Παραμένει ενδεχομένως άγνωστο σε πολλούς, όμως χάρη στους δορυφόρους στο Διάστημα η αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών στη Γη καθίσταται πολύ πιο αποτελεσματική.
Με αυτό το σκεπτικό, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης υλοποιεί σειρά έργων διαστημικής τεχνολογίας με χρηματοδότηση έως 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Από αυτά ξεχωρίζει το πρόγραμμα μικροδορυφόρων προϋπολογισμού 60 εκατ. ευρώ, που έχει προσελκύσει οκτώ προσφορές ισάριθμων κοινοπραξιών.
«Το πρόγραμμα μικροδορυφόρων δημιουργεί τεράστιες ευκαιρίες σε κρίσιμους τομείς, όπως η Πολιτική Προστασία και ο πολεοδομικός σχεδιασμός, ενώ παράλληλα διαμορφώνει ευνοϊκές συνθήκες για τα επαγγέλματα του “νέου Διαστήματος”. Αξιοποιώντας πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ, ενδυναμώνουμε τις δυνατότητες της Ελλάδας στις διαστημικές τεχνολογίες. Πρόκειται για έναν κλάδο με 90 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων, οι φορείς του ελληνικού Δημοσίου θα έχουν αδιάλειπτη πρόσβαση σε ένα ευρύ πεδίο δορυφορικών δεδομένων, που περιλαμβάνουν –έως και 30 εκατ.– εικόνες υπερυψηλής ανάλυσης στο οπτικό και το κοντινό υπέρυθρο φάσμα (NIR), και θερμικές εικόνες (IR-SWIR) για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση πυρκαγιών.
Οπως και εικόνες ραντάρ τύπου Synthetic Aperture Radar (SAR) που επιτρέπουν νυχτερινή λήψη και παρατήρηση μέσα από πυκνή νέφωση και ενδείκνυνται για την παρακολούθηση πλημμυρικών φαινομένων κατά την εξέλιξή τους. Η συνδυαστική χρήση όλων αυτών των δυνατοτήτων ουσιαστικά θα καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των τεχνικά εφικτών παρατηρήσεων και θα προσφέρει μια σπάνια “εργαλειοθήκη” δορυφορικών υπηρεσιών υψηλής τεχνολογίας που λίγες χώρες διαθέτουν», αναφέρει στην «Κ» ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου.
Ειδικότερα, τα έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν, σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος, το προσεχές διάστημα περιλαμβάνουν την ανάπτυξη:
• Τουλάχιστον τεσσάρων θερμικών μικροδορυφόρων υψηλής ανάλυσης (20 εκατ. ευρώ) που επιτρέπουν την ανίχνευση και παρακολούθηση πυρκαγιών κατά τη διάρκεια της νύχτας.
• Τουλάχιστον δύο ραντάρ μικροδορυφόρων πολύ υψηλής ανάλυσης (33 εκατ. ευρώ) που επιτρέπουν την παρατήρηση της ελληνικής επικράτειας όλο το εικοσιτετράωρο, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, όπως και την παρακολούθηση και καταγραφή πλημμυρών και άλλων φυσικών καταστροφών.
• Πέντε μικροδορυφόρων για τη συλλογή δεδομένων που θα παρέχονται σε κρατικούς φορείς με στόχο τη συνεχή παρακολούθηση του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Πρόκειται για έργο 60 εκατ. ευρώ που προσείλκυσε προσφορές από οκτώ σχήματα.
• Ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος (17 εκατ. ευρώ) για την επεξεργασία και διανομή δεδομένων από τους ελληνικούς θερμικούς και οπτικούς μικροδορυφόρους και ραντάρ, με έμφαση στους τομείς της γεωργίας και των υδάτινων πόρων.
Επίσης δρομολογούνται επτά διαστημικές αποστολές (15,1 εκατ. ευρώ) από ελληνικές κοινοπραξίες με στόχο τον σχεδιασμό και την κατασκευή μικροδορυφόρων με χρήσεις, μεταξύ άλλων, για ασφαλείς τηλεπικοινωνίες. Σχεδιάζονται ακόμη η ανάπτυξη και η εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού (8 εκατ. ευρώ) για να μετατραπούν τρία ελληνικά αστεροσκοπεία σε οπτικούς σταθμούς για οπτικές και κβαντικές επικοινωνίες με δορυφόρους. Επίσης, η επέκταση της υποδομής παρακολούθησης διαστημικών αντικειμένων (π.χ. διαστημικά σκουπίδια) που είναι της τάξεως των 10 εκατ. ευρώ. Οπως και η σταδιακή αναβάθμιση (5,1 εκατ. ευρώ) των δυνατοτήτων της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, προκειμένου να παρέχει, να αναπτύσσει και να λειτουργεί εγκαταστάσεις συναρμολόγησης, ενσωμάτωσης και δοκιμών για διαστημικά συστήματα και μικροδορυφόρους.
H Ελλάδα έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της και για την υλοποίηση μέρους του προγράμματος κυβερνητικών δορυφορικών επικοινωνιών (GOVSATCOM) της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με στόχο την παροχή ασφαλών επικοινωνιών στα κράτη-μέλη σε περιπτώσεις διαχείρισης κρίσεων. Tο GOVSATCOM περιλαμβάνει τόσο την ανάπτυξη των διαστημικών υποδομών όσο και την ανάπτυξη των βασικών αρχών και του επιχειρησιακού λογισμικού για την διαχείριση των υπηρεσιών ασφαλούς συνδεσιμότητας (sharing and pooling of GOVSATCOM services). Για την ανάπτυξη αυτών των υποδομών και των επιχειρησιακών εφαρμογών, η ΕΕ έχει προκηρύξει και ήδη υλοποιεί διαγωνισμούς με σύμπραξη του ευρωπαϊκού δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.