Ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε κατακρίνει χωρίς έλεος την Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) και τον πρόεδρό της Τζερόμ Πάουελ κατά τη διάρκεια της θητείας του. Σήμερα δεν είναι λίγοι όσοι διερωτώνται τι θα σήμαινε μια νίκη Τραμπ για τη Fed. Ακόμη, βέβαια, δεν έχουν διατυπωθεί λεπτομερή σχέδια στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας του τελευταίου, αλλά ιδέες έχουν υπάρξει, άλλοτε ακραίες, άλλοτε όχι. Ορισμένοι από τους κύκλους του Ντόναλντ Τραμπ προτείνουν να περισταλεί η ικανότητα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να ορίζει τα επιτόκια ανεξάρτητα από τον Λευκό Οίκο, άλλοι απέρριψαν σθεναρά αυτή την ιδέα και κάποιοι τρίτοι είπαν πως είναι απίθανο.
Ο περιορισμός της ικανότητάς της να καθορίζει τα επιτόκια αυτόνομα θα ήταν νομικά και πολιτικά δύσκολος, ενώ ο τόσο απροκάλυπτος συντονισμός μεταξύ Fed και Λευκού Οίκου θα διατάρασσε το χρηματιστήριο, το οποίο συχνά ο κ. Τραμπ χρησιμοποιεί ως μέτρο για την επιτυχία του. Πάντως, ο ίδιος είναι έτοιμος να αποδυθεί σε δημόσια κριτική, αποσκοπώντας να ασκήσει πιέσεις στον Τζερόμ Πάουελ. Συν τοις άλλοις θα έχει και την ευκαιρία να τον αντικαταστήσει το 2026, πράγμα το οποίο έχει διασαφηνίσει πως θα κάνει. «Θα ακουστούν πολλά για τροποποιήσεις στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα», προέβλεψε ο Τζόζεφ Λαβόρνια, προϊστάμενος οικονομολόγος της SMBC Nikko Securities America, άτυπος σύμβουλος της εκστρατείας Τραμπ και επικεφαλής οικονομολόγος του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια της προεδρίας του τελευταίου.
Αλλοι σύμβουλοι τον προτρέπουν, διαρκούσης της προεκλογικής εκστρατείας του, να εξετάσει την πιθανότητα ουσιαστικότερων αλλαγών, ακόμη και θεσμικών. Η Fed ρυθμίζει τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας και ο κ. Τραμπ θα μπορούσε να λάβει μέτρα, ώστε να εξασφαλίσει περισσότερο έλεγχο σ’ αυτή τη διαδικασία, κάνοντας τελικά τους κανόνες λιγότερο επαχθείς για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, για παράδειγμα. Υπενθυμίζεται πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα είναι αρμόδια για να τελεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός, με εργαλείο τα υψηλότερα επιτόκια, ώστε να ανασχεθεί η ζήτηση και να αποσυμπιεστούν οι τιμές.
Οι νυν πρόεδροι των παραρτημάτων της ουσιαστικά τάσσονται πάντα υπέρ του χαμηλού κόστους δανεισμού, το οποίο διευκολύνει τον καταναλωτικό δανεισμό και στηρίζει την οικονομία. Η ανεξαρτησία υπάρχει για έναν σημαντικό λόγο: τα υψηλά επιτόκια ίσως προκαλέσουν βραχυπρόθεσμα οικονομικά προβλήματα και κοστίσουν την επανεκλογή των προέδρων, αλλά ενίοτε κρίνονται απαραίτητα για τον έλεγχο του πληθωρισμού. Οι σχετικές έρευνες δείχνουν ότι το να επιτρέπεται στους προέδρους των παραρτημάτων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να καθορίζουν την πολιτική με βάση τις εθνικές οικονομικές ανάγκες και όχι τις εκλογικές ενός προέδρου, δίνει στους πρώτους περιθώρια καλύτερων επιλογών.
Από τη δεκαετία του 1990 και εντεύθεν ο Λευκός Οίκος αποφεύγει να αναφέρεται στην πολιτική της Fed, αλλά ο κ. Τραμπ το ανέτρεψε, κι αυτό μάλλον θα συνεχιστεί εάν εκλεγεί. Εχει ήδη δηλώσει πως η οποιαδήποτε προσπάθεια μείωσης των επιτοκίων πριν από τις εκλογές θα ήταν πολιτικό τέχνασμα υπέρ των Δημοκρατικών. Πάντως, οι απευθείας απόπειρες να ελέγξει τα επιτόκια δεν απέδωσαν. Ως πρόεδρος ο κ. Τραμπ έμαθε ότι η κριτική στη Fed δεν μεταβάλλει την πολιτική της. Οι αξιωματούχοι της κατ’ ιδίαν εξέφρασαν την ενόχλησή τους, αλλά δημοσίως τον αγνόησαν και μείωσαν τα επιτόκια κατά λιγότερο από αυτό που ήθελε εκείνος. Το μέγα ερώτημα είναι, αν ο κ. Τραμπ θα προχωρήσει παραπέρα αυτή τη φορά και θα αποπειραθεί να χαλιναγωγήσει άμεσα την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
