Λόγια που μένουν λόγια αποδεικνύονται οι υποσχέσεις κρατών, επιχειρήσεων και τραπεζών πως θα διακόψουν κάθε χρηματοδότηση ορυκτών καυσίμων προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή. Οι μεγαλύτερες ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, μέλη του G20, αλλά και οι τράπεζες που αυτές χρηματοδοτούν επένδυσαν 142 δισ. δολ. σε ορυκτά καύσιμα στη διάρκεια της τριετίας 2020-2022 παρά τις περί του αντιθέτου υποσχέσεις τους.
Η εικόνα προκύπτει από νέα σχετική έρευνα δύο οργανώσεων για την προστασία του κλίματος, της Διεθνούς για την Αλλαγή στο Πετρέλαιο (OCI) και της αμερικανικής Φίλοι της Γης. Ειδικότερα ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα υπήρξαν οι κυριότερες πηγές χρηματοδότησης, μολονότι είναι μέλη του G7 που έχει από το 2022 δεσμευθεί ότι θα διακόψει κάθε χρηματοδότηση σε σχέδια ορυκτών καυσίμων. Η Ιαπωνία εξακολούθησε να χρηματοδοτεί επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα και το τρέχον έτος και μέχρι τις τελευταίες εβδομάδες έως τα μέσα Μαρτίου, φτάνοντας κατά μέσον όρο να επενδύει 7 δισ. δολ. ετησίως σε ορυκτά καύσιμα.
Οπως τονίζουν οι δύο οργανώσεις που εκπόνησαν την έρευνα, η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου αξιοποίησε κάθε «παραθυράκι» της δέσμευσής της. Επίσης, ο Καναδάς δαπάνησε 11 δισ. δολ. ετησίως κατά μέσον όρο και η Νότια Κορέα 10 δισ. δολ. Παράλληλα, η Παγκόσμια Τράπεζα, ο θεσμός του Μπρέτον Γουντς που θεσπίστηκε για να στηρίζει τις αναπτυσσόμενες και τις φτωχότερες οικονομίες, παρείχε περίπου 1,2 δισ. δολ. ετησίως σε σχέδια ορυκτών καυσίμων την ίδια περίοδο και τα 2/3 από αυτά προορίζονταν για σχέδια φυσικού αερίου.
Η Παγκόσμια Τράπεζα παρείχε περίπου 1,2 δισ. δολ. ετησίως σε σχέδια ορυκτών καυσίμων την περίοδο 2020-2022.
Ολες αυτές οι χώρες μείωσαν βέβαια τις επενδύσεις σε άνθρακα, αλλά όχι και τη χρηματοδότηση σχεδίων υδρογονανθράκων που συνεχίστηκαν με ταχύτατους ρυθμούς. Οι δύο οργανώσεις τονίζουν πως μέρος των δαπανών αυτών διοχετεύθηκε σε ανεπτυγμένες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας, αλλά μεγάλο μέρος κατέληξε στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Γενικότερα, οι πλούσιες χώρες μεσαίου εισοδήματος εξακολουθούν να είναι αποδέκτριες πολύ περισσότερων κεφαλαίων σε σύγκριση με τις φτωχές χώρες.
Την ίδια στιγμή, στοιχεία της ΕΚΤ σχετικά με τον δανεισμό πάνω από 300 ευρωπαϊκών τραπεζών καταδεικνύουν πως όσες τράπεζες έχουν δεσμευτεί να μειώσουν τον δανεισμό σε βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων τηρούν τις υποσχέσεις τους, αλλά τον μειώνουν όσο και οι τράπεζες που δεν έχουν αναλάβει καμία δέσμευση. Ο λόγος για τις τράπεζες, ασφαλιστικές και επενδυτικές, που πριν από δυόμισι χρόνια παρέστησαν στη σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στη Γλασκώβη και δεσμεύτηκαν να διοχετεύσουν 130 τρισ. δολ. σε προγράμματα και σχέδια για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων και να χρηματοδοτήσουν γενικότερα τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Από τη σχετική έρευνα της ΕΚΤ προκύπτει ειδικότερα ότι από το 2018 και μετά, οι τράπεζες έχουν μειώσει κατά 20% τον δανεισμό στους τομείς που βρίσκονται στο στόχαστρο ως υπεύθυνοι για την κλιματική κρίση. Το ποσοστό αυτό φαίνεται ενθαρρυντικό και δίνει την αίσθηση ότι σημειώνεται πρόοδος, αλλά αποδεικνύεται πως δεν είναι αρκετό δεδομένου ότι η ίδια μείωση καταγράφεται μεταξύ τραπεζών που δεν ανέλαβαν τη δέσμευση της Γλασκώβης. Οπως επισημαίνει σχετικά η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας, οι προσδοκίες των πολιτικών και των οργανώσεων για την προστασία του κλίματος είναι μεγάλες σε ό,τι αφορά τις δεσμεύσεις των τραπεζών.
Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι για να μπορέσει η παγκόσμια οικονομία να επιτύχει τον στόχο των μηδενικών εκπομπών καυσαερίων μέχρι το 2050 πρέπει να επενδύει κάθε χρόνο τρισεκατομμύρια δολάρια σε σχέδια καθαρής ενέργειας. Γενικότερα, τόσο οι τράπεζες όσο και άλλοι κλάδοι που έχουν σχηματίσει ανάλογου περιεχομένου συμμαχίες για συνδρομή στην πράσινη μετάβαση αντιμετωπίζουν μεγάλες πιέσεις και ειδικότερα στις ΗΠΑ.