Σε ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια για την επανεκκίνηση της γερμανικής οικονομίας μετατρέπεται το «τέρας» της γραφειοκρατίας. Οι επιχειρηματίες στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης παραπονιούνται ότι οι ατελείωτοι κανόνες και η παθογένεια που ταλανίζει το γερμανικό δημόσιο κοστίζουν χρόνο και χρήμα, που κανονικά θα έπρεπε να επενδυθούν στις εταιρείες τους. Το βάρος της γραφειοκρατίας αποτελεί βέβαια διαχρονικό πρόβλημα σε όλο τον κόσμο, ενώ πρόσφατα έγινε κραυγή απόγνωσης των αγροτών, που διαδήλωσαν από την Πολωνία έως την Πορτογαλία ενάντια στους δαιδαλώδεις συχνά νόμους της Ε.Ε. Πουθενά, ωστόσο, το ζήτημα δεν είναι πιο πιεστικό από ό,τι στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η οποία αντιμετωπίζει αναιμική ανάπτυξη που δεν ξεπερνάει φέτος το 0,2%.
Σε έκθεσή του τον περασμένο μήνα, το ΔΝΤ χαρακτήρισε την «υπερβολική γραφειοκρατία» τροχοπέδη για την ανάπτυξη. Για παράδειγμα, χρειάζονται 120 ημέρες για την απόκτηση επιχειρηματικής άδειας στη Γερμανία, υπερδιπλάσιο διάστημα σε σύγκριση με άλλες δυτικές οικονομίες, ενώ οι γερμανικές εταιρείες ξοδεύουν 64 εκατ. ώρες ετησίως για να συμπληρώσουν τις φόρμες με τα απαιτούμενα αρχεία για τις 375 επίσημες βάσεις δεδομένων της χώρας. Οταν το εμπορικό επιμελητήριο της Στουτγάρδης ζήτησε από τα 175.000 μέλη του να αναφέρουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις τους, η γραφειοκρατία ήταν στην κορυφή της λίστας. Η Γερμανία υστερεί επίσης σε σχέση με την υπόλοιπη Ε.Ε. στην ψηφιοποίηση των κυβερνητικών υπηρεσιών, καθώς εξακολουθεί να απαιτεί, λόγου χάρη, γραπτά έντυπα για επιστροφές φόρων ή οικοδομικές άδειες.
Ακόμη και ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς έχει αναφερθεί δημοσίως στο θέμα. «Φθάσαμε σε ένα σημείο που κανείς δεν μπορεί να εφαρμόσει όλους τους νόμους που δημιουργήσαμε», είπε τον περασμένο μήνα. Η κυβέρνησή του έχει προτείνει νομοθεσία για τη μείωση της γραφειοκρατίας, που εκτιμάται ότι θα εξοικονομήσει σε εταιρείες και ιδιώτες περίπου 3 δισ. ευρώ κάθε χρόνο. Μεταξύ άλλων, εκτιμάται ότι θα μειώσει κατά δύο χρόνια τον χρόνο που οι εταιρείες πρέπει να διατηρούν επίσημα έγγραφα.
Οι γερμανικές εταιρείες ξοδεύουν 64 εκατ. ώρες ετησίως για να συμπληρώσουν τις φόρμες με τα απαιτούμενα αρχεία για τις 375 επίσημες βάσεις δεδομένων της χώρας.
Η γραφειοκρατία γίνεται ιδιαίτερα αισθητή στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, εκείνες με λιγότερους από 500 υπαλλήλους και ετήσια έσοδα κάτω από 50 εκατ. ευρώ, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της γερμανικής οικονομίας. Αυτές οι επιχειρήσεις στερούνται συχνά εσωτερικών νομικών υπηρεσιών για την υποβολή ελέγχων, την καταγραφή στατιστικών στοιχείων και την αποκρυπτογράφηση των πληροφοριών που απαιτούνται από τις εκάστοτε Αρχές.
Ακόμη και η ψηφιοποίηση των κυβερνητικών υπηρεσιών έχει «βαλτώσει» λόγω γραφειοκρατίας, λέει ο Μάικλ Βίρκνερ, ο οποίος ίδρυσε μια διαφημιστική εταιρεία στο Γκέπινγκεν πριν από δύο δεκαετίες. Για να δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό σύστημα εγγραφής, η εταιρεία του χρειαζόταν την έγκριση πέντε περιφερειακών υπαλλήλων προστασίας δεδομένων. Ο καθένας όμως είχε ξεχωριστή ερμηνεία των κανονισμών ασφάλειας δεδομένων της Ε.Ε. «Καταλήξαμε να ξοδεύουμε χρόνο συζητώντας με εκατοντάδες διαφορετικούς ανθρώπους», τόνισε.
Οταν συνειδητοποίησε το μέγεθος του προβλήματος, το εμπορικό επιμελητήριο της Στουτγάρδης κάλεσε τα μέλη του να στείλουν παραδείγματα για τα γραφειοκρατικά δεινά τους. Εκτοτε δημιούργησε μια έξτρα βάση δεδομένων, μαζί με τις 60.000 σελίδες των νόμων που διέπουν τη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης το επιμελητήριο έχει δημιουργήσει υπολογιστικά φύλλα, ώστε να αποφεύγουν οι εταιρείες την υποβολή διπλών πληροφοριών. Το εν λόγω εργαλείο μπορεί επίσης να προτείνει τρόπους για την «ανακούφιση» από τη γραφειοκρατία, κάτι που οι πολίτες ελπίζουν ότι οι Γερμανοί πολιτικοί θα λάβουν υπόψη τους.