Ιδιαίτερα χαμηλός είναι ο αριθμός των αιτήσεων για πατέντες που κατέθεσαν στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (EPO) εφευρέτες και εταιρείες από την Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ευρωπαϊκού οργανισμού. Ειδικότερα, οι νέες αιτήσεις από την Ελλάδα για την απόκτηση ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας υποχώρησαν το 2023, έναντι του 2022, κατά 15,6%, έχοντας διαμορφωθεί σε 157. Αυτή η επίδοση κατατάσσει την Ελλάδα στην 36η θέση μεταξύ των 50 χωρών με τις περισσότερες αιτήσεις. Την πρώτη και τη δεύτερη θέση κατέχουν οι ΗΠΑ και η Γερμανία με 48.155 και περίπου 25.000 αιτήσεις, αντιστοίχως.
«Η Ελλάδα με μόνο 157 ευρωπαϊκές αιτήσεις ή 15 αιτήσεις ανά εκατ. κατοίκων βρίσκεται πολύ χαμηλά. Ο αντίστοιχος μέσος όρος του Ευρωπαϊκού Γραφείου είναι 150, ενώ σε κάποιες μικρές, αλλά τεχνολογικά ανεπτυγμένες χώρες (Ελβετία, Σουηδία, Δανία, Ολλανδία) ξεπερνάει τις 500 αιτήσεις ανά εκατ. κατοίκων», εξηγεί στην «Κ» ο δρ Δημήτρης Κουζέλης, Ευρωπαίος σύμβουλος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και πρόεδρος της Επιτροπής Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Εθνικής Ελληνικής Επιτροπής του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Σε αντίθεση με την κατοχύρωση εφευρέσεων από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ) που διασφαλίζει την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας μόνο στην ελληνική επικράτεια, η απόκτηση ενός ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας έχει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα, αποτελώντας πολύ πιο δύσκολη υπόθεση, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Ο αριθμός των ελληνικών αιτήσεων είναι κατά 90% μικρότερος σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
«Το πιο ανησυχητικό είναι ότι το 2023 η Ελλάδα παρουσίασε μια πτώση 16% σε σχέση με το 2022, αλλά και 23% σε σχέση με το 2021, όταν οι συνολικές αιτήσεις ανήλθαν στις 203. Και το κερασάκι στην τούρτα είναι ότι μεγαλύτερος καταθέτης δεν ήταν καν ελληνική εταιρεία, αλλά η ελληνική θυγατρική της γαλλικής BIC-Violex, η οποία έχει το ερευνητικό κέντρο της στην Αττική. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ένα σημαντικό ποσοστό των αιτήσεων προέρχεται από ιδιώτες καταθέτες-εφευρέτες, δηλαδή φυσικά πρόσωπα», τονίζει ο κ. Κουζέλης.
Ο αριθμός των αιτήσεων από την Ελλάδα εμφανίζει υστέρηση κατά 90% σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και συγκριτικά με χώρες όπως η Πορτογαλία η υστέρηση είναι ακόμη μεγαλύτερη. «Με 329 αιτήσεις το 2023, η Πορτογαλία σημείωσε αύξηση 5% ετησίως και πλέον μας ξεπερνάει κατά 110%. Το 2014, εν μέσω οικονομικής κρίσης και των δύο χωρών, η Πορτογαλία κατέθεσε περίπου 100 αιτήσεις, όσες και η Ελλάδα, ενώ το 2004 η Ελλάδα κατέθεσε υπερδιπλάσιο αριθμό αιτήσεων σε σχέση με την Πορτογαλία», εξηγεί ο κ. Κουζέλης.
Διαρκή πτώση καταγράφει και ο αριθμός των πατεντών σε σχέση με τις αιτήσεις. «Τα τελευταία 10 χρόνια για κάθε 100 αιτήσεις χορηγούνται 40 διπλώματα σε Ελληνες καταθέτες (αιτήσεων), αριθμός σημαντικά χαμηλότερος από τα 60 που χορηγούνται κατά μέσον όρο στους Ευρωπαίους καταθέτες και τα 75 που χορηγούνται σε Ιάπωνες. Αυτό οφείλεται αφενός στο χαμηλό επίπεδο καινοτομίας και αφετέρου στην έλλειψη ικανοποιητικού αριθμού πιστοποιημένων συμβούλων στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα οι καταθέτες να προσπαθούν να συντάξουν οι ίδιοι την αίτησή τους, γεγονός που οδηγεί σε αποτυχία», προσθέτει ο κ. Κουζέλης.
«Ο πρώτος λόγος για τις χαμηλές επιδόσεις είναι η έλλειψη κουλτούρας κατοχύρωσης στην ελληνική βιομηχανία, η οποία, με ισχνή εξαίρεση ένα μέρος της φαρμακοβιομηχανίας, δεν ενδιαφέρεται να καινοτομήσει, προφανώς διότι θεωρεί τη σημερινή κερδοφορία της αρκετή. Συχνά έχουμε τονίσει την υποστελέχωση και επομένως υπολειτουργία του ΟΒΙ, ο οποίος φαίνεται να αρκείται σε ρόλο παρατηρητή», καταλήγει ο δρ Δημήτρης Κουζέλης.