγματα στα συνηθισμένα. Ή, το αγαπημένο όλων: ανακοινώνεται μια συγχώνευση και οδηγεί σε όλα αυτά και πολλά άλλα.
Οι τεχνολογικές αλλαγές συνεχίζουν να απαιτούν την αναδιάρθρωση των μεγάλων επιχειρηματικών κλάδων, αν και τα τελευταία περίπου 25 χρόνια, η ιδέα της αναδιάταξης και ανατροπής έχει, συν τοις άλλοις, αναχθεί σε ένα είδος θρησκείας. Το δόγμα της υποστηρίζει πως όλα πρέπει να διαταράσσονται συνεχώς και ότι, αν δεν αλλάζεις τα πάντα, χάνεις. Μπορείτε να παρακολουθήσετε μαθήματα για την εταιρική ανατροπή στις Σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων του Στάνφορντ, του Κορνέλ, του Κολούμπια και του Χάρβαρντ. Μπορείτε να διαβάσετε στο εξώφυλλο ενός κορυφαίου επιχειρηματικού περιοδικού το πώς θα «Χτίσετε μια ηγετική ομάδα για μετασχηματισμό: το μέλλον του ομίλου σας εξαρτάται από αυτό».
Μέρος αυτού, φυσικά, είναι προϊόν της ύβρεως των στελεχών των ομίλων υψηλής τεχνολογίας της Σίλικον Βάλεϊ σε συνδυασμό με την πεποίθηση ότι το θεμελιώδες καθήκον ενός ηγέτη είναι να υποκινήσει την αλλαγή.
Επιπλέον, δεδομένου πως η πλειονότητα των εταιρικών στελεχών μαζί με συμβούλους, τραπεζίτες, ακτιβιστές μετόχους και χρηματοοικονομικούς αναλυτές, που αξιολογούν τις προσπάθειές τους, έχουν ανατραφεί με το δόγμα της αλλαγής και των συνεχών ανατροπών, αυτό γίνεται η πυξίδα. Οι ηγέτες υποδαυλίζουν την αναδιάρθρωση, σύμβουλοι και επενδυτές ικανοποιούνται, όπως και οι αναλυτές, επειδή διδάχθηκαν ότι η αλλαγή έχει πάντα πρόσημο θετικό, αν και δεν είναι ξεκάθαρο ότι έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Μελέτες με θέμα τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές έχουν υπολογίσει το ποσοστό βάσει του οποίου οι επιχειρηματικές συμφωνίες καταστρέφουν αντί να διογκώνουν την αξία των μετοχών στο 60% με 90% των περιπτώσεων. Κατά τον καθηγητή του Στάνφορντ, Τζέφρεϊ Πφέφερ, οι απολύσεις σπάνια οδηγούν σε χαμηλότερο κόστος, αυξημένη παραγωγικότητα ή θεραπεία των υφισταμένων προβλημάτων μιας επιχειρήσεως. Αλλωστε, λίγοι από εμάς, που έχουμε ζήσει τις διαδικασίες ανασυγκρότησης, τις θυμόμαστε ως αφορμή για αιφνίδια άνθηση της παραγωγικότητας και της δημιουργικότητας.
* Η κ. Ασλι Γκούνταλ είναι πρώην στέλεχος των Deloitte και Cisco Systems και συγγραφέας του βιβλίου «Το πρόβλημα των αλλαγών».