Πόσο σίγουροι είστε ότι το παρόν άρθρο το έχει συντάξει ο υπογράφων και δεν αποτελεί το συγγραφικό αποτέλεσμα ενός αλγορίθμου; Μέχρι και πριν από ένα χρόνο, δύσκολα θα μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί με τα έως τότε ευρέως γνωστά τεχνολογικά μέσα. Με τα σημερινά, όμως, δεδομένα γίνεται αντιληπτό ότι κάτι τέτοιο είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό εφικτό. Με την κυκλοφορία του ChatGPT τον Νοέμβριο του 2022 έγινε άμεσα κατανοητό ότι η υφιστάμενη έως τότε τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI) είχε εξελιχθεί στην παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (Generative Artificial Intelligence – GenAI), σηματοδοτώντας την απαρχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.
Σήμερα, όλο και περισσότεροι τομείς της επιχειρηματικότητας υιοθετούν τη χρήση εφαρμογών AI, μεταξύ αυτών και ο τομέας της διαχείρισης επιχειρηματικού κινδύνου. Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις παγκοσμίως έχουν αρχίσει να εντάσσουν εφαρμογές AI στα συστήματα διαχείρισης του επιχειρηματικού κινδύνου με σκοπό τη βελτίωσή τους. Και τούτο διότι με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να επιτευχθεί ορθότερη εκτίμηση του κινδύνου λόγω της ταχύτερης αναγνώρισης και ευρύτερης ανάλυσής του, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αμεσότερη και καταλληλότερη αντίδραση της επιχείρησης. Η χρήση εφαρμογών GenAI μπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη επιχειρηματικών κινδύνων με τη συνδυαστική ανάλυση μεγαλύτερου και φαινομενικά ασύνδετου όγκου δεδομένων προερχόμενων από διάφορες πηγές της επιχείρησης, πέραν δηλαδή αυτών που λαμβάνονταν συνήθως υπόψη στις παραδοσιακές εκτιμήσεις κινδύνου. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις επιδιώκουν να επιτύχουν σε επίπεδο διαχείρισης επιχειρηματικού κινδύνου τη μετατόπιση του κέντρου βάρους από τη θεραπεία στην πρόληψη.
Στον αντίποδα, η χρήση εφαρμογών AI, και δη GenAI, ενέχει πληθώρα καινοφανών κινδύνων για τη λειτουργία μιας επιχείρησης. Επιγραμματικά αναφέρονται οι κίνδυνοι που αφορούν στη διαχείριση προσωπικών δεδομένων, ιδίως δεδομένων πελατών και εργαζομένων της επιχείρησης, στην παραβίαση της εμπιστευτικότητας εμπορικών μυστικών, στα ανακύπτοντα ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του παραγόμενου μέσω GenAI έργου, οι κίνδυνοι πρόκλησης πιθανού αθέμιτου ανταγωνισμού (χαρακτηριστικό, εν προκειμένω, το παράδειγμα της αλγοριθμικής συμπαιγνίας), τα πλείστα ζητήματα ηθικής, δεοντολογίας και διαφάνειας (ενδεικτικό το φαινόμενο του «black box») αναφορικά τόσο με τα δεδομένα που εισάγονται στις εφαρμογές GenAI όσο και με το παραγόμενο από αυτές έργο. Εξάλλου δεν πρέπει να παροράται ότι η χρήση εφαρμογών AI συνεπάγεται για μια επιχείρηση κινδύνους που πηγάζουν από το υφιστάμενο στην Ελλάδα πλαίσιο κανονιστικής συμμόρφωσης.
Ορισμένους από τους ανωτέρω κινδύνους επιδιώκει να ρυθμίσει σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης ο προτεινόμενος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κανονισμός Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence Act), ο οποίος λίαν προσφάτως εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με τον εν λόγω κανονισμό, ο οποίος αποτελεί το πρώτο παγκοσμίως, νομικό πλαίσιο ρύθμισης του πεδίου της τεχνητής νοημοσύνης, επιχειρείται να διασφαλιστεί ότι οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που θα χρησιμοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα είναι ασφαλείς, θα διέπονται από διαφάνεια και έλλειψη διακρίσεων ως προς τον τρόπο παραγωγής των αποτελεσμάτων τους, θα είναι ανιχνεύσιμες, καθώς και περιβαλλοντικά φιλικές. Προς τούτο, ο κανονισμός εισάγει ένα σύστημα αξιολόγησης των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης με βάση την κατάταξη αυτών σε τέσσερις βασικές κατηγορίες ρίσκου (μη αποδεκτού, υψηλού, περιορισμένου, χαμηλού ή ελάχιστου ρίσκου).
*Ο κ. Χαράλαμπος Α. Σκορδάκης είναι δικηγόρος – Senior Manager, Firmwide Risk Management, στην PwC Ελλάδας.