Βρυξέλλες – Ανταπόκριση. Την ανάγκη μετασχηματισμού της ενιαίας αγοράς της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε ένα εξαιρετικά ευμετάβλητο γεωπολιτικό περιβάλλον, μέσω μιας ένωσης αποταμιεύσεων και επενδύσεων (Savings and Investment Union), που θα εξασφαλίσουν την παραμονή ιδιωτικών κεφαλαίων στην Ευρώπη, με άμεση προτεραιότητα την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, καθώς και την εισαγωγή ενός νέου ευρωπαϊκού συστήματος κρατικών ενισχύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο προτείνει –ανάμεσα σε άλλα– η έκθεση του Ενρίκο Λέτα για το μέλλον της Ενιαίας Αγοράς, που θα παρουσιαστεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Πέμπτη. Κι ενώ η έκθεση του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας παραμένει ακόμη «επτασφράγιστο μυστικό», σε σύνοψή της που έχει στη διάθεσή της η «Κ», ο Ενρίκο Λέτα προειδοποιεί ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα με την ενιαιοποίηση της αγοράς στους τομείς της ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών και της κεφαλαιαγοράς, διαφορετικά θα βρεθεί αντιμέτωπη με περαιτέρω οικονομική ανασφάλεια, συνεχίζοντας να υστερεί έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας.
«Η Ευρώπη έχει αλλάξει θεμελιακά από την έναρξη της ενιαίας αγοράς», επισημαίνει. Περαιτέρω ενοποίηση σε κρίσιμους τομείς θα συμβάλει, άλλωστε, στην απελευθέρωση περισσότερης ιδιωτικής χρηματοδότησης για τις προτεραιότητες της Ευρώπης στην πράσινη οικονομία, στη διεύρυνση με την Ουκρανία και τα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και την ενίσχυση των αμυντικών της δαπανών. Ως προς το τελευταίο, σημειώνει μάλιστα ότι «σε έναν νέο κόσμο που συνεχώς μεταλλάσσεται (…), το μέλλον της Ε.Ε. δεν μπορεί να αγνοήσει την ανάγκη κατοχύρωσης της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών. Αυτό συνεπάγεται πιο απαιτητικές αποφάσεις στον τομέα της άμυνας». Ο Ενρίκο Λέτα θεωρεί ότι αυτές οι «τρεις βασικές κατευθύνσεις θα καθοδηγήσουν την Ε.Ε. τα επόμενα χρόνια. Δεν τίθεται πια ζήτημα για το αν η Ευρώπη θα τις επιδιώξει, αλλά για το πώς θα το πράξει». Ο ίδιος προτείνει συγκεκριμένους «οδικούς χάρτες» για τον επόμενο θεσμικό κύκλο (2024-2029).
Αλλες προτάσεις περιλαμβάνουν διαφορετικούς κανόνες για την πολιτική ανταγωνισμού, που θα επιτρέπουν την επέκταση μεγάλων βιομηχανιών εντός της ενιαίας αγοράς μέσω συγχωνεύσεων, ζητούμενο δηλαδή από χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία. «Χωρίς, ωστόσο, να μιμηθεί η Ευρώπη “μοντέλα” που δεν ταιριάζουν με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα», σημειώνει, και προσθέτει ότι «ο ουσιαστικός σύνδεσμος μεταξύ μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων που διασφαλίζει ισότιμους όρους ανταγωνισμού πρέπει να διατηρηθεί».
Ενδιαφέρον έχει ξεχωριστά η πρόταση για αλλαγή του καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων. Συγκεκριμένα, προτείνει έναν εν δυνάμει «μηχανισμό συνεισφοράς» των κρατικών ενισχύσεων, που θα απαιτεί από τα κράτη-μέλη να διαθέσουν μέρος της εθνικής χρηματοδότησης για πανευρωπαϊκές επενδύσεις. Ο Ενρίκο Λέτα εκτιμά ότι η περαιτέρω απελευθέρωση ιδιωτικών επενδύσεων και η βελτίωση του τρόπου προσέγγισης των κρατικών ενισχύσεων θα ενδυναμώσει τις ευρωπαϊκές δημόσιες επενδύσεις. Στόχος, εξάλλου, είναι να ωφεληθούν τα διασυνοριακά έργα (ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας) αλλά και μια σιδηροδρομική σύνδεση «υψηλής ταχύτητας» των ευρωπαϊκών χωρών. Την έλλειψή της σημειώνει μάλιστα εμφατικά στην έκθεσή του, για την οποία χρειάστηκε έξι μήνες μετά τη σχετική ανάθεση της Κομισιόν, 65 επισκέψεις σε κράτη-μέλη (όπως και στην Ελλάδα) και 400 συνολικά συναντήσεις με αρμόδιους θεσμούς και φορείς. Η έκθεση θα συμπληρωθεί με την αντίστοιχη του ανταγωνισμού, που αναμένεται να παρουσιαστεί από τον επίσης πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, το καλοκαίρι.